Napędy pneumatyczne dwustronnego działania do zaworów kulowych i przepustnic

Napędy pneumatyczne dwustronnego działania (ADA) to kompaktowe siłowniki obrotowe typu rack&pinion (zębatka–koło), przeznaczone do automatyzacji zaworów kulowych i przepustnic motylkowych w aplikacjach przemysłowych i infrastrukturalnych. Konstrukcja generuje liniowy moment obrotowy w pełnym zakresie skoku 90°, a fabryczne ograniczniki pozwalają regulować kąt w przedziale 85–95°, co ułatwia precyzyjne ustawienie pozycji „otwarty–zamknięty” i szczelności doszczelnienia kuli/klapy. Standardem są interfejsy montażowe ISO 5211 / DIN 3337 (wyjście kwadratowe/oktagonalne) oraz górne przyłącza NAMUR VDI/VDE 3845 do montażu wysp, krańcówek, pozycjonerów i akcesoriów sterujących. Dzięki temu doposażenie i serwis są szybkie, a kompatybilność z aparaturą wielu producentów — wysoka.

Obudowa z twardo anodowanego aluminium (niska chropowatość) zapewnia odporność na ścieranie, a pokrywy z powłoką epoksydową zwiększają ochronę antykorozyjną. Producent przewiduje różne klasy zabezpieczeń korozyjnych (C3/C4/C5-I/C5-M wg EN-ISO 12944-2), w tym warianty z wałem AISI 316 i śrubami A4 do trudnych środowisk. Każdy siłownik jest testowany i znakowany numerem seryjnym. Maksymalne ciśnienie robocze w standardzie wynosi 8 bar (wyjątek: najmniejszy rozmiar ADA10 do 10 bar). Zakres temperatur pokrywa typowe warunki procesowe: –30…+100 °C (standard), z opcjami uszczelnień FKM dla wysokich i silikon/NBR dla niskich temperatur.

• Automatyzacja on/off zaworów kulowych i przepustnic w instalacjach: sprężonego powietrza, wody, pary niskociśnieniowej, mediów obojętnych i lekkich chemikaliów (dobór materiałów wg medium). Mechanika rack&pinion zapewnia powtarzalny moment rozruchowy i domykający, kluczowy dla zaworów z doszczelnieniem PTFE/EPDM.

• Procesy przemysłowe i komunalne: oczyszczalnie, HVAC, ciepłownictwo, farmacja, spożywka (wersje C5-M/AISI 316), instalacje przemysłowe ogólne. Regulacja kąta 85–95° ułatwia kalibrację pozycji krańcowych bez dodatkowych adapterów.

• Integracja z automatyką: szybki montaż krańcówek indukcyjnych/mechanicznych, wskaźników położenia i pozycjonerów dzięki interfejsom NAMUR i topowej płycie wg VDI/VDE 3845 (jedna wysokość osi dla szerokiego zakresu akcesoriów).

• Środowiska korozyjne i zewnętrzne: warianty C4/C5 z grubymi powłokami epoksydowymi, wałem 316 i śrubami A4 minimalizują ryzyko korozji szczelinowej i galwanicznej.

• Typ mechanizmu: zębatka–koło (rack&pinion); moment liniowy w funkcji kąta; skok nominalny: 90° ± 5°.

• Interfejsy montażowe: ISO 5211 / DIN 3337 (dolny kołnierz), NAMUR VDI/VDE 3845 (góra — akcesoria), NAMUR (boki — zawory sterujące).

• Regulacja krańcówek: 85–95° (podwójne ograniczniki boczne, pochłaniające energię uderzenia).

• Ciśnienie robocze: max 8 bar (ADA10 do 10 bar).

• Temperatura pracy (warianty uszczelnień):
  – standard: –30…+100 °C
  – wysoka temp.: –15…+150 °C (O-ring FKM)
  – niska temp.: –40…+80 °C (silikon)
  – ekstremalnie niska: –60…+80 °C (silikon + wał 316)

• Zakres momentów (ADA, 6–8 bar, przykłady):
  – ADA40: ~27–41 Nm (4–6 bar) do ~47–54 Nm (7–8 bar)
  – ADA130: ~79–118 Nm (5–6 bar) do ~138–157 Nm (7–8 bar)
  – ADA500: ~289–433 Nm (4–6 bar) do ~505–577 Nm (7–8 bar)
  – ADA2100: ~1448–2172 Nm (4–6 bar) do ~2534–2896 Nm (7–8 bar)
  – ADA4000: ~3210–4816 Nm (6 bar) do ~5618–6421 Nm (8 bar)
  (dobór właściwego rozmiaru wg momentu zaworu + zapas bezpieczeństwa i warunki procesu).

• Wymiary i kołnierze: pełne tabele wymiarów (A, A’, B…; ISO 5211: F03…F25) dostępne w karcie; wysokość osi i rozstawy gwintów dopasowane do standardowych adapterów trzpienia zaworów.

• Korpus: aluminium, twarde anodowanie 25–30 µm (standard C3); alternatywnie epoksyd 80–300 µm (C4/C5-I/C5-M).

• Pokrywy: aluminium, epoksyd 80–180 µm (kolorystyczne rozróżnienie typu siłownika).

• Wał (pinion): stal węglowa ENP 25–30 µm lub AISI 316 (wariant C5); łożyskowanie ślizgowe o niskim tarciu.

• Tłoki: aluminium ze specjalną powłoką; 3-drogowe prowadnice dla zmniejszenia tarcia i luzów; wzmocnione uzębienie.

• Uszczelnienia: NBR (standard) oraz opcje FKM/silikon; miękka uszczelka wałka z PA 6.6, prowadnice PA 6.6 + 30% GF; elementy złączne A2/A4.

• Wskaźnik pozycji: wielofunkcyjny, kompatybilny z przełącznikami indukcyjnymi/mechanicznymi; dostępne wersje do wykrywania 45° i góra/dół.

1. Weryfikacja zaworu i interfejsu — sprawdź typ trzpienia zaworu (kwadrat/okrąg z wpustem), wymagany moment rozruchowy/domykający oraz kołnierz ISO 5211. Dobierz rozmiar ADA z zapasem (typowo ≥ 20–30% ponad max moment zaworu).

2. Ustawienie ograniczników — po mechanicznym sprzęgnięciu wyzeruj wskaźnik pozycji i ustaw krańcówki na 85–95°. Ograniczniki są boczne i pochłaniają energię uderzenia, co chroni elementy wewnętrzne i gniazdo zaworu.

3. Montaż osprzętu NAMUR — elektrozawór, krańcówki, pozycjoner — na górnym interfejsie VDI/VDE 3845 (stała wysokość osi = łatwa kompatybilność). Pamiętaj o prawidłowym kierunku „otwórz/zamknij” w logice sterowania.

4. Zasilanie i medium — ciśnienie zasilania do 8 bar (ADA10 do 10 bar); jakość powietrza wg ISO 8573-1 zalecana dla elementów pneumatyki precyzyjnej (filtracja/odwadnianie). Dla szybkich czasów przejścia dobierz właściwą średnicę przewodów i parametry zaworu pilotowego.

5. Warunki środowiskowe — dobierz klasę powłoki (C3/C4/C5) i uszczelnienia NBR/FKM/silikon do temperatury –60…+150 °C i atmosfery pracy (morska/chemiczna). Przy pracy na zewnątrz rozważ osłony i ogrzewanie punktowe.

6. Próby i odbiór — wykonaj cykle testowe, skalibruj wskaźnik i krańcówki, zweryfikuj brak przecieków i prawidłową sekwencję sterowania. Udokumentuj nastawy i numer seryjny siłownika do kartoteki utrzymania ruchu.

1. Czy napęd dwustronnego działania jest lepszy niż sprężynowy?
   To zależy od funkcji bezpieczeństwa. Dwustronny (ADA) daje symetryczną charakterystykę momentu „tam i z powrotem” i świetnie nadaje się do cyklicznej pracy procesu. Sprężynowy (ASR) wraca do pozycji bezpiecznej po zaniku zasilania (fail-safe). Wybór wg wymogów SIL/HAZOP i medium.

2. Jak dobrać rozmiar do zaworu kulowego DN/PN?
   Podstawą jest moment zaworu (rozruch, dynamiczny, domknięcie) przy temperaturze i medium roboczym. Następnie dobieramy ADA tak, by przy dostępnych 6–8 bar dysponował zapasem momentu (≥ 20–30%). Korzystamy z tabel momentów producenta (np. ADA130 ~118 Nm @ 6 bar; ADA500 ~433 Nm @ 6 bar; ADA2100 ~2172 Nm @ 6 bar).

3. Jakie standardy montażowe wspiera napęd?
   Dolny kołnierz ISO 5211 / DIN 3337, górne interfejsy NAMUR VDI/VDE 3845 dla akcesoriów i przyłączy rozdzielających — szybki montaż, bez dodatkowych płyt adaptacyjnych w większości aplikacji.

4. W jakich warunkach środowiskowych może pracować?
   W zależności od wersji: C3 (ogólne), C4 (środowiska agresywniejsze), C5-I/M (przemysł/atmosfera morska) — z odpowiednimi grubościami epoksydu, wałem 316 i śrubami A4. Temperatury od –30…+100 °C (standard) do –60…+150 °C z odpowiednimi uszczelnieniami.

5. Czy są dostępne opcje specjalne?
   Tak: blokada kłódką, siłowniki szybkoreagujące, 100% regulacja skoku, systemy ognioodporne (K-mass/blanket), rozszerzone wskaźniki pozycji i zestawy krańcówek (w tym wykrywanie 45°).

6. Gdzie zapewniacie dostawy i wsparcie?
   Obsługujemy Kielce, całe woj. świętokrzyskie, a także Mazowsze, Małopolskę, Śląsk, Łódzkie, Dolny Śląsk, Pomorze i inne regiony. Wspieramy projekty w UE — od doboru po uruchomienie i przeglądy.