Jarzma i wsporniki

CPP PREMA to uznany dostawca pneumatyki przemysłowej, w tym szerokiej gamy osprzętu do siłowników. Jedną z ważnych grup produktów w ofercie są jarzma i wsporniki do siłowników CNOMO, przeznaczone dla średnic od D32 do D200. Jarzma te pełnią istotną funkcję w poprawnym, bezpiecznym i efektywnym montażu siłowników. Dzięki nim możliwe jest solidne zamocowanie siłownika pneumatycznego do konstrukcji maszyny, a także zapewnienie odpowiedniej osiowości i stabilizacji w trakcie pracy.

W standardzie CNOMO siłowniki wyróżniają się wymiarami i geometrią zgodną z francuskimi normami przemysłowymi. Pozwala to na łatwą integrację z innymi elementami linii produkcyjnych. Jarzma do siłowników CNOMO – na przykład do rozmiarów D32, D40, D50, D63, D80, D100, D125, D160, D200 – zaprojektowano tak, aby można je było szybko zamontować na gwintowanych szpilkach siłownika. W praktyce przekłada się to na krótsze przestoje przy wymianie osprzętu lub przy modernizacji stanowisk.

Każde z jarzm w tej rodzinie produktów występuje w odpowiednim rozmiarze pasującym do konkretnej średnicy siłownika. Przykładowo, jeśli w aplikacji wykorzystuje się siłownik pneumatyczny CNOMO D63, dobieramy adekwatne jarzmo o wymiarach dostosowanych do tej średnicy tłoka i do rozstawu otworów czy szpilek. W ten sposób unikamy konieczności stosowania przejściówek i zachowujemy zgodność z normą. Jarzmo pozwala też na ewentualne korygowanie położenia w ramach tolerancji montażowych, tak aby układ był w pełni osiowy.

CPP PREMA kieruje ofertę do inżynierów mechaników, służb utrzymania ruchu, projektantów maszyn, a także wszystkich tych, którzy chcą usprawnić i znormalizować park maszynowy w swoim zakładzie. Dzięki stosowaniu jarzm i wsporników zgodnych z CNOMO, instalatorzy mogą liczyć na powtarzalność wymiarową, ułatwioną wymienność oraz szybszy serwis. Dodatkowo, zgodność ta bywa szczególnie ważna w większych przedsiębiorstwach, gdzie kluczowe jest utrzymanie jednego standardu mocowań.

Każde jarzm montuje się bezpośrednio na wystających gwintowanych szpilkach siłownika, co daje solidne oparcie mechaniczne. Rozwiązanie to jest o tyle wygodne, że nie wymaga dodatkowych otworów w siłowniku ani w podstawie – konstrukcja CNOMO przewiduje, iż siłownik będzie miał odpowiednio rozmieszczone szpilki. Jarzma często mają formę solidnej konstrukcji z metalu (stal węglowa, żeliwo lub stopy aluminium – w zależności od rozmiaru i wymagań aplikacyjnych). Ich zadaniem jest połączenie korpusu siłownika z dalszą częścią układu – często z ramą maszyny lub z innym elementem wymagającym pewnej i osiowej podpory.

Co wyróżnia jarzma CNOMO od CPP PREMA?

• Pełna zgodność wymiarowa z normami CNOMO dla średnic D32–D200.

• Wysoka jakość wykonania, odporność na drgania i obciążenia cykliczne.

• Prosty montaż dzięki wykorzystaniu istniejących gwintów w siłowniku (szpilek).

• Możliwość precyzyjnego ustawienia i zablokowania w osi siłownika.

• Dostępność w wielu rozmiarach, co umożliwia szybkie dopasowanie do zróżnicowanych linii produkcyjnych.

Z punktu widzenia użytkownika kluczowe jest, aby jarzmo było wykonane z materiałów odpornych na zużycie i korozję, zwłaszcza jeżeli linia ma pracować w środowisku o podwyższonej wilgotności lub z obecnością środków chemicznych. CPP PREMA oferuje również opcje kwasoodporne w niektórych wariantach, co dodatkowo zwiększa spektrum zastosowań. Warto też podkreślić, że jarzma te można stosować zarówno w położeniu poziomym, jak i pionowym, co daje projektantom maszyn pełną swobodę w konfiguracji layoutu urządzeń.

Przykład zastosowania: wyobraźmy sobie aplikację w branży pakowania, gdzie siłownik CNOMO D80 wykonuje szybkie ruchy dociskające. Dzięki jarzmu montowanemu na gwintowanych szpilkach siłownika, instalator może w kilka minut zamocować siłownik do ramy i mieć pewność, że wszystkie siły rozkładają się równomiernie i że nie dojdzie do niepożądanego odkształcenia. W przypadku awarii siłownika czy chęci wymiany na model innego producenta (również zgodnego z CNOMO), jarzmo nadal pasuje wymiarowo. To właśnie siła płynąca z wykorzystania standardu.

Wsporniki natomiast mogą stanowić uzupełnienie dla jarzm, pozwalając na dodatkowe podparcie dłuższego siłownika w połowie jego korpusu. Bywa to istotne w rozbudowanych systemach, gdzie skok siłownika jest znaczny i istnieje ryzyko ugięcia czy wibracji. Wspornik łożyskowy do jarzma minimalizuje tarcie i stabilizuje ruch, co przedłuża żywotność całej instalacji. W efekcie linie produkcyjne mogą działać szybciej i z wyższą niezawodnością.

Od strony projektowej, wybór jarzma i wspornika powinien uwzględniać m.in. takie parametry jak maksymalne obciążenie, częstotliwość cykli, warunki środowiskowe (temperatura, narażenie na pył, obecność chemikaliów), a także ograniczenia przestrzenne. CPP PREMA publikuje tabele z wymiarami, masą i dopuszczalnym momentem obrotowym, aby inżynier mógł dopasować odpowiedni rozmiar do specyfiki aplikacji.

Warto dodać, że jarzma i wsporniki CNOMO w rozmiarach od D32 do D200 często goszczą w przemyśle spożywczym, kosmetycznym, opakowaniowym, motoryzacyjnym i wielu innych obszarach. Siłowniki o dużych średnicach (np. D125, D160, D200) zazwyczaj pracują przy wyższych siłach i służą do intensywnych zadań przemysłowych – stąd konstrukcja jarzm dla tych modeli musi być szczególnie wytrzymała, by przenosić znaczne obciążenia.

Jarzma i wsporniki do siłowników CNOMO D32–D200 znajdują bardzo szerokie zastosowanie w różnych sektorach przemysłu. Poniżej przedstawiono najpopularniejsze obszary, w których te akcesoria stanowią kluczowe elementy maszyn i urządzeń.

1. Przemysł samochodowy (automotive)
   W halach montażowych koncernów motoryzacyjnych często używa się siłowników CNOMO do zadań związanych z przenoszeniem, zgrzewaniem punktowym czy operacjami lakierniczymi. Jarzma umożliwiają szybkie przytwierdzenie siłownika do konstrukcji linii, co minimalizuje czas ewentualnych modernizacji. Dzięki temu, gdy zmienia się layout stanowiska, wystarczy odkręcić jarzmo, wymienić siłownik (lub zmienić jego pozycję), a ponowne zamocowanie jest standardowe i powtarzalne.

2. Przemysł spożywczy
   Zakłady przetwórcze i firmy produkujące napoje czy wyroby spożywcze często stawiają na siłowniki o średnicy D63, D80 bądź D100, by uzyskać odpowiednią siłę docisku lub przesuwu. Jarzmo do siłownika CNOMO w takim rozmiarze umożliwia stabilną pracę w wilgotnym środowisku. Wsporniki dodatkowo wspierają długie siłowniki w procesach pakowania. Równie istotne jest tu utrzymanie higieny, a standard CNOMO ułatwia czyszczenie i konserwację.

3. Przemysł chemiczny i farmaceutyczny
   Tu kluczowe bywają siłowniki nierdzewne lub wykonane z aluminium. Jarzma i wsporniki muszą być odporne na korozję i zapewniać szczelną, stabilną zabudowę. Często w strefach czystych (np. farmacja) liczy się ograniczenie krawędzi i zagłębień, by nie gromadziły się osady. Standard CNOMO jest ceniony za klarowne wymiary i prostą formę, co ułatwia utrzymanie czystości.

4. Linie pakujące
   W systemach automatycznego pakowania paczek, woreczków, kartonów czy puszek, siłowniki CNOMO mogą być stosowane w mechanizmach przenoszących i sortujących. Jarzma do siłownika CNOMO D50 lub D63 często występują jako element łącznikowy między siłownikiem a ramą transportera. Z kolei wsporniki pozwalają podtrzymywać dłuższe jednostki pneumatyczne, zwłaszcza gdy skok jest większy, a siłownik narażony na drgania.

5. Automatyka procesowa
   W branży związanej z instalacjami rurociągowymi (np. wody, gazu, olejów) siłowniki CNOMO potrafią sterować zaworami różnego typu. Jarzmo staje się wtedy kluczowym mocowaniem, utrzymując siłownik w poprawnym położeniu i osiowości względem trzpienia zaworu. Stabilne jarzmo zapobiega wykrzywieniom, co gwarantuje dłuższą żywotność zarówno siłownika, jak i uszczelnień zaworu.

6. Przemysł papierniczy i drukarski
   W maszynach do cięcia i obróbki papieru, a także w wielkoformatowych drukarkach przemysłowych, siłowniki odpowiadają za napinanie rol, prowadzenie taśm czy docisk form drukarskich. Jarzmo do siłownika CNOMO – np. D80 – jest wtedy elementem, który można łatwo wymontować w razie potrzeby serwisowej. Przy tego typu maszynach liczy się również kompaktowość, a jarzma zgodne z CNOMO nie zajmują zbędnego miejsca, gdyż przylegają do korpusu siłownika.

7. Robotyka i manipulatory
   Roboty i manipulatory, zwłaszcza te wyposażone w moduły pneumatyczne, korzystają z siłowników do precyzyjnych ruchów chwytaków. Jarzma do siłowników CNOMO D32 mogą być stosowane w niewielkich modułach robotycznych. Montaż na gwintowanych szpilkach pozwala na szybką wymianę całego siłownika w razie awarii bez konieczności rozkręcania całego ramienia robota.

8. Obróbka metalu
   W prasach i urządzeniach do wykrawania siłownik CNOMO D125 czy D160 bywa niezbędny do generowania dużych sił. Jarzmo, przykręcane do solidnej podstawy maszyny, musi wtedy wytrzymać znaczne obciążenia dynamiczne. Dzięki temu operator może bez obaw zwiększyć tempo cykli i liczbę uderzeń, wiedząc, że montaż siłownika jest stabilny.

9. Utrzymanie ruchu i modernizacje
   W halach produkcyjnych spotyka się wiele standardów siłowników: ISO, CNOMO, VDMA. Jednak w regionach, gdzie popularne są siłowniki CNOMO, dobrze jest mieć jarzma i wsporniki dedykowane właśnie temu standardowi. Dzięki temu służby utrzymania ruchu mogą szybko wymieniać całe zespoły pneumatyczne. Naprawa zajmuje wtedy mniej czasu, a unifikacja osprzętu znacząco obniża koszty magazynowania części zamiennych.

10. Prototypowanie i laboratoria
    Jarzma i wsporniki CNOMO D32–D200 nie są zarezerwowane wyłącznie dla wielkiego przemysłu. Czasem w laboratoriach naukowo-badawczych stosuje się siłowniki CNOMO do prototypowych stanowisk testowych. Łatwość montażu i powtarzalność wymiarowa sprawia, że naukowcy mogą szybko zmieniać konfiguracje bez marnowania czasu na dorabianie specjalnych uchwytów.

W tej sekcji przyjrzymy się kluczowym parametrom technicznym jarzm i wsporników do siłowników pneumatycznych CNOMO D32–D200.

1. Zakres rozmiarowy:

   • Jarzma dostępne są w wariantach dla średnic siłownika: D32, D40, D50, D63, D80, D100, D125, D160, D200.

   • Wsporniki najczęściej dedykowane do tych samych średnic, z uwzględnieniem ewentualnie różnic w długości korpusu.

2. Norma CNOMO:

   • Produkty zaprojektowano zgodnie z wymiarami i wymaganiami normy CNOMO, co gwarantuje kompatybilność z siłownikami od wielu producentów (o ile deklarują zgodność z CNOMO).

   • Rozstaw i średnica otworów w jarzmach, a także długość i rozstaw gwintów, są ściśle określone normą.

3. Sposób montażu:

   • Jarzma mocuje się na wystających szpilkach (gwintowanych) na głowicy siłownika CNOMO. Dokładna liczba szpilek i ich lokalizacja zależą od rozmiaru siłownika.

   • Wsporniki często posiadają otwory umożliwiające przeprowadzenie śrub i zamocowanie do konstrukcji maszyny, a jednocześnie mają miejsce na obejmę lub łożysko, przez które przechodzi tłoczysko lub korpus siłownika.

4. Materiał:

   • Najczęściej stosowane: stal węglowa, żeliwo, stopy aluminium (np. anodowanego).

   • W większych średnicach (np. D125, D160, D200) często używa się żeliwa bądź stali węglowej, aby osiągnąć wymaganą sztywność.

   • W mniejszych (D32, D40) możliwe jest aluminium dla redukcji wagi, choć finalny wybór zależy od producenta i specyficznych wymagań aplikacji.

5. Odporność na obciążenia:

   • Jarzma muszą przenosić siły wynikające z pracy siłownika. Przy dużych średnicach (D125, D160, D200) mogą to być tysiące niutonometrów.

   • Dokumentacja techniczna zawiera informacje o dopuszczalnym momencie zginającym, sile osiowej i częstotliwości pracy.

6. Wymiary szczegółowe:

   • Dla każdego rozmiaru (D32, D40, D50, D63 itd.) producent zapewnia rysunki z wymiarami (np. AE, M, ØTD, TG, TL, TM, Q, U1, U2, ZG, XV – w zależności od nomenklatury).

   • Przykład: jarzmo do CNOMO D63 ma określony AE (odległość między osiami), M (wysokość montażu), ØTD (średnica otworu na tłoczysko lub element korpusu) i inne parametry, co pozwala na precyzyjne dopasowanie do danego modelu siłownika.

7. Wersje specjalne:

   • W niektórych przypadkach możliwe jest zamówienie jarzm kwasoodpornych lub jarzm z dodatkową obróbką powierzchni (ocynk, malowanie proszkowe).

   • Możliwe, że do aplikacji wysokotemperaturowych producent zapewnia szczególne warianty materiałowe, np. stopy stali żaroodpornej.

8. Tolerancje wymiarowe:

   • Jarzma CNOMO cechują się niewielkimi tolerancjami, aby zachować osiowość i uniknąć luzu.

   • Wsporniki mają odrobinę większą swobodę, tak by można je było zamontować w połowie korpusu siłownika i ewentualnie wyregulować.

9. Masa i momenty bezwładności:

   • Każde jarzmo ma swoją wagę. W mniejszych rozmiarach wynosi ona kilkaset gramów, w największych (D200) może sięgać kilku kilogramów.

   • Dla dynamicznych aplikacji, w których liczy się przyspieszenie i bezwładność, należy uwzględnić masę jarzma w obliczeniach ruchu mechanizmów.

10. Temperatura pracy:

• Zazwyczaj standardowe wykonania jarzm i wsporników pracują w zakresie –20°C do +80°C.

• Wersje specjalne mogą osiągać wyższe lub niższe zakresy, np. –40°C do +120°C, zależnie od potrzeb.

• W przypadku pracy w warunkach silnie korozyjnych lub w atmosferze potencjalnie wybuchowej, należy sprawdzić dodatkowe certyfikaty i powłoki.

11. Łączniki kompensacyjne i nakrętki:

• W niektórych konstrukcjach jarzm można spotkać tzw. łączniki kompensacyjne, które pozwalają na niewielki ruch wahadłowy lub osiowy. Bywa to przydatne, gdy siłownik pracuje przy nieidealnej równoległości względem elementu wykonawczego.

• Niezbędne są też nakrętki lub śruby kontrujące, które zapewniają pewne połączenie. Wiele producentów oferuje gotowe zestawy mocowań razem z jarzmem.

12. Normy i zgodności:

• Poza samym standardem CNOMO, jarzma i wsporniki mogą spełniać wewnętrzne normy jakości (ISO 9001 itp.).

• Jeśli zachodzi konieczność, by jarzmo było zgodne z normami bezpieczeństwa (np. w strefach Ex), należy sprawdzić, czy producent przewiduje takie warianty.

W przypadku jarzm i wsporników do siłowników pneumatycznych CNOMO, dobór materiałów jest kluczowy dla osiągnięcia odpowiedniej sztywności, odporności na obciążenia oraz trwałości. W tej sekcji omówimy najpopularniejsze materiały i ich właściwości.

1. Stal węglowa

   • Powszechnie stosowana w jarzmach większych rozmiarów (D80, D100, D125, D160, D200).

   • Zapewnia wysoki poziom sztywności, co jest istotne przy dużych siłach generowanych przez siłownik.

   • Zwykle zabezpieczana przed korozją poprzez malowanie proszkowe, ocynk lub fosforanowanie.

   • W przemyśle ciężkim ceni się odporność stali węglowej na uderzenia i wibracje.

2. Żeliwo

   • Często wybierane do jarzm w średnich i dużych rozmiarach (np. D63, D80, D100), gdzie kluczowa jest odporność na pękanie i drgania.

   • Żeliwo sferoidalne (GGG) lub szare (GG) charakteryzuje się dobrymi właściwościami tłumienia drgań.

   • Wymaga ochrony antykorozyjnej (np. lakierowanie).

3. Aluminium (stopy aluminium)

   • Popularne w mniejszych rozmiarach (D32, D40, D50), kiedy niska waga ma znaczenie, a siłownik nie generuje tak wielkich sił.

   • Może być anodowane w celu zwiększenia odporności na ścieranie i korozję.

   • Często spotykane w branży spożywczej i farmaceutycznej, gdzie liczy się łatwość utrzymania higieny.

4. Stal nierdzewna / kwasoodporna

   • Stosowana w aplikacjach wymagających wysokiej odporności na chemikalia lub korozję (np. przemysł farmaceutyczny, spożywczy z intensywnym myciem, strefy z wysoką wilgotnością).

   • Cena bywa wyższa, ale za to jarzma mogą wytrzymać w skrajnych warunkach dużo dłużej.

5. Tworzywa sztuczne wzmacniane (rzadko spotykane w standardowych jarzmach CNOMO, ale czasem występują jako komponenty pomocnicze)

   • Mogą pojawiać się w mniejszych elementach, np. dystansach czy pokrętłach.

   • Ich zadaniem bywa redukcja wagi bądź zapewnienie izolacji elektrycznej.

6. Łożyska i tuleje ślizgowe

   • Wsporniki jarzmowe często korzystają z tulei wykonanych z brązu, spieków metali czy tworzyw o niskim współczynniku tarcia (PTFE, POM).

   • Dzięki takim wkładkom wspornik może stabilizować ruch siłownika, jednocześnie minimalizując opory.

7. Powłoki ochronne

   • Ocynk galwaniczny lub ogniowy: tworzy warstwę cynku chroniącą przed rdzą.

   • Anodowanie: głównie w aluminium, poprawia twardość powierzchni i odporność na czynniki atmosferyczne.

   • Malowanie proszkowe: daje równomierną i estetyczną powłokę. Jest dość wytrzymałe na uderzenia i pęknięcia.

   • Fosforanowanie: stosowane czasem jako warstwa antykorozyjna w stali.

8. Czynniki wpływające na wybór materiału:

   • Warunki pracy: wilgotność, kontakt z chemikaliami, wahania temperatury.

   • Wielkość siłownika: duże średnice wymagają masywniejszej konstrukcji (stal, żeliwo).

   • Waga: tam, gdzie liczy się lekkość (np. manipulatory), preferuje się aluminium.

   • Koszty: stal węglowa jest zwykle tańsza niż stal nierdzewna, jednak tam, gdzie kontakt z substancjami agresywnymi jest intensywny, inwestycja w nierdzewkę jest opłacalna.

9. Konserwacja i trwałość:

   • Jarzma stalowe lub żeliwne regularnie eksploatowane w trudnych warunkach warto okresowo sprawdzać pod kątem ewentualnej korozji.

   • Aluminium anodowane wymaga mniejszej konserwacji, jednak w przypadku silnych uderzeń warstwa anodowa może się uszkodzić.

   • Wsporniki z tulejami ślizgowymi należy co jakiś czas smarować (w zależności od zaleceń producenta), aby zapewnić płynną pracę.

10. Aspekty środowiskowe:

• Wszystkie metale użyte do produkcji jarzm i wsporników można poddawać recyklingowi.

• W niektórych branżach (np. spożywcza) wymagana jest dokumentacja potwierdzająca dopuszczenie materiałów do kontaktu pośredniego z żywnością (zgodność z normami FDA). Choć w praktyce jarzmo nie dotyka produktu, to zachowanie standardów higienicznych bywa mile widziane.

Poprawny montaż jarzma i wspornika do siłownika CNOMO (D32–D200) jest kluczem do zapewnienia bezawaryjnej pracy i pełnej żywotności. Poniżej prezentujemy krok po kroku, jak go przeprowadzić.

1. Sprawdzenie zgodności

   • Upewnij się, że wybrany rozmiar jarzma (np. CNOMO D63) jest zgodny z rozmiarem siłownika (D63).

   • Zweryfikuj, czy gwintowane szpilki na głowicy siłownika odpowiadają rozstawowi otworów w jarzmie.

   • Przeczytaj dokumentację producenta (CPP PREMA) pod kątem zalecanych momentów dokręcania.

2. Przygotowanie siłownika i jarzma

   • Oczyść powierzchnię siłownika z zanieczyszczeń (olej, pył, opiłki metalu).

   • Sprawdź stan gwintów w szpilkach – ewentualnie przegwintuj, jeśli są uszkodzone.

   • Skontroluj jarzmo, czy nie ma widocznych pęknięć, wgnieceń czy oznak korozji.

3. Montaż jarzma na szpilkach

   • Ostrożnie nałóż jarzmo na wystające szpilki, zwracając uwagę na właściwe położenie (zwykle jarzmo ma wycięcia lub otwory pasujące do rozstawu).

   • Nałóż nakrętki i podkładki (jeśli przewiduje to zestaw montażowy).

   • Dokręcaj nakrętki równomiernie krzyżowo, aby uniknąć przekoszeń.

   • Użyj klucza dynamometrycznego i zachowaj zalecany moment dokręcania, np. X N·m (informację znajdziesz w tabeli producenta).

4. Opcjonalny montaż wspornika

   • Jeśli siłownik ma duży skok i wymaga podparcia, zamontuj wspornik na korpusie siłownika zgodnie z instrukcją.

   • Wspornik może mieć tuleję ślizgową – nasmaruj ją, jeśli zaleca to producent (np. smar odporny na temperaturę).

   • Przytwierdź wspornik do konstrukcji maszyny za pomocą śrub. Upewnij się, że siłownik jest ustawiony osiowo i nie ma naprężeń.

   • Sprawdź, czy wspornik nie ogranicza ruchu tłoczyska w żadnym momencie skoku.

5. Kontrola osiowości i luzów

   • Po dokręceniu wszystkich elementów ręcznie porusz tłoczyskiem, jeśli to możliwe, aby wyczuć ewentualny opór lub tarcie.

   • Upewnij się, że jarzmo nie powoduje zbytniego odchylenia siłownika od zamierzonej osi pracy.

   • Sprawdź, czy wspornik (jeśli używany) jest prawidłowo zorientowany i nie blokuje ruchu.

6. Podłączenie zasilania pneumatycznego

   • Zamontuj złącza pneumatyczne i węże, zwracając uwagę na szczelność.

   • Ustaw ciśnienie robocze zgodnie z specyfikacją siłownika (np. 6 bar).

   • Wykonaj krótki test ruchu: uruchom siłownik na kilku cyklach, sprawdzając, czy nie dochodzi do wibracji lub ocierania.

7. Regulacje końcowe

   • Jeśli jarzmo posiada opcje regulacji położenia (czasem dostępne w określonych seriach), dokonaj drobnych korekt.

   • Zablokuj nakrętki kontrujące i zabezpiecz śruby przed odkręceniem (np. nakrętki z wkładką nylonową lub środki typu Loctite, jeżeli producent na to zezwala).

8. Test długoterminowy

   • Włącz maszynę w normalnym cyklu produkcyjnym.

   • Obserwuj, czy jarzmo nie ulega przesunięciu i czy nie pojawiają się nietypowe dźwięki świadczące o niewspółosiowości.

   • Po kilkudziesięciu cyklach dokonaj ponownego sprawdzenia momentu dokręcenia, zwłaszcza przy większych siłownikach.

9. Konserwacja

   • Co pewien czas (np. co 3 miesiące) skontroluj stan śrub jarzma i wspornika. Przy intensywnej pracy mogą one się poluzować.

   • Sprawdź, czy powłoka antykorozyjna (jeśli występuje) nie uległa uszkodzeniu. W razie rys lub ognisk korozji zaleca się zabezpieczyć miejsce (np. lakierem zaprawkowym).

   • Wspornik łożyskowy należy co pewien czas czyścić i smarować, tak by zapewnić płynny ruch i brak nadmiernego zużycia tulei.

10. Najczęstsze błędy montażowe:

• Nadmierny lub niedostateczny moment dokręcania: grozi zerwaniem gwintu bądź poluzowaniem jarzma w czasie pracy.

• Brak współosiowości: skutkuje przyspieszonym zużyciem uszczelnień siłownika i nieprawidłowym przeniesieniem siły.

• Pominięcie wspornika w długich siłownikach: siłownik może się uginać, wywołując dodatkowe obciążenia i wibracje.

• Stosowanie niewłaściwych śrub: np. zbyt krótkich lub o złej klasie wytrzymałości.

• Zabrudzone gwinty: obniżają precyzję dokręcenia i mogą powodować problemy z ustaleniem właściwego momentu.

Poniżej zestawiono najczęściej zadawane pytania dotyczące jarzm i wsporników do siłowników CNOMO D32–D200 oraz udzielono na nie zwięzłych odpowiedzi. Każda kwestia przedstawia typowe wątpliwości, jakie mogą pojawić się podczas doboru i użytkowania tego typu osprzętu.

1. Czy jarzmo do siłownika CNOMO D32 pasuje do innego standardu siłownika, np. ISO 15552?
   Nie. Jarzma CNOMO mają wymiary dostosowane do rozstawu szpilek i geometrii siłowników CNOMO. W standardzie ISO 15552 (dawniej ISO 6431) rozstaw i kształt głowic są inne. Aby zachować pewne zamocowanie, należy stosować jarzma odpowiednie dla danego standardu.

2. Czy mogę wykorzystać jarzmo D63 w siłowniku D50?
   Nie zaleca się. Jarzmo do D63 ma inny rozstaw otworów, a siłownik D50 będzie niestabilnie zamocowany. Każda średnica wymaga właściwego jarzma, zgodnego z tabelą wymiarową.

3. Jakie są maksymalne temperatury pracy jarzm?
   W standardowym wykonaniu typowo do ok. +80°C. Jednak dostępne są warianty na wyższe temperatury (np. +120°C), zależnie od zastosowanych materiałów i powłok. W razie potrzeby warto dopytać o wersje specjalne.

4. Czy jarzma są dostarczane z nakrętkami i śrubami?
   Zazwyczaj tak, producent (CPP PREMA) oferuje komplety montażowe. Jednak należy upewnić się podczas zamówienia, czy w zestawie znajdują się wszystkie elementy (np. nakrętki, podkładki). Niektóre firmy sprzedają jarzmo osobno, a akcesoria mocujące osobno.

5. Czy mogę samodzielnie przewiercić jarzmo, by dopasować do nietypowego siłownika?
   Teoretycznie tak, ale z reguły nie jest to zalecane, ponieważ grozi osłabieniem konstrukcji i utratą gwarancji. Lepiej wybrać jarzmo dedykowane do danego standardu lub zamówić modyfikację u producenta.

6. W jakich sytuacjach potrzebuję wspornika łożyskowego?
   Gdy siłownik ma długi skok, a korpus w trakcie ruchu może się uginać lub wpadać w drgania. Wspornik stabilizuje siłownik w środku jego długości, zmniejszając przeciążenia łożysk i tłoczyska. W efekcie wydłuża się żywotność uszczelnień i całego siłownika.

7. Czy jarzmo może być montowane pionowo?
   Tak. Pozycja jarzma (pion, poziom, skośnie) zależy wyłącznie od układu maszyny. Istotne jest, by siłownik pracował osiowo i by jarzmo przenosiło siły w sposób zaprojektowany przez producenta.

8. Jakie rodzaje stali są używane?
   Zwykle to stal węglowa S235 lub S355 (dawne oznaczenia St37, St52) bądź żeliwo GG/GGG. W wersjach premium stosuje się stal nierdzewną AISI 304 lub 316. Aluminium to najczęściej stop AW-6060 lub AW-6082 w zależności od wymagań wytrzymałościowych.

9. Jak sprawdzić, czy jarzmo CNOMO jest zamocowane prawidłowo?
   Można wizualnie ocenić, czy przylega równo do głowicy siłownika i czy gwintowane szpilki wystają przez wszystkie otwory w jednakowym stopniu. Po dokręceniu nakrętek należy włączyć siłownik i obserwować, czy nie ma bocznych odchyleń czy wycieków powietrza.

10. Czy jarzmo do D200 jest bardzo ciężkie?
    Może ważyć kilka kilogramów, w zależności od materiału. Jest to normalne, bo jarzmo musi przenosić duże siły i mieć znaczną sztywność. W maszynach o dużych obciążeniach masa jarzma jest nieznaczna w porównaniu z całym układem.

11. Czy można lakierować jarzma we własnym zakresie, by dopasować kolor do maszyn?
    Tak, pod warunkiem zastosowania właściwych farb przemysłowych odpornych na warunki eksploatacji. Lepiej wybrać malowanie proszkowe. Należy jednak uważać, by nie zamalować gwintów ani powierzchni, na których przylega siłownik.

12. Co zrobić, jeśli jarzmo pęknie w czasie eksploatacji?
    Najpierw zatrzymać maszynę i sprawdzić przyczynę. Może być to przeciążenie, wadliwy materiał lub błędny montaż. Uszkodzonego jarzma nie powinno się spawać czy kleić – zalecana jest całkowita wymiana na nowy element, zgodny z normą CNOMO.

13. Jak często należy kontrolować dokręcenie jarzma?
    Zwykle producent sugeruje przegląd okresowy co 3–6 miesięcy, w zależności od intensywności cykli. Poza tym wszelkie nienaturalne wibracje lub hałasy są sygnałem, by sprawdzić połączenia śrubowe.

14. Czy jarzmo można stosować również w siłownikach o mniejszych średnicach niż D32?
    Normy CNOMO zaczynają się najczęściej od D32. Dla mniejszych jednostek (np. D20, D25) używa się standardu ISO 6432 (tzw. minisiłowniki), więc jarzma CNOMO tu nie pasują.

15. Jak zamówić jarzmo do nietypowego skoku siłownika?
    Skok siłownika nie wpływa znacząco na samo jarzmo, ponieważ głowica siłownika z gwintowanymi szpilkami ma stałe wymiary niezależnie od skoku. W przypadku długich skoków warto dokupić wspornik. Jarzmo samo w sobie jest takie samo dla D32 np. i skoku 50 mm, jak i skoku 300 mm.

16. Czy jarzmo wymaga smarowania?
    Jarzmo jako takie nie, bo jest to element stały. Jeśli posiada łożyska obrotowe w pewnych typach konstrukcji, to producent określa rodzaj smaru i interwał serwisowy. W większości wypadków to element bezobsługowy.

17. Jakie dokumenty potwierdzają zgodność jarzma z CNOMO?
    Producent (CPP PREMA) dostarcza rysunki wymiarowe i deklaracje zgodności, pokazujące, że rozstaw i parametry są zgodne z normą. Można także zweryfikować w katalogach CNOMO.