Płyty przyłączeniowe ZEM

Płyty przyłączeniowe z serii ZEM, zwane również wyspami zaworowymi, to innowacyjne rozwiązania opracowane przez uznanego producenta CPP PREMA. W skład tej serii wchodzi rozbudowana gama produktów przeznaczonych do zaworów pneumatycznych rozdzielających 3-drogowych oraz 5-drogowych. Każda wyspa zaworowa odpowiada potrzebom najbardziej wymagających aplikacji, zapewniając stabilność oraz maksymalną wydajność przepływu sprężonego powietrza. Wyroby te skierowane są do przedsiębiorstw, które stawiają na nowoczesną automatykę przemysłową i dążą do usprawnienia pracy maszyn, linii produkcyjnych oraz systemów transportu pneumatycznego.

Seria ZEM obejmuje m.in. wyspy zaworowe 3-dr G1/4 (od n-2 do n-15), a także wyspy zaworowe 5-dr G1/4 (również od n-2 do n-15). Każda z nich jest „jednoelementowa”, co oznacza, że można je zastosować jako gotowe płyty przyłączeniowe, bez konieczności czasochłonnego łączenia wielu segmentów. Ma to duże znaczenie w kontekście usprawnienia i przyspieszenia procesu montażu, a także zwiększenia niezawodności całej instalacji pneumatycznej. Wybór konkretnego modelu – np. 3-drogowego czy 5-drogowego – zależy ściśle od tego, jakich rozwiązań wymaga dany układ.

Zastosowanie płyt przyłączeniowych z serii ZEM przekłada się na znaczne uproszczenie konfiguracji zaworów w systemie pneumatycznym. Inaczej mówiąc, zamiast instalować każdy zawór osobno, użytkownik może wybrać wyspę zaworową, na której zmontuje określoną liczbę zaworów (np. od 2 do 15 pozycji). Takie rozwiązanie pozwala zaoszczędzić miejsce w szafie sterowniczej lub na panelu montażowym, a także ogranicza liczbę połączeń pneumatycznych. Mniejsza liczba przewodów oznacza mniejsze ryzyko nieszczelności i spadków ciśnienia, a co za tym idzie – wyższą stabilność i efektywność całego procesu sterowania.

Wszystkie modele z serii ZEM – zarówno 3-drogowe, jak i 5-drogowe – są przystosowane do współpracy z zaworami ZEM G1/4 (3/2 i 5/2). Oznacza to, że mają zgodne wymiary, przyłącza i układ kanałów przepływowych dopasowany do standardów obowiązujących w przemyśle pneumatycznym. Dzięki temu montaż staje się intuicyjny, a ewentualne prace serwisowe, konserwacje czy wymiany poszczególnych zaworów nie sprawiają trudności. Producent – CPP PREMA – zadbał o wysoki poziom uniwersalności, dzięki czemu płyty przyłączeniowe znajdują zastosowanie w bardzo zróżnicowanych instalacjach automatyki, niezależnie od branży czy profilu działalności klienta.

Jedną z istotnych korzyści płynących ze stosowania wysp zaworowych ZEM jest ułatwienie utrzymania ruchu i minimalizacja przestojów. W sytuacji, gdy którykolwiek z zaworów wymaga wymiany (np. z powodu zużycia czy nieprzewidzianej awarii), serwisant może szybko zdemontować pojedynczy moduł, zamiast ingerować w cały system. W efekcie prace konserwacyjne przebiegają znacznie sprawniej, co przekłada się na oszczędność czasu i kosztów eksploatacji. A ponieważ wyspy zaworowe te oferują czytelny rozkład portów i połączeń, ograniczamy także ryzyko pomyłek podczas ponownego instalowania zaworów.

Kolejnym wartym uwagi atutem jest solidna konstrukcja płyty przyłączeniowej. W przemyśle pneumatycznym nie brakuje trudnych warunków eksploatacyjnych, związanych z wibracjami, zmianami temperatury, obecnością pyłu czy wilgoci. Właśnie dlatego CPP PREMA zwraca szczególną uwagę na dobór materiałów i procesy wytwórcze. Wyspy zaworowe 3- i 5-drogowe ZEM wykonano z materiałów charakteryzujących się dużą odpornością na ścieranie i korozję. W połączeniu z wysoką jakością obróbki mechanicznej daje to produkt wytrzymały, zdolny do długotrwałej pracy w środowiskach przemysłowych.

Warto wspomnieć, że płyty przyłączeniowe ZEM mogą być stosowane w różnych sektorach – od branży spożywczej i farmaceutycznej, przez maszynową i logistyczną, aż po motoryzacyjną czy chemiczną. Tam, gdzie sterowanie przepływem sprężonego powietrza jest niezbędne do realizacji procesów produkcyjnych, wyspy zaworowe okazują się nieocenione. Ich modularny charakter pozwala projektować instalacje „szyte na miarę”, idealnie dostosowane do potrzeb danej linii technologicznej. W przypadku zmiany wymagań można dołożyć kolejne zawory lub przeorganizować ich układ, korzystając z tych samych płyt przyłączeniowych.

W praktyce wiele firm zauważa, że stosowanie wysp zaworowych ZEM prowadzi do optymalizacji zużycia energii. Jest to możliwe dzięki lepszej integracji kanałów powietrznych, co minimalizuje straty ciśnienia na długich przewodach. Mniej węży i przejść to także lepsza szczelność całego systemu, co przekłada się na mniejsze obciążenie sprężarki. W konsekwencji przedsiębiorstwo może liczyć na oszczędności nie tylko finansowe, ale także na redukcję śladu węglowego, szczególnie istotną w czasach rosnącej świadomości ekologicznej.

W serii ZEM znajdziemy płyty przyłączeniowe przeznaczone do zaworów 3-drogowych G1/4 (oznaczonych jako 3/2) w wersjach o liczbie gniazd od 2 do 15. Analogicznie, dostępne są wyspy przyłączeniowe do zaworów 5-drogowych G1/4 (5/2), również w wariantach od 2 do 15 gniazd. Ta różnorodność umożliwia kompletację wyspy idealnie dopasowanej do wielkości aplikacji, bez potrzeby dublowania lub redukowania zbędnych pozycji. W rezultacie projektanci instalacji pneumatycznych mogą maksymalnie wykorzystać przestrzeń, a jednocześnie zachować elastyczność w konfiguracji.

Jednoelementowa budowa każdej z wysp – zarówno w wersjach 3-dr, jak i 5-dr – upraszcza proces projektowy oraz późniejsze etapy montażu i eksploatacji. Nie trzeba łączyć ze sobą kilku modułów, co mogłoby generować dodatkowe miejsca potencjalnego rozszczelnienia czy kolizji mechanicznej. Wpływa to korzystnie na niezawodność i ogranicza liczbę elementów, jakie należy utrzymywać w magazynie części zamiennych. W razie potrzeby można jednak swobodnie rozbudować system, dołączając kolejną wyspę zaworową i tworząc rozproszone węzły sterowania w różnych strefach zakładu produkcyjnego.

Wyspy zaworowe ZEM są również cenione za swoją odporność na dynamiczne obciążenia. W zakładach przemysłowych zawory 3- i 5-drogowe mogą przełączać się tysiące razy w ciągu zmiany, a w niektórych aplikacjach – nawet kilkaset razy na minutę. Taka intensywna praca wymaga solidnego wykonania, a płyty przyłączeniowe ZEM, wraz z odpowiednimi uszczelnieniami i komponentami, sprostają tym wymaganiom. Dzięki temu ogranicza się konieczność częstych przestojów, co w prostej linii przekłada się na ciągłość procesu produkcyjnego i wyższą efektywność ekonomiczną.

Ważne jest także to, że wyspy zaworowe ZEM pasują do szerokiej gamy innych akcesoriów dostępnych w ofercie CPP PREMA, np. cewek elektromagnetycznych, kompletów naprawczych czy konkretnych wariantów zaworów. Dzięki temu można zbudować spójny system pneumatyczny, w którym wszystkie elementy są ze sobą kompatybilne i utrzymane w tym samym standardzie jakości. Gdy konieczna będzie wymiana zużytego zaworu, wystarczy sięgnąć po dedykowany zamiennik, bez czasochłonnego dobierania pasujących do siebie części z różnych źródeł.

Wyspy zaworowe z serii ZEM to nie tylko zaawansowane rozwiązania technologiczne, lecz także produkty niezwykle uniwersalne, które znajdują zastosowanie w wielu branżach i działach przemysłu. Wytrzymałość, modułowość i kompatybilność z zaworami 3- i 5-drogowymi G1/4 sprawiają, że płyty przyłączeniowe ZEM mogą być używane w różnorodnych aplikacjach, umożliwiając skuteczne sterowanie przepływem sprężonego powietrza. W niniejszej sekcji przedstawiamy główne obszary, w których wyspy zaworowe ZEM okazują się niezastąpione.

1. Przemysł spożywczy i napojowy
   W branży spożywczej, gdzie liczy się wysoka higieniczność i niezawodność urządzeń, wyspy zaworowe ZEM są wykorzystywane do sterowania wieloma zaworami 3-drogowymi (3/2) jednocześnie. Linie pakujące, nalewarki, systemy dozowania płynów czy formierki w przemyśle piekarniczym to tylko przykłady miejsc, w których układy pneumatyczne odgrywają kluczową rolę. Zastosowanie płyt przyłączeniowych ZEM pozwala na szybkie rozbudowanie lub modyfikację linii produkcyjnej, a także ułatwia czyszczenie czy wymianę poszczególnych zaworów. Dzięki temu firmy z sektora spożywczego mogą skuteczniej utrzymać ciągłość dostaw i zachować rygorystyczne standardy bezpieczeństwa żywności.

2. Przemysł chemiczny i farmaceutyczny
   W zakładach chemicznych i farmaceutycznych niezwykle ważna jest dokładność dozowania i stabilne warunki procesu. Wyspy zaworowe 5-drogowe (5/2) umożliwiają bardziej złożone sterowanie przepływem różnych substancji, co bywa niezbędne przy wieloetapowych reakcjach. Często zachodzi konieczność jednoczesnej kontroli kilku obwodów pneumatycznych, odpowiadających np. za mieszanie, ciśnienie czy chłodzenie w reaktorach. Płyty przyłączeniowe ZEM dają tu znaczną oszczędność miejsca i redukują ryzyko błędów ludzkich, które mogłyby wyniknąć z konieczności ręcznego łączenia licznych elementów. Wytrzymałe materiały użyte w produkcji płyt (np. odporne na korozję) zapewniają także dłuższą żywotność w środowiskach, gdzie występują agresywne chemikalia.

3. Przemysł motoryzacyjny
   Linie montażowe w fabrykach samochodowych, a także wytwórnie części zamiennych, opierają się na precyzyjnej robotyce i wysokiej automatyzacji. Pneumatyczne siłowniki w stanowiskach montażowych, systemach zgrzewania czy lakierowania wymagają niezawodnego rozdziału sprężonego powietrza. Wyspy zaworowe ZEM w wariantach 3- i 5-drogowych pozwalają zintegrować większą liczbę zaworów na jednej płycie przyłączeniowej, co usprawnia serwisowanie i diagnostykę potencjalnych usterek. Dodatkowo solidna konstrukcja płyt przyłączeniowych jest odporna na wibracje i pył powstający podczas procesów szlifowania czy obróbki metali, co wprost przekłada się na długą bezawaryjną pracę.

4. Branża opakowaniowa i logistyczna
   W przemyśle opakowaniowym kluczowa jest elastyczność, szybkość oraz łatwość rozbudowy poszczególnych modułów linii. Aplikacje takie jak formowanie kartonów, napełnianie opakowań, etykietowanie i finalne paletyzowanie często wykorzystują wielość zaworów pneumatycznych do realizacji precyzyjnych ruchów siłowników czy manipulatorów. Wyspy zaworowe ZEM 3-dr i 5-dr umożliwiają efektywną integrację oraz sterowanie wieloma obwodami, gwarantując jednocześnie łatwą modernizację w razie wzrostu zapotrzebowania lub zmiany typu opakowań.

5. Przemysł drzewny i papierniczy
   W fabrykach mebli, tartakach czy zakładach produkujących papier, panują często warunki podwyższonej wilgotności i zapylenia. Systemy pneumatyczne służą tu do napędzania maszyn tnących, prasujących, sortujących czy transportujących surowiec. Wyspy zaworowe ZEM, dzięki przemyślanej konstrukcji i odpowiedniej ochronie przed korozją, radzą sobie w takich środowiskach nadzwyczaj dobrze. Montaż jednego elementu przyłączeniowego, obsługującego kilka lub nawet kilkanaście zaworów, przyspiesza proces instalacji nowych linii produkcyjnych oraz ogranicza potrzebną przestrzeń.

6. Branża energetyczna
   W energetyce, gdzie liczy się niezawodność i bezpieczeństwo, wyspy zaworowe ZEM mogą pełnić rolę integratora obwodów odpowiedzialnych za sterowanie urządzeniami pomocniczymi w elektrowniach (np. w systemach odpopielania, odżużlania czy w układach odsiarczania spalin). Kompaktowa budowa płyt przyłączeniowych i możliwość szybkiego wyjmowania pojedynczych zaworów ułatwia konserwacje przeprowadzane często pod presją czasu. Dzięki temu elektrownie i elektrociepłownie minimalizują ewentualne przerwy w dostawie prądu do odbiorców.

7. Przemysł rolniczy i przetwórstwo spożywcze
   W gospodarstwach rolniczych, a zwłaszcza w dużych przedsiębiorstwach zajmujących się przetwórstwem owoców, warzyw czy mięs, stosuje się szeroką gamę urządzeń opartych na pneumatyce. Urządzenia te muszą być łatwe w utrzymaniu czystości, odporne na działanie wody czy środków dezynfekujących. Wyspy zaworowe z serii ZEM, zamontowane w odpowiednich szafach czy strefach zmywalnych, pozwalają na bezpieczne i przejrzyste zorganizowanie okablowania, a jednocześnie dają bezproblemowy dostęp podczas okresowych konserwacji.

8. Linie produkcyjne w przemyśle elektronicznym
   Produkcja sprzętu elektronicznego wymaga precyzji i często realizowana jest w czystych pomieszczeniach (cleanroom). W takich warunkach zawory pneumatyczne odpowiadają m.in. za sterowanie transportem drobnych elementów, montaż z użyciem podciśnienia lub formowanie i cięcie materiałów izolacyjnych. Płyty przyłączeniowe ZEM można łatwo zaadaptować do specyficznych wymagań takich linii, ponieważ są stosunkowo niewielkich rozmiarów, a jednocześnie umożliwiają skupienie sterowania pneumatycznego w jednym punkcie. Ułatwia to kontrolę nad jakością powietrza i zapewnia bezpieczne warunki pracy elementów elektronicznych wrażliwych na elektrostatykę.

9. Systemy wentylacyjne i klimatyzacyjne (HVAC)
   W rozległych instalacjach HVAC, zwłaszcza w dużych budynkach biurowych czy przemysłowych, zawory 3- i 5-drogowe mogą pełnić funkcję siłowników do sterowania przepustnicami, klapami czy zasuwami powietrza. Wyspy zaworowe ZEM pozwalają na zintegrowanie kilku takich zaworów na wspólnej płycie, co upraszcza ich zasilanie powietrzem i sygnałami sterującymi. Dzięki temu operator instalacji HVAC ma ułatwioną pracę przy diagnostyce ewentualnych usterek i może szybko wymienić pojedynczy zawór w razie potrzeby, bez konieczności rozłączania całej instalacji.

10. Robotyka i automatyka ogólna
    We współczesnych zakładach coraz więcej procesów produkcyjnych jest zrobotyzowanych. Ramiona robotów współpracują z chwytakami i siłownikami pneumatycznymi w procesach paletyzacji, montażu, pakowania czy lakierowania. Zasilanie i sterowanie tymi układami wymaga często wielu niezależnych linii powietrznych. Płyty przyłączeniowe z serii ZEM, ustawione w pobliżu zrobotyzowanego stanowiska, pozwalają zebrać wszystkie obwody w jednym miejscu i skrócić drogi przewodów. To z kolei przekłada się na lepszą dynamikę działania robotów (niższe straty ciśnienia) oraz łatwiejsze zarządzanie ewentualnymi rozbudowami linii.

11. Centra logistyki i dystrybucji
    W magazynach czy centrach dystrybucyjnych coraz częściej stosuje się automatyzację na szeroką skalę: przenośniki taśmowe, sortery paczek, urządzenia do skanowania i rozdzielania towarów. Wielu z tych aplikacji wymaga zaworów pneumatycznych do obsługi blokad, rozdzielaczy czy mechanizmów wypychających produkty. Wyspa zaworowa ZEM umożliwia centralizację sterowania nawet kilkunastoma zaworami, dzięki czemu operator ma pełną kontrolę nad poszczególnymi sekcjami systemu logistycznego. Minimalizacja liczby przewodów ułatwia też utrzymanie czystości i eliminuje plątaninę kabli w obszarach ruchu operatorów.

12. Przemysł kosmiczny i badawczy
    Choć może to brzmieć nieco futurystycznie, w centrach badawczych czy kosmicznych, gdzie prowadzi się testy podzespołów, panują rygorystyczne wymagania co do szczelności i stabilności układów. Płyty przyłączeniowe ZEM, ze względu na precyzję wykonania i wysoką jakość materiałów, mogą być wykorzystane w stanowiskach testowych lub prototypowych komorach ciśnieniowych. Ich kompaktowość i łatwość konfiguracji sprawiają, że inżynierowie mogą sprawnie modyfikować układ zaworów w zależności od aktualnych potrzeb eksperymentów.

13. Instalacje pokazowe i dydaktyczne
    Nie tylko przemysł, ale i placówki edukacyjne czy centra naukowe korzystają z wysp zaworowych do prezentacji zasad działania pneumatyki i automatyki. Dzięki module zintegrowanego sterowania, studenci lub inżynierowie w trakcie szkolenia mogą szybko konfigurować różne warianty układów, testując rozmaite ustawienia ciśnienia, przepływu czy kolejności załączania zaworów. Płyty przyłączeniowe ZEM to w takim wypadku świetne narzędzie dydaktyczne, które uczy w praktyce, jak rozplanować i utrzymać złożone systemy pneumatyczne.

14. Przemysł kosmetyczny
    Producenci kremów, perfum czy innych środków higienicznych bazują na liniach dozujących i maszynach pakujących, w których sterowanie pneumatyczne ma znaczący udział. Dokładne dozowanie substancji, hermetyczne zamykanie butelek czy tub, kontrolowane transportowanie opakowań to obszary, gdzie zawory ZEM w wersji 3/2 lub 5/2 często operują w trybie ciągłym. Wyspy zaworowe z serii ZEM umożliwiają estetyczne ułożenie instalacji, a zarazem zapewniają wysoki poziom higieny i bezpieczeństwa, co w branży kosmetycznej jest szczególnie istotne ze względu na częste kontrole i normy jakościowe.

15. Aplikacje niestandardowe
    Oprócz klasycznych gałęzi przemysłu, wyspy zaworowe ZEM znajdują zastosowanie w wielu niestandardowych projektach, np. w przemyśle rozrywkowym (parkach tematycznych, symulatorach, teatrach mechanicznych), w sztuce interaktywnej czy w różnorodnych instalacjach testowych. Wielu projektantów ceni sobie możliwość szybkiego montażu i demontażu zaworów oraz niewielką liczbę potencjalnych źródeł nieszczelności.

Dane techniczne płyt przyłączeniowych (wysp zaworowych) z serii ZEM od CPP PREMA stanowią fundament przy projektowaniu i późniejszej eksploatacji zintegrowanych układów pneumatycznych. Niezależnie od tego, czy chodzi o warianty 3-drogowe (3/2) czy 5-drogowe (5/2), użytkownicy potrzebują szczegółowych informacji, by właściwie dobrać, zamontować i utrzymać te elementy w ruchu. Poniżej zestawiamy najważniejsze parametry techniczne, istotne z punktu widzenia inżynierów, automatyków i służb utrzymania ruchu.

1. Wymiary i rozstawy przyłączy

   • Każda wyspa zaworowa ZEM w wersji G1/4 została zoptymalizowana pod kątem standardowych wymiarów stosowanych w pneumatyce przemysłowej.

   • Rozstawy otworów montażowych są kompatybilne z popularnymi systemami mocowania w szafach sterowniczych lub na płytach montażowych maszyn.

   • Płyty posiadają przyłącza główne sprężonego powietrza (tzw. port zasilający) oraz porty wyjściowe, przeznaczone do podłączenia dalszych elementów układu (siłowników, zaworów itp.). Przy wariantach 3-drogowych mamy port zasilania i port odpowietrzenia, a przy 5-drogowych dodatkowe dwa kanały sterujące (często oznaczane A i B).

2. Liczba gniazd

   • Serie ZEM obejmują wersje z liczbą gniazd od 2 do 15 zarówno dla zaworów 3-drogowych (3/2), jak i 5-drogowych (5/2).

   • Dzięki tej rozpiętości użytkownik może wybrać płytę przyłączeniową dokładnie odpowiadającą planowanej liczbie zaworów. Eliminujemy w ten sposób potrzebę modułowego łączenia wielu mniejszych segmentów.

3. Przepustowość (przekrój kanałów)

   • Kanały w płycie przyłączeniowej zostały zaprojektowane tak, aby nie ograniczać przepływu powietrza, gdy stosuje się je z zaworami ZEM o przekroju G1/4.

   • Zapewnienie swobodnego przepływu to priorytet, ponieważ zbyt mały przekrój mógłby generować straty ciśnienia i obniżać wydajność. Producent zadbał o odpowiednio duże średnice kanałów, co przekłada się na zachowanie stabilnych parametrów pracy (szybkie przełączanie, odpowiednie siły siłowników itp.).

4. Zalecany zakres ciśnień roboczych

   • Wyspy zaworowe ZEM przystosowane są do współpracy z ciśnieniem roboczym typowym dla instalacji pneumatycznych, najczęściej od 1 do 10 bar (w zależności od wymogów danego zaworu).

   • W przypadku potrzeb pracy w niższych lub wyższych zakresach ciśnienia (np. próżniowych aplikacjach), należy skonsultować się z producentem, aby mieć pewność co do zachowania szczelności i stabilności przepływu.

5. Temperatura pracy

   • Standardowo zalecany zakres temperatur wynosi od –5°C do +50°C, choć wiele zależy od typu uszczelek użytych w zaworach ZEM.

   • Przy pracy w skrajnych temperaturach (np. mroźniach lub w pobliżu źródeł ciepła) ważne jest, by płyta przyłączeniowa i sam zawór były wykonane z materiałów odpornych na takie warunki. CPP PREMA może przedstawić specjalne konfiguracje, jeśli projekt tego wymaga.

6. Materiał wykonania

   • Płyty przyłączeniowe z serii ZEM są najczęściej wytwarzane z wysokogatunkowego aluminium anodowanego lub stopów aluminium, co łączy lekkość z dobrą wytrzymałością mechaniczną.

   • Anodowanie pozwala zwiększyć odporność na korozję oraz uszkodzenia mechaniczne, które mogą wystąpić w trakcie intensywnej eksploatacji.

   • Uszczelnienia między poszczególnymi kanałami oraz na złączach gwintowanych wykonane są z elastomerów dostosowanych do standardowych warunków przemysłowych.

7. Montaż i kompatybilność z zaworami ZEM

   • Konstrukcja wysp zaworowych została dopasowana do zaworów ZEM (G1/4 3/2 oraz G1/4 5/2). Oznacza to pełną zgodność otworów montażowych oraz szczelność kanałów przepływowych.

   • Istnieje możliwość zainstalowania zaworów innej marki, pod warunkiem, że ich konfiguracja przyłączy i wymiary pokrywają się z normami ZEM. Warto jednak upewnić się wcześniej, czy wymiary gwintu i rozstaw portów odpowiadają parametrom danej płyty przyłączeniowej.

8. Czas reakcji i częstotliwość przełączeń

   • Sama płyta przyłączeniowa nie determinuje czasu przełączania zaworów, ale duże przekroje kanałów wpływają na zdolność szybkiego napełniania bądź odpowietrzania komór siłownika.

   • W aplikacjach wymagających bardzo szybkich cykli (np. kilkadziesiąt przełączeń na minutę) kluczowa jest stabilność ciśnienia w magistrali zasilającej wyspę. Zbyt wąskie kanały mogłyby generować spadki ciśnienia, co opóźniałoby działanie zaworów.

9. Uszczelnienia między modułami

   • Choć każda wyspa zaworowa ZEM jest jednoelementowa, to niektóre modele mogą posiadać wewnętrzne sekcje przeznaczone do poszczególnych dróg.

   • Producent dba o zastosowanie wysokiej jakości oringów i innych form uszczelnień, minimalizując ryzyko przecieku powietrza. W efekcie cały układ zachowuje szczelność na długi czas, pod warunkiem prawidłowego montażu.

10. Normy i certyfikaty

• Płyty przyłączeniowe ZEM, tak jak inne produkty CPP PREMA, są wykonywane w zgodzie z normami ISO i DIN dotyczącymi pneumatyki, co ułatwia ich wdrażanie w wielu krajach i branżach.

• W niektórych specyficznych zastosowaniach (np. w strefach zagrożonych wybuchem) należy upewnić się, czy zastosowany wariant płyty i zaworów posiada odpowiednie certyfikaty (ATEX lub inne).

11. Masa i gabaryty

• Wyspy zaworowe o większej liczbie gniazd będą oczywiście cięższe i bardziej rozbudowane wymiarowo. Mimo to aluminium anodowane pozwala utrzymać stosunkowo niską masę.

• Zaleca się zapoznanie z tabelami katalogowymi CPP PREMA, gdzie podane są szczegółowe wymiary długości, szerokości i wysokości dla poszczególnych modeli.

12. Konfiguracja portów zasilania i wydechu

• Standardowo każda wyspa zaworowa ZEM ma wyprowadzone porty zasilające (zwykle oznaczone jako P) oraz porty wydechu (R, S w 5-drogowych i R w 3-drogowych).

• W zależności od projektu instalacji możliwe jest rozdzielenie lub połączenie kilku portów wydechu w jeden, co wpływa na sposób odprowadzania zużytego powietrza z zaworów.

13. Możliwość rozbudowy

• Chociaż każda płyta z serii ZEM jest jednoelementowa, to można łączyć kilka wysp w szeregu, tworząc tzw. wyspę główną i wyspę pomocniczą.

• Producent przewiduje opcje montażowe, w których zasilanie główne jest doprowadzone do jednej wyspy, a kolejne są z nią łączone przewodami pneumatycznymi. Pozwala to na elastyczne powiększanie systemu w miarę wzrostu potrzeb produkcyjnych.

14. Przystosowanie do środowisk specjalnych

• Na życzenie klienta istnieje możliwość zamówienia płyty przyłączeniowej w wykonaniu specjalnym, np. z powłoką antykorozyjną o zwiększonej odporności chemicznej lub ze stali nierdzewnej.

• Jeśli projekt realizowany jest w środowisku o wysokim stopniu zapylenia (np. cementownie, tartaki), warto rozważyć dodatkowe zabezpieczenia przed wnikaniem drobin do wnętrza kanałów pneumatycznych.

15. Maksymalna liczba cykli eksploatacyjnych

• Sama płyta przyłączeniowa jest elementem pasywnym, więc jej trwałość jest praktycznie nieograniczona, o ile nie dojdzie do mechanicznych uszkodzeń czy korozji.

• Głównym podzespołem podlegającym naturalnemu zużyciu będą więc uszczelnienia i zawory ZEM montowane na płycie. Przy zachowaniu właściwej konserwacji, płyta może służyć przez wiele lat, niezależnie od ilości cykli pracy całego układu.

16. Konserwacja i wymagania serwisowe

• Wyspy zaworowe ZEM, dzięki przemyślanej konstrukcji, nie wymagają skomplikowanej konserwacji. Wystarczy okresowe oczyszczanie z kurzu czy olejów, które mogą się gromadzić na powierzchni płyty.

• Przy pracach serwisowych zaleca się sprawdzenie stanu gwintów i uszczelnień przyłącz. Jeśli występują mikronieszczelności, można je zlikwidować dokręcając połączenia lub wymieniając oringi.

17. Elastyczność instalacyjna

• Możliwe jest zamontowanie wyspy zaworowej w pionie, poziomie lub pod dowolnym kątem, zależnie od potrzeb projektu. Kluczowe jest jedynie zachowanie dostępu do złączy pneumatycznych i zachowanie odpowiedniego promienia gięcia przewodów.

• Dzięki temu projektanci układów sterowania mają swobodę w aranżacji przestrzeni w szafie sterowniczej lub na konstrukcji maszyny.

18. Hałas i drgania

• Zastosowanie wysp zaworowych zamiast rozproszenia wielu zaworów po całej instalacji pomaga centralizować wydech powietrza, co może ułatwić instalację tłumików hałasu.

• Aluminiowa obudowa płyty dobrze tłumi drgania przenoszone przez przewody pneumatyczne.

19. Zalecane akcesoria dodatkowe

• Producent rekomenduje stosowanie filtrów, reduktorów ciśnienia oraz naolejaczy (tzw. FRL) przed zasileniem wyspy zaworowej, co zapewnia lepszą jakość powietrza, chroni uszczelnienia zaworów i wydłuża czas eksploatacji całego systemu.

• Można także używać specjalistycznych wskaźników ciśnienia zamontowanych na płycie, by szybko diagnozować ewentualne spadki ciśnienia w magistrali.

20. Kompatybilność z systemami sterowania

• Wyspa zaworowa to fizyczny element rozdziału powietrza, natomiast jej sterowanie zależy od zaworów i cewek elektromagnetycznych, które będą zintegrowane z systemem PLC lub innego rodzaju sterownikami.

• Płyty ZEM są tak zaprojektowane, by ułatwiać podłączanie cewki do złączek elektrycznych i bezproblemowy routing przewodów sygnałowych w jednym miejscu (zamiast w kilku rozproszonych).

Wybór odpowiednich materiałów do produkcji płyt przyłączeniowych (wysp zaworowych) ZEM wpływa bezpośrednio na ich wytrzymałość, szczelność i wydajność. W kontekście pneumatyki przemysłowej kluczowe staje się zabezpieczenie elementów przed korozją, ścieraniem, a także przeciążeniami mechanicznymi wynikającymi z eksploatacji w trybie wielozmianowym. Poniżej przedstawiamy główne materiały konstrukcyjne, jakie wykorzystuje producent – CPP PREMA – w wyspach zaworowych ZEM (zarówno 3-drogowych, jak i 5-drogowych).

1. Aluminium anodowane

   • Najczęściej stosowany materiał korpusów płyt przyłączeniowych z serii ZEM. Łączy w sobie niewielką masę z wysoką odpornością mechaniczną.

   • Proces anodowania zapewnia wzmocnienie warstwy wierzchniej, co przekłada się na zwiększoną ochronę przed korozją, uszkodzeniami mechanicznymi i działaniem czynników zewnętrznych (np. wody, olejów).

   • Aluminium cechuje się dobrą przewodnością cieplną, co może korzystnie wpłynąć na odprowadzanie ciepła, szczególnie w intensywnych aplikacjach, gdzie często przełączane są zawory i generują one niewielkie, ale częste wyziewy cieplne.

2. Stopy aluminium o podwyższonej wytrzymałości

   • W niektórych wyspach zaworowych (szczególnie większych, z liczbą gniazd 10-15) stosowane mogą być stopy aluminium z domieszkami krzemu bądź magnezu.

   • Dzięki temu korpus wytrzymuje intensywną eksploatację przy zachowaniu akceptowalnej wagi.

   • Wysoka odporność na odkształcenia przy montażu (np. wkręcanie wielu zaworów, skręcanie elementów mocujących) zapewnia stabilność geometrii kanałów przez cały okres użytkowania.

3. Uszczelki elastomerowe (NBR, FKM, EPDM)

   • Płyty przyłączeniowe ZEM muszą mieć odpowiednie uszczelnienia w miejscach styku z zaworami, kanałami między gniazdami, a także na wyjściach gwintowanych.

   • Najczęściej producent wybiera kauczuk butadienowo-akrylonitrylowy (NBR), ze względu na dobrą odporność na oleje i umiarkowaną temperaturę pracy.

   • W przypadku specjalnych wymagań (np. chemicznych czy temperaturowych) dostępne są również uszczelki z FKM (Viton) o podwyższonej odporności chemicznej lub EPDM, znakomity w kontaktach z wodą i parą wodną.

4. Powłoki ochronne

   • Oprócz standardowego anodowania aluminium, w niektórych wariantach wysp zaworowych można spotkać dodatkowe powłoki, np. lakier proszkowy czy niklowanie.

   • Takie rozwiązania stosuje się głównie tam, gdzie występuje agresywne środowisko (np. słona mgła, opary chemiczne) lub wymagana jest absolutna sterylność (branża farmaceutyczna, spożywcza).

5. Gwinty G1/4

   • Wszystkie przyłącza na płytach przyłączeniowych ZEM są wykonane w standardzie G1/4 (anglosaski gwint rurowy BSPP).

   • Materiał użyty do wykonania tych gwintów to zazwyczaj ten sam stop aluminium, co reszta płyty. Precyzja wykonania gwintu gwarantuje pewne mocowanie zaworów i minimalizuje ryzyko rozszczelnienia.

   • W celu lepszej szczelności i ochrony gwintu przed uszkodzeniami (np. w trakcie częstego montażu/demontażu) można dodatkowo stosować środki uszczelniające, takie jak teflonowa taśma PTFE.

6. Elementy stalowe i wkręty montażowe

   • W płycie przyłączeniowej nie brakuje elementów metalowych, np. śrub, sworzni czy wkrętów, za pomocą których mocuje się zawory lub dokonuje się przytwierdzenia płyty do konstrukcji.

   • Najczęściej są to elementy ze stali nierdzewnej (np. A2 lub A4), która zapewnia ochronę przed korozją nawet w wilgotnych warunkach.

   • W niektórych wariantach, zwłaszcza w środowiskach trudnych, można spotkać śruby ocynkowane lub dodatkowo zabezpieczone antykorozyjnie.

7. Dodatkowe uszczelnienia między segmentami

   • Nawet jeżeli wyspa zaworowa ZEM jest jednoelementowa, jej wewnętrzna struktura może wymagać zaawansowanych uszczelnień pomiędzy poszczególnymi drogami przepływu (zwłaszcza w modelach 5/2, gdzie kanałów jest więcej).

   • Do tego celu wykorzystuje się pierścienie uszczelniające z wytrzymałych elastomerów, dopasowanych kształtem do frezowanych kanałów w korpusie płyty.

   • Ta konstrukcja chroni przed przenikaniem powietrza pomiędzy drogami zaworu czy niepożądanym mieszaniem się strumieni zasilających i wydechowych.

8. Stopki i uchwyty montażowe

   • Niektóre wersje wysp zaworowych wyposażone są w gotowe uchwyty lub stopki, ułatwiające instalację na pionowych ściankach maszyn czy wewnątrz szaf sterowniczych.

   • Uchwyty te wykonuje się z aluminium albo stali nierdzewnej, w zależności od wymagań środowiskowych. Zastosowanie dedykowanych elementów montażowych skraca czas instalacji i ogranicza potrzebę improwizowania z dodatkowymi płytkami czy kształtownikami.

9. Odporność na drgania i uderzenia

   • Konstrukcja płyt przyłączeniowych ZEM jest przystosowana do intensywnej pracy w zakładach, gdzie maszyny generują silne wibracje (np. obrabiarki, prasy, transportery taśmowe).

   • Aluminiowy korpus o relatywnie grubej ściance jest mniej podatny na zginanie czy pękanie w punktach styku z zaworami.

   • Dodatkowo w miejscach szczególnie narażonych na drgania i uderzenia stosuje się wzmocnione podkładki i nakrętki samohamowne, zapobiegające luzowaniu się połączeń.

10. Elementy identyfikacyjne

• W trosce o komfort użytkowników, płyty przyłączeniowe z serii ZEM mogą mieć wygrawerowane numery portów (np. 1, 2, 3, 4, 5), co ułatwia szybką identyfikację dróg przepływowych.

• Często producent dołącza też tabliczki znamionowe lub naklejki, na których znajdują się podstawowe dane techniczne (model, liczba gniazd, rok produkcji). Pomaga to w późniejszej eksploatacji i ewentualnych zakupach części zamiennych.

11. Tworzywa sztuczne w akcesoriach pomocniczych

• Choć główny korpus płyty wykonany jest z aluminium, to pewne elementy pomocnicze (np. zaślepki nieużywanych portów, uchwyty kablowe czy prowadnice przewodów) mogą być zrobione z wytrzymałych tworzyw sztucznych, np. poliamidu (PA) czy poliwęglanu (PC).

• Ma to znaczenie szczególnie w miejscach, gdzie liczy się izolacja elektryczna bądź ochrona przed korozją.

12. Powłoka antyadhezyjna

• W aplikacjach, gdzie możliwe jest osadzanie się osadów (np. pyłów, resztek produktu spożywczego), niektórzy klienci decydują się na powłoki antyadhezyjne. Mogą one ograniczyć przywieranie cząstek do powierzchni płyty.

• Takie powłoki są zazwyczaj wybierane w przypadku szczególnie trudnych warunków lub wtedy, gdy regularne mycie pod wysokim ciśnieniem jest standardową procedurą (np. w przemyśle mięsnym).

13. Opcje wykonania specjalnego (np. ATEX)

• Jeżeli płyty przyłączeniowe ZEM mają pracować w strefach zagrożonych wybuchem, mogą być wymagane specjalne materiały przewodzące ładunki elektrostatyczne.

• Producent często oferuje niestandardowe warianty z odpowiednimi certyfikatami ATEX, gdzie kluczowe jest zastosowanie materiałów niewywołujących iskrzenia oraz antyelektrostatycznych powierzchni.

14. Recykling i ekologia

• Aluminium jest stosunkowo łatwe do przetworzenia wtórnego, co wpisuje się w politykę zrównoważonego rozwoju i pozwala w razie potrzeby utylizować uszkodzone płyty czy elementy w sposób przyjazny środowisku.

• Trwałość materiałów zmniejsza częstotliwość ich wymiany, co ma pozytywny wpływ na ślad węglowy użytkownika.

15. Zależność od temperatury otoczenia

• Aluminium w niskich temperaturach zachowuje dobrą udarność, jednak elastomery uszczelniające mogą stać się bardziej sztywne. W wysokich temperaturach (powyżej 80–100°C) istnieje z kolei ryzyko pogorszenia właściwości uszczelek.

• Z tego powodu, wybór odpowiedniego zestawu (zwłaszcza uszczelnień) to klucz, by wyspa zaworowa pracowała bezawaryjnie w danych warunkach.

16. Wpływ materiałów na koszty

• Wykorzystanie aluminium anodowanego to kompromis między wysoką jakością a akceptowalnym kosztem. Wykonanie całej płyty ze stali nierdzewnej 316 byłoby droższe i cięższe, więc stosuje się je głównie w bardzo agresywnych środowiskach.

• Z perspektywy większości użytkowników, standardowe wersje aluminiowe w zupełności wystarczają, gwarantując optymalny stosunek cena/jakość.

17. Konserwacja i czyszczenie

• Zaleca się okresowe przemywanie płyty przyłączeniowej łagodnym detergentem lub sprężonym powietrzem (w zależności od rodzaju zanieczyszczeń).

• Aluminium anodowane nie jest podatne na korozję, ale w aplikacjach spożywczych warto unikać silnych środków zasadowych, które mogą uszkadzać powierzchnię anodowaną.

18. Wytrzymałość mechaniczna

• Płyty są projektowane tak, by wytrzymać duże naprężenia wynikające z ciężaru zaworów, drgań maszyny oraz sił, jakie powstają podczas nagłego zmian ciśnienia w kanałach.

• W trakcie badań jakościowych, producent testuje próbniki pod kątem pękania, odkształceń i nieszczelności. Dzięki temu wyroby z serii ZEM gwarantują długą eksploatację przy właściwym użytkowaniu.

Montaż płyt przyłączeniowych (wysp zaworowych) ZEM jest procesem stosunkowo prostym, jednak wymaga zachowania pewnych podstawowych zasad. Zapewni to nie tylko prawidłowe działanie całego układu, ale także pozwoli cieszyć się długotrwałą, bezawaryjną eksploatacją. W niniejszej instrukcji skupiamy się na krokach, które pozwolą sprawnie i bezpiecznie zainstalować wyspę zaworową 3-drogową (3/2) lub 5-drogową (5/2), a następnie podłączyć do niej zawory ZEM oraz przewody pneumatyczne.

1. Przygotowanie stanowiska i narzędzi

   • Zaplanuj, gdzie docelowo ma zostać zamontowana wyspa zaworowa. Upewnij się, że masz wystarczającą przestrzeń na podłączenie wszystkich przewodów i dostęp do zaworów w celu późniejszych przeglądów.

   • Zgromadź potrzebne narzędzia: klucze płaskie lub nasadowe (odpowiednie do gwintu G1/4 i śrub mocujących), ewentualnie klucz dynamometryczny, śrubokręty, taśmę teflonową (PTFE) bądź inne uszczelniacze gwintów (jeśli wymaga tego projekt).

   • Wskazane jest posiadanie zestawu do wstępnego oczyszczenia i przedmuchania przewodów pneumatycznych, aby nie wprowadzać zanieczyszczeń do nowo zamontowanego układu.

2. Rozpakowanie i weryfikacja kompletności

   • Ostrożnie wyjmij wyspę zaworową z opakowania. Sprawdź, czy nie posiada uszkodzeń powstałych w trakcie transportu (wgniecenia, zarysowania).

   • Zweryfikuj kompletność zestawu: czy dołączone są uszczelki, elementy mocujące (jeśli były przewidziane przez producenta), ewentualne tabliczki znamionowe.

   • Jeżeli podejrzewasz niekompletność lub wady, skontaktuj się z dostawcą przed przystąpieniem do montażu.

3. Montaż na konstrukcji lub w szafie sterowniczej

   • Zależnie od projektu, możesz zamontować wyspę zaworową poziomo lub pionowo. Upewnij się, że wybrane położenie umożliwi wygodne podłączanie przewodów.

   • Przyłóż płytę przyłączeniową do miejsca montażu i zaznacz otwory mocujące. Możesz użyć uchwytów bądź otworów przewidzianych w korpusie płyty.

   • Wywierć w konstrukcji otwory pod śruby montażowe (o odpowiedniej średnicy). Następnie zamocuj wyspę zaworową, starając się nie przekraczać zalecanego momentu dokręcania śrub, by nie uszkodzić anodowanej powierzchni aluminium.

   • Sprawdź, czy płyta jest ustawiona stabilnie i nie ma luzów.

4. Montaż zaworów ZEM na wyspie

   • Dobierz właściwy wariant zaworu (3/2 lub 5/2) i sprawdź, czy odpowiada projektowi (np. ilość dróg, rodzaj sterowania).

   • Zweryfikuj, gdzie na płycie przyłączeniowej znajduje się gniazdo przeznaczone dla danego zaworu. Zazwyczaj producent płyty oznacza je numeracją portów (np. 1 – zasilanie, 2, 3 itd. – wyjścia).

   • Nałóż niewielką ilość taśmy teflonowej lub innego środka uszczelniającego na gwint zaworu. Pamiętaj, by nakładać go w kierunku zgodnym z wkręcaniem, aby taśma nie zsuwała się w trakcie dokręcania.

   • Wkręć zawór do gwintu w płycie, dokręcając kluczem z wyczuciem. Zbyt mocne dokręcanie może spowodować uszkodzenie gwintu lub odkształcenie uszczelki. Jeśli dysponujesz kluczem dynamometrycznym, zastosuj moment zalecany w dokumentacji producenta (najczęściej 20–25 Nm dla G1/4, chyba że producent zaleci inaczej).

5. Podłączanie przewodów pneumatycznych

   • Przed podłączeniem upewnij się, że przewody zostały oczyszczone z ewentualnych wiórów czy zanieczyszczeń. Zanieczyszczenia w układzie mogą skrócić żywotność zaworów i powodować spadki ciśnienia.

   • Każdy port w wyspie zaworowej jest wyraźnie oznaczony (np. P – zasilanie, A/B – wyjścia w zaworach 5/2, R/S – wydechy, itp.). Dopasuj właściwe przewody zgodnie z dokumentacją projektową instalacji pneumatycznej.

   • Po wstępnym nakręceniu złączek również użyj uszczelniacza gwintów (jeśli nie są to złączki samouszczelniające). Dokręć złączki, uważając na odpowiedni moment, by nie zerwać gwintu w aluminiowej płycie.

   • Zadbaj o to, by przewody nie były zbyt mocno zagięte czy poskręcane, gdyż może to utrudnić przepływ powietrza i zwiększyć opory w układzie.

6. Kontrola szczelności i pierwsze uruchomienie

   • Po zakończeniu montażu zaworów i przewodów, zasil układ niskim ciśnieniem (np. 1–2 bar). Posłuchaj, czy nie wydobywa się syczenie świadczące o wyciekach powietrza.

   • Jeśli posiadasz detektor nieszczelności (np. płyn do wykrywania wycieków), możesz spryskać połączenia i obserwować ewentualne bąbelki.

   • Stopniowo zwiększaj ciśnienie do wartości roboczej. Sprawdź raz jeszcze, czy wyspa zaworowa trzyma szczelność i czy nie występują żadne drgania czy nieprawidłowe odgłosy.

7. Sprawdzenie poprawnego działania zaworów

   • W zależności od rodzaju sterowania (elektrozawory czy sterowanie pneumatyczne), podaj sygnał na zawór ZEM i zaobserwuj, czy przepływ powietrza odpowiada założonemu schematowi (np. w zaworze 3/2 – przełączanie między wlotem a wylotem).

   • W przypadku wersji 5/2 skontroluj, czy siłownik otrzymuje powietrze na odpowiednią stronę tłoka, a powietrze z drugiej strony jest kierowane do wydechu (R, S).

   • Upewnij się, że czas reakcji zaworów jest zgodny z oczekiwaniami i nie dochodzi do “zawieszania się” któregokolwiek z nich.

8. Montaż w większych układach (wiele wysp zaworowych)

   • Jeśli planujesz połączyć kilka płyt przyłączeniowych ZEM w jednej instalacji, zwróć uwagę na projekt systemu zasilania. Może być konieczne zastosowanie dodatkowych rozdzielaczy powietrza, by nie dopuszczać do spadku ciśnienia przy ostatniej z wysp.

   • Każda wyspa powinna mieć zapewniony łatwy dostęp w celu późniejszej konserwacji czy wymiany zaworu.

   • Dobrą praktyką jest oznaczanie poszczególnych wysp i zaworów numerami, co ułatwia szybką diagnostykę w razie ewentualnej usterki.

9. Konserwacja i okresowa kontrola

   • Po pewnym czasie pracy (zwykle po 2–4 tygodniach) warto ponownie sprawdzić dokręcenie wszystkich złączek, ponieważ wibracje i zmiany temperatury mogą powodować minimalne luzowanie się połączeń.

   • Zaleca się regularne przeglądy zgodnie z harmonogramem ustalonym w zakładzie, szczególnie jeśli wyspa zaworowa pracuje w trudnych warunkach (wysoka wilgotność, zapylenie, ekstremalne temperatury).

   • Sprawdzaj stan uszczelek i ewentualne ślady korozji. Jeśli cokolwiek wzbudzi Twoją wątpliwość, skonsultuj się z działem technicznym producenta lub wykwalifikowanym serwisantem.

10. Najczęstsze błędy podczas montażu

• Zbyt mocne dokręcenie zaworów: aluminium jest materiałem relatywnie miękkim, więc łatwo przekroczyć zakres elastyczności gwintu. Prowadzi to do trudnych w naprawie uszkodzeń korpusu.

• Pomylenie portów wydechowych i wlotowych: w efekcie zawór może nie działać prawidłowo, a sama wyspa zaworowa nie zapewni oczekiwanej drożności kanałów.

• Brak uszczelniacza gwintów: powoduje mikronieszczelności, które trudno później zlokalizować.

• Chaotyczne prowadzenie przewodów: może prowadzić do splątania lub zgniatania rur, co zaburzy przepływ powietrza.

• Niewłaściwy moment dokręcenia śrub montażowych: zbyt słabe mocowanie sprawi, że wyspa będzie się przesuwać i wibrować, a zbyt mocne – może odkształcić korpus.

11. Bezpieczeństwo pracy

• Zawsze stosuj się do zasad BHP w zakresie instalacji pneumatycznych. Wyłącz zasilanie powietrzem przed wszelkimi pracami na układzie.

• Upewnij się, że ciśnienie zostało odprowadzone z przewodów, zanim odkręcisz jakikolwiek element.

• Jeśli zawory są wyposażone w cewki, zadbaj także o odłączenie zasilania elektrycznego.

12. Pierwsze uruchomienie w warunkach produkcyjnych

• Po pozytywnym zakończeniu testów montażowych możesz włączyć cały układ w normalnym trybie pracy. Obserwuj, czy nic się nie rozszczelnia przy wyższych obciążeniach lub szybkich cyklach przełączania zaworów.

• Jeśli w trakcie rozruchu pojawią się jakiekolwiek nieprawidłowości (nadmierny hałas, wibracje, nieszczelności), zatrzymaj maszynę i dokonaj ponownej inspekcji.

13. Dokumentacja i oznaczenia

• Zapisz numer seryjny wyspy zaworowej, datę montażu i ewentualne uwagi dotyczące parametrów pracy. Taka dokumentacja ułatwi przyszłe analizy i wymiany serwisowe.

• Możesz oznaczyć dany segment (np. “Wyspa ZEM nr 1”) w widocznym miejscu, co ułatwi identyfikację w rozbudowanych liniach produkcyjnych.

Poniżej przedstawiamy listę najczęstszych pytań związanych z płytami przyłączeniowymi (wyspami zaworowymi) ZEM. Dzięki zgromadzonym odpowiedziom łatwiej zrozumiesz specyfikę tych produktów i unikniesz niepotrzebnych błędów w trakcie projektowania, montażu czy eksploatacji.

1. Czy jedna wyspa zaworowa ZEM może obsłużyć zarówno zawory 3-drogowe, jak i 5-drogowe jednocześnie?
   Nie. Konstrukcja kanałów w płycie przyłączeniowej jest dostosowana do konkretnej liczby dróg zaworowych. Wyspa do zaworów 3/2 nie zapewni poprawnego przepływu w zaworach 5/2 i odwrotnie. Jeśli w instalacji potrzebujesz obu typów zaworów, stosuj osobne płyty lub rozważ rozdzielenie na dwa segmenty.

2. Czy liczba gniazd (n-2 do n-15) jest sztywna, czy można je jakoś modyfikować?
   Każda wyspa ma fabrycznie określoną liczbę pozycji na zawory. Nie da się jej swobodnie “skracać” ani “przedłużać” bez utraty gwarancji czy możliwości zachowania szczelności. Jeśli potrzebujesz innej liczby gniazd niż oferowana, możesz łączyć kilka wysp lub skonsultować się z producentem w sprawie wykonania specjalnego.

3. Jak dobrać wyspę zaworową do konkretnych zaworów ZEM G1/4?
   Należy zwrócić uwagę na:

   • Liczbę dróg w zaworze (3/2 lub 5/2).

   • Rozmiar gwintu (tutaj G1/4).

   • Liczbę zaworów, jakie chcesz zainstalować na jednej płycie.
     Po ustaleniu tych parametrów wystarczy wybrać odpowiedni model wyspy z serii ZEM (np. “Wyspa zaworowa 3-dr. G1/4 n-4” do czterech zaworów 3/2).

4. Czy mogę zastosować zawory innej marki na wyspie ZEM?
   Z technicznego punktu widzenia – tak, o ile mają taki sam układ przyłączy (G1/4) i identyczną konfigurację dróg (3/2 lub 5/2). Jednak producent zaleca używanie wysp zaworowych w komplecie z zaworami ZEM, by mieć pewność pełnej kompatybilności. Różne firmy potrafią wprowadzać drobne modyfikacje w rozstawach uszczelek, co może skutkować mikronieszczelnościami.

5. Jaka jest maksymalna liczba cykli przełączeń, jaką wytrzyma wyspa zaworowa?
   Sama płyta przyłączeniowa jest elementem pasywnym i nie zużywa się tak szybko, jak ruchome elementy zaworu. Głównie uszczelki odpowiadają za zachowanie szczelności. Przy właściwej konserwacji i normalnych warunkach eksploatacji wyspa może pracować latami. Regularne przeglądy i wymiana uszczelek w zaworach pozwalają wydłużyć żywotność całego układu.

6. Czy konieczne jest użycie klucza dynamometrycznego przy montażu?
   Choć nie jest to absolutnie wymagane, klucz dynamometryczny pomaga uniknąć uszkodzenia gwintów w aluminiowej płycie. Wkręcanie “na wyczucie” może skutkować zbyt mocnym lub zbyt słabym dokręceniem. W instalacjach o dużym ciśnieniu lub krytycznym znaczeniu szczelności warto stosować zalecane momenty dokręcania.

7. Na czym polega “jednoelementowa” budowa wyspy?
   “Jednoelementowa” oznacza, że cała płyta jest wykonana w formie pojedynczego bloku, w którym wewnętrznie wyfrezowano kanały przepływowe dla poszczególnych dróg zaworów. Nie musisz łączyć segmentów czy paneli, co ogranicza liczbę uszczelek i potencjalnych nieszczelności. Takie rozwiązanie skraca czas montażu i ułatwia konserwację.

8. Czy mogę zamontować wyspę zaworową pionowo?
   Tak. Płyta przyłączeniowa może pracować w dowolnej orientacji, pod warunkiem, że przewody nie będą się zginać zbyt ostro i zapewnisz dostęp do zaworów dla służb serwisowych. Wybór pionowego lub poziomego montażu zależy od układu linii produkcyjnej i indywidualnych preferencji.

9. Jakie medium może przepływać przez wyspę zaworową ZEM?
   Standardowo wyspa zaworowa jest przystosowana do sprężonego powietrza, czasem z dodatkiem mgły olejowej (lub tzw. powietrza technicznego). Jeśli planujesz inny gaz (np. azot, dwutlenek węgla) lub specyficzne warunki (temperatura, wilgotność), sprawdź w dokumentacji, czy materiał uszczelek jest do tego odpowiedni. W razie wątpliwości skontaktuj się z producentem.

10. Czy w przypadku awarii jednego zaworu muszę wyłączać całą wyspę?
    To zależy od projektu instalacji. Standardowo, jeśli chcesz wymienić zawór, powinieneś odciąć zasilanie powietrza do wyspy (lub danej sekcji). Dzięki centralizacji zaworów na wyspie, wymiana pojedynczego elementu jest jednak szybsza i łatwiejsza – wystarczy odkręcić wadliwy zawór, nie demontując całej reszty.

11. Jak często należy czyścić wyspę zaworową?
    W warunkach normalnej eksploatacji wystarczy przeprowadzać przeglądy konserwacyjne co kilka miesięcy lub według harmonogramu ustalonego w zakładzie. Wystarczy usunąć pył, ewentualnie przetrzeć powierzchnię wilgotną ściereczką. W środowiskach mocno zanieczyszczonych zaleca się częstsze kontrole i czyszczenie.

12. Czy w przypadku rozbudowy linii mogę “dołożyć” kolejne gniazdo do już zamontowanej wyspy?
    Niestety, nie ma możliwości mechanicznego powiększenia jednoelementowej płyty o dodatkowe gniazdo. Jeśli brakuje Ci miejsca na nowy zawór, musisz dołączyć kolejną wyspę lub wymienić obecną na większą (z odpowiednią liczbą gniazd).

13. Jak radzić sobie z hałasem powietrza wydechowego przy większej liczbie zaworów?
    Centralizacja wydechów na jednej wyspie pozwala na zamontowanie tłumików lub kolektorów wydechowych o wyższej efektywności. Możesz też połączyć kilka portów R/S w jeden przewód wydechowy, który wyprowadzisz do bardziej odizolowanego miejsca. Redukuje to poziom hałasu w otoczeniu operatorów.

14. Czy producent przewiduje szkolenia z montażu i obsługi wysp zaworowych ZEM?
    Tak. CPP PREMA organizuje szkolenia i prezentacje dla klientów. Możesz też skontaktować się z lokalnym dystrybutorem, który nierzadko oferuje wsparcie techniczne i doradztwo na miejscu. Dla instalacji o strategicznym znaczeniu warto skorzystać z takiego szkolenia, by uniknąć błędów montażowych.

15. Dlaczego warto stosować wyspę, a nie podłączać każdego zaworu osobno?

• Mniejsza liczba przewodów i połączeń redukuje ryzyko wycieków.

• Łatwiejsza konserwacja – wszystkie zawory zgrupowane w jednym miejscu.

• Oszczędność miejsca w szafach sterowniczych i niższe koszty okablowania.

• Szybsza i czytelniejsza diagnoza ewentualnych usterek.

16. Co zrobić, jeśli wyspa zaworowa ulegnie uszkodzeniu mechanicznemu (np. pęknięcie kanału)?
    W większości przypadków naprawa pękniętego korpusu aluminiowego nie jest ekonomicznie opłacalna. Zalecane jest wtedy zastąpienie uszkodzonej płyty nową. Można natomiast ocalić większość zaworów zamontowanych na starej wyspie i przełożyć je do nowego korpusu.

17. Czy wyspa zaworowa nadaje się do pracy w atmosferze o dużej zawartości wilgoci?
    Aluminium anodowane radzi sobie całkiem dobrze w wilgotnym środowisku, jednak kluczowe jest też dobranie odpowiednich uszczelek, odporności elektrycznej (dla cewek) i regularne kontrole. W skrajnych przypadkach (np. ciągły kontakt z wodą) lepsze może być wykonanie specjalne, np. ze stali nierdzewnej.

18. Czy można stosować wyspy ZEM w wysokich temperaturach (np. ponad 80°C)?
    Standardowe uszczelki i anodowane aluminium mają ograniczenia przy takich temperaturach. Zazwyczaj dopuszczalne jest do 50-60°C, zależnie od zaworów. W przypadku wyższych temperatur warto skonsultować się z producentem i rozważyć wariant wysokotemperaturowy z odpowiednimi uszczelnieniami.

19. Czy płyta przyłączeniowa może przenosić duże obciążenia mechaniczne, np. jako element konstrukcyjny?
    Wyspa zaworowa nie powinna być wykorzystywana jako dźwigar czy szkielet maszyny. Jej zadaniem jest dystrybucja powietrza. Jeśli jednak musi przenosić pewne siły (np. podczas wibracji), upewnij się, że mocowanie jest wystarczająco solidne. Lepiej jednak nie obciążać jej elementami ciężkimi czy ruchomymi.

20. Jak postępować, gdy podejrzewam nieszczelność, lecz nie widać syczenia powietrza?

• Użyj płynu do wykrywania nieszczelności – spryskaj okolice gwintów i portów, obserwując, czy powstają bąbelki.

• Sprawdź wskaźniki ciśnienia w instalacji, czy zauważasz spadek.

• Ewentualnie słuchaj za pomocą ultradźwiękowego detektora wycieków, jeśli jest dostępny w zakładzie.

21. Jak przeprowadzić modernizację istniejącej wyspy, np. zmieniając konfigurację zaworów?

• Wyłącz zasilanie i odpowietrz układ.

• Odkręć i wyjmij zawory, które chcesz wymienić lub przemieścić na inne gniazdo.

• Zamontuj nowe zawory, zwracając uwagę na odpowiednie oznaczenia portów.

• Starannie sprawdź szczelność po ponownym uruchomieniu.

22. Czy można zamknąć nieużywane gniazdo, aby uniknąć wycieków powietrza?
    Tak, niektóre wyspy mają zaślepki lub specjalne zatyczki do niewykorzystanych gniazd. W razie potrzeby możesz je zamontować, stosując oring uszczelniający. Pamiętaj, że w przyszłości możesz swobodnie przywrócić gniazdo do użytku, jeśli zajdzie taka konieczność rozbudowy.

23. Co decyduje o tym, czy wybrać wyspę 3-drogową, czy 5-drogową?

• Liczba dróg w zaworach, które planujesz zamontować (3/2 lub 5/2).

• Zastosowanie w układzie, np. zawory 5/2 częściej używa się do sterowania dwustronnego siłownika (A i B), a 3/2 – do zadań prostszych, takich jak odcinanie czy odpowietrzanie.

• Szczegółowe wymagania projektu, np. rodzaj sterowania, obecność sygnałów pilotowych.

24. Czy można stosować wyspy zaworowe ZEM z szybkozłączkami push-in zamiast gwintów G1/4?
    Wiele złączek push-in posiada gwint G1/4, więc można je swobodnie wkręcić w płyty ZEM. Trzeba jedynie upewnić się, że kształt i długość gwintu jest kompatybilna, a uszczelnienie zrealizowane jest prawidłowo (np. za pomocą oringów w złączkach stożkowych).

25. Czy istnieją minimalne wymogi dotyczące odległości między wyspą a innymi elementami maszyny?
    Dla zachowania wygody serwisowej warto zostawić przynajmniej kilka centymetrów luzu wokół płyty (np. 5–10 cm). Jeśli praca maszyny wiąże się z drganiami, zbyt mała przestrzeń może skutkować ocieraniem lub utrudnionym dojściem kluczem do śrub.

26. Jak interpretować oznaczenia “n-2”, “n-3” itp.?
    Litera “n” oznacza liczbę gniazd na zawory. Na przykład “n-4” wskazuje, że płyta przyłączeniowa została zaprojektowana do zamontowania czterech zaworów. Liczby te pojawiają się w nazwach produktów, by rozróżnić modele wysp o różnych pojemnościach.

27. Czy do wysp zaworowych ZEM istnieją dedykowane szafki lub obudowy?
    Często tak. Wielu producentów akcesoriów pneumatycznych, w tym CPP PREMA, oferuje szafki sterownicze z perforacjami pozwalającymi na łatwe mocowanie wysp. Można też użyć ogólnodostępnych szafek i dopasować otwory do wymiarów płyty. Najważniejsze, by zapewnić odpowiednią wentylację i dostęp dla służb utrzymania ruchu.

28. Jak rozwiązać problem zbyt wysokiego ciśnienia na wyjściu z wyspy?
    Jeśli parametry procesowe wymagają niższego ciśnienia, zainstaluj regulator (reduktor) ciśnienia przed wejściem do wyspy. Pozwoli to ustawić optymalny poziom zasilania i uniknąć przeciążeń zaworów. Można też rozważyć filtry i naolejacze (FRL), by poprawić jakość powietrza i żywotność instalacji.