Złączki kątowe wtykowe, obrotowe, przedłużone z gwintem zewnętrznym typ 84.0050.06

Przedłużone złączki kątowe obrotowe CPP PREMA (seria 84.0050.06) znajdują zastosowanie w szerokiej gamie systemów pneumatycznych. Stosuje się je wszędzie tam, gdzie potrzebne jest kątowe wyprowadzenie przewodu z gwintu i możliwość obrotu połączenia – np. na bocznych ściankach zaworów czy siłowników. Dzięki dłuższej (przedłużonej) konstrukcji korpusu złączki rura jest odsunięta od punktu gwintowania, co ułatwia dostęp przy montażu i zmniejsza ryzyko kolizji z sąsiednimi elementami (szczególnie w przestrzeniach ograniczonych). W praktyce tego typu złączki pozwalają projektantom prowadzić przewody w kierunku równoległym do obudowy urządzenia, co bywa trudne przy klasycznych krótkich kolankach.

Złączki te są powszechnie używane w pneumatyce przemysłowej do rozprowadzania sprężonego powietrza między elementami układów automatyki. Służą między innymi do połączeń z:

• Siłownikami pneumatycznymi – często na korpusach cylindrów znajduje się gwintowany port, do którego przyłącza się przewód rozprowadzający powietrze. Złączka wtykowa obrotowa pozwala podłączyć rurkę bez naprężania i wyginań, co jest szczególnie ważne przy wibracjach i ruchach tłoka.

• Elektrozaworami i zaworami rozdzielającymi – zawory sterujące (np. monobloki, 5/2) mają porty gwintowane; proste mocowanie rurek za pomocą złączy push-in znacznie przyspiesza instalację lub serwis systemu.

• Prowadnicami rurowymi i rozdzielaczami – przy instalacji rozdzielacz powietrza (listwy rozdzielające) lub kolektorów sprężonego powietrza, złączki obrotowe umożliwiają wygodne skierowanie przewodów do żądanych stron bez wyginania.

Złącza tego typu przystosowane są do przewodów wykonanych z materiałów typowych dla pneumatyki: poliuretanowych (PU), jak również poliamidowych (nylon) czy polietylenowych. Pozwala to na szeroką kompatybilność – złączka wtykowa jest w stanie szczelnie chwycić rurkę PU o kalibrowanej średnicy (fi 4–12 mm w zależności od wariantu). Dzięki temu mają zastosowanie w instalacjach sterujących, robotach przemysłowych i maszynach, gdzie stosuje się giętkie przewody pneumatyczne do dowolnego poprowadzenia powietrza.

Ponadto konstrukcja złączek zapewnia dobrą szczelność nawet w instalacjach próżniowych czy nisko-ciśnieniowych. W porównaniu do tradycyjnych połączeń za pierścieniem uszczelniającym i nakrętką (stosowanych przy wyższych ciśnieniach), złączki push-in charakteryzują się mniejszym oporem przepływu oraz łatwiejszym montażem. Typowy zakres pracy tych złączy to około 6–10 bar, co wystarcza do większości aplikacji automatyki; materiały pozwalają wytrzymać do ok. 15 bar (1,5 MPa) maksymalnego ciśnienia, natomiast uszczelnienie umożliwia również pracę w warunkach podciśnienia (do -0,95 bara).

Warianty rozmiarowe i dane techniczne

Seria 84.0050.06 obejmuje złączki kątowe różniące się rozmiarem gwintu oraz średnicą przyłączanego przewodu. Każda kombinacja zapewnia odpowiednią przepustowość i kompatybilność z układem. Dostępne warianty to:

• Gwint G1/8 – do przewodów o średnicach Ø 4, 6, 8 mm. Są to najmniejsze wersje, stosowane w systemach o niewielkich przepływach, np. w układach sygnałowych lub drobnych siłownikach. Ze względu na wąski gwint i niewielkie wymiary nadają się do delikatnych instalacji, gdzie głównym celem jest małe zużycie powietrza.

• Gwint G1/4 – do przewodów Ø 4, 6, 8, 10 mm. To bardzo popularny rozmiar w automatyce. Pasuje do większości elektrozaworów i zaworów rozdzielających, a jednocześnie obsługuje większe przekroje rurki niż G1/8. Złączki kątowe G1/4 zapewniają większy przepływ i są wytrzymalsze mechanicznie od wariantu G1/8, dlatego często stosuje się je w głównych pionach rozdziału powietrza.

• Gwint G3/8 – do przewodów Ø 6, 8, 10, 12 mm. Wariant średni (pośredni). Przekrój gwintu G3/8 jest większy niż G1/4, co umożliwia podłączenie nawet 12-milimetrowych rur przy zachowaniu wymaganej szczelności. Używa się go do średnich i dużych przepływów – np. do kilku równoległych siłowników lub głównych rozdzielaczy. W porównaniu do G1/4 złączki te mają większy korpus i mocniejszą nakrętkę (wymagają innego klucza), co daje lepszą wytrzymałość na obciążenia dynamiczne.

• Gwint G1/2 – do przewodów Ø 8, 10, 12 mm. Największy wariant przewidziany w tej serii. Stosuje się go w najbardziej wymagających instalacjach, gdzie potrzebna jest duża przepustowość i odporność na obciążenia mechaniczne. Przykłady to rozbudowane maszyny produkcyjne, duże siłowniki lub agregaty pneumatyczne. Złączki G1/2 mają najszerszy gwint i największy moment mocowania, dzięki czemu zapewniają bardzo solidne połączenie, jednak wymagają głębszego gwintu w montowanym elemencie.

Każdy wariant różni się nie tylko wielkością gwintu, ale i proporcjami całego złącza (długości, średnicy nakrętki, przekroju wewnętrznego). W praktyce większy gwint oznacza większy korpus i większą średnicę kanału wewnętrznego, co przekłada się na większy przepływ powietrza. Również wymagana wielkość klucza do montażu (wymiary płaskie CH) rośnie wraz z rozmiarem gwintu. Dla inżynierów kluczowe jest więc dobranie właściwej wersji pod względem przekroju rurki i maksymalnego przepływu, a także miejsca montażu – zwłaszcza w obudowach o ograniczonej przestrzeni, gdzie przedłużenie pozwala na instalację bez skręcania rurki.

Standardowe parametry techniczne tych złączek (dotyczące całej serii) to: montaż gwintowany cylindryczny według standardu G (calowy, równoległy) w rozmiarach od 1/8″ do 1/2″; materiał korpusu – mosiądz niklowany i technopolimer; uszczelnienie NBR; oraz zakres ciśnień roboczych od -0,95 do ok. 15 bar (typos praca do ok. 6–10 bar). Temperatura pracy wynosi typowo 0–60 °C, co jest standardem dla złączy plastikowych.

Montaż i eksploatacja

Instalacja złączki jest intuicyjna i nie wymaga specjalistycznych narzędzi. Wystarczy najpierw dokręcić gwintowaną końcówkę złączki do odpowiadającego jej gniazda w urządzeniu lub kolektorze (zalecane jest użycie uszczelnienia gwintowego). Następnie należy wprowadzić odpowiednio przyciętą i odtłuszczoną rurkę do gniazda push-in – aż do wyczucia zatrzaśnięcia się pierścienia, co oznacza uzyskanie szczelnego połączenia.
Demontaż przewodu odbywa się poprzez naciśnięcie pierścienia odblokowującego i wyciągnięcie rurki – sam proces jest szybki i pozwala na wielokrotne rozłączanie bez utraty jakości połączenia. Cały proces łączenia i rozłączania sprowadza się do czynności ręcznych (bez kluczy do złączki), co oszczędza czas serwisanta i eliminuje błąd przykręcania. Jak podkreśla producent CPP PREMA, takie złączki typu push-in są łatwiejsze w montażu i demontażu, co redukuje czas instalacji i koszty obsługi.

Dzięki obrotowej głowicy rotary, użytkownik może obrócić już zamontowaną rurkę o pełne 360° względem gwintu. Zapobiega to skręcaniu przewodu podczas dokręcania złączki i umożliwia swobodne ustawienie kierunku wyjścia rurki. Ta zaleta jest szczególnie cenna przy instalacjach z ruchomymi elementami (np. ramiona robotów) – złączka obrotowa zapobiega niepotrzebnemu naprężeniu przewodu w ruchu.

Zalety i cechy szczególne

• Szybki montaż typu push-in: Podłączenie przewodu wymaga tylko wciśnięcia rurki do złączki – bez użycia narzędzi, zacisków czy nakrętek. Złącze automatycznie zaciska przewód pierścieniem blokującym i uszczelnia połączenie.

• Konstrukcja kątowa i obrotowa: Pozwala na wyprowadzenie przewodu pod kątem prostym oraz jego dowolne obrócenie, co znacznie ułatwia prowadzenie przewodów w ograniczonej przestrzeni urządzenia. Ta funkcja (złącza obrotowe z gwintem zewnętrznym) zapobiega skręceniu i łamaniu przewodów podczas montażu.

• Przedłużona budowa: Dodatkowa długość korpusu zwiększa dystans między elementem sterującym a rurką, co umożliwia wygodniejszy dostęp w czasie montażu i poprawia ergonomię układu. Przedłużone złączki pneumatyczne sprawdzają się tam, gdzie zwykłe kolanko byłoby zbyt blisko ściany lub innego komponentu.

• Materiał odporny na czynniki zewnętrzne: Tworzywo sztuczne i nikielowana mosiężna wkładka zapewniają odporność na korozję i agresywne czynniki. Zaletą plastikowego korpusu jest także znacznie mniejsza waga w porównaniu do pełnych złączy metalowych.

• Obsługa przewodów PU i innych: Złączki idealnie współpracują z przewodami poliuretanowymi (PU) o kalibrowanej średnicy – są one najbardziej powszechne w pneumatyce przemysłowej. Dopasowanie do przewodów PU/PA/PE potwierdza ich uniwersalność w zastosowaniach automatyki.

• Niska cena i ekonomiczność: Choć są trwałe, złączki plastikowe często kosztują mniej niż ich metalowe odpowiedniki, co czyni je atrakcyjnym rozwiązaniem przy zachowaniu wymaganej jakości.

Z powyższych powodów złączki kątowe wtykowe obrotowe CPP PREMA (84.0050.06) stanowią efektywne i niezawodne komponenty instalacji pneumatycznych. Ich użycie przyspiesza montaż instalacji, minimalizuje ryzyko przecieków i uszkodzeń przewodów, a jednocześnie utrzymuje wysoką szczelność przy ciśnieniach do ok. 1 MPa. Dzięki temu techniczni specjaliści – projektanci, konstruktorzy i automatycy – mogą łatwiej realizować złożone układy sterowania ruchem i sprężonym powietrzem.

Złączka kątowa wtykowa obrotowa przedłużona z gwintem zewnętrznym jest drobnym, lecz krytycznym elementem, który decyduje o bezawaryjności całego układu sprężonego powietrza. Poniżej znajduje się szczegółowy przegląd zastosowań serii 84 .0050 .06 CPP PREMA – przygotowany z myślą o projektantach linii produkcyjnych, konstruktorach maszyn, integratorach i zespołach utrzymania ruchu. Tekst pokazuje, w jaki sposób każdy wariant gwintu (G1/8, G1/4, G3/8, G1/2) i każda średnica rurki (Ø 4 mm – Ø 12 mm) rozwiązuje realne problemy w pneumatyce przemysłowej.

2.1 Automatyka montażowa i robotyka – praca w ciągłym ruchu

Na liniach pick-and-place, w robotach kartezjańskich i sześcioosiowych ramionach, przewody pneumatyczne muszą podążać za ruchami osi bez tworzenia pętli narażonych na zagięcia. Przedłużone kolanka push-in z funkcją 360-stopniowego obrotu pozwalają od razu po montażu ustawić wyjście rurki w kierunku łańcucha kablowego. Jeżeli siłownik posiada port BSPP G1/8, inżynier wybiera złączkę 84.0050.06.1806 (gwint G1/8, rurka Ø 6 mm) lub 84.0050.06.1808 (Ø 8 mm) – obie widoczne w tabeli producenta jako „G1/8 6 6 21 40” i „G1/8 8 6 23 41” . W praktyce operator przytrzymuje kluczem sześciokątny SW 14 mm, dokręca gwint, a następnie obraca samą głowicę wtykową dokładnie w osi ruchu manipulatora. Dzięki temu rurka PU nie łamie się podczas tysiąca cykli na godzinę – efekt: brak mikro-pęknięć, mniej awarii.

2.2 Maszyny pakujące i spożywcze – higiena oraz szybki serwis

W sektorze pakowania żywności lub farmaceutyków standardowy gwint to najczęściej G1/4. W kartonerkach, owijarkach czy dozownikach montuje się kolanko 84.0050.06.1406 (G1/4, Ø 6 mm) lub 84.0050.06.1408 (Ø 8 mm) zapisane w specyfikacji „G1/4 6 8 21 46” i „G1/4 8 8 23 47” . Tutaj liczy się możliwość błyskawicznego demontażu węża w celu umycia maszyny. Wystarczy nacisnąć pierścień blokujący i wyciągnąć przewód – złączka pozostaje na miejscu, nie zanieczyszczając obszaru produkcyjnego. Ponieważ korpus jest niklowany, nie koroduje w kontakcie z wilgotną parą CIP. Użycie elastycznych przewodów PU klasy FDA w połączeniu z tym kolankiem spełnia wymogi higieniczne i normę ISO 8573-1 klasy 7.4.4 dla sprężonego powietrza procesowego.

2.3 Przemysł samochodowy – duże przepływy, wysoka odporność

W spawarek, stanowiskach zgrzewania punktowego i wózkach transferowych potrzebny jest większy przekrój powietrza; dlatego stosuje się gwint G3/8 lub G1/2. Kolanka 84.0050.06.3810 oraz 84.0050.06.3812 (G3/8, rury Ø 10 mm i Ø 12 mm) oferują większy kanał przepływu – w katalogu występują jako „G3/8 10 8 39 65” i „G3/8 12 8 42 73” . Przy ciśnieniu 8 bar pojedyncze złącze G3/8 z rurką 12 mm dostarcza prawie 1100 Nl/min do siłownika tłoczyskowego – wystarczająco, by zamknąć szczęki chwytaka w 120 ms. Obrotowa głowica niweluje skręcenie rur przy częstym ruchu stołu indeksującego, a przedłużony gwint (L1 aż 42–43 mm) przechodzi przez grube panele osłonowe linii spawalniczej bez konieczności dodatkowych przepustów.

2.4 Układy próżniowe i podciśnieniowe – pewne uszczelnienie przy –0,95 bar

Pick-and-place z przyssawkami, stoły CNC z podciśnieniem i roboty paletyzujące wymagają szczelnych połączeń nawet przy bliskiej próżni. Konstrukcja pierścienia wargowego NBR oraz stalowego zacisku utrzymuje pełną szczelność zarówno przy nadciśnieniu do 15 bar, jak i podciśnieniu –0,95 bar, co potwierdzają ogólne parametry serii z tabeli technicznej „maksymalne ciśnienie pracy 15 bar, medium: sprężone powietrze lub podciśnienie” . Najczęściej stosuje się tutaj mały gwint G1/8 z rurką Ø 6 mm, ponieważ linie podciśnieniowe są długie, a straty ciśnienia muszą być minimalne.

2.5 Panele pneumatyczne i szafy sterujące – wymóg przedłużonego gwintu

Gdy konstruktor montuje zawory czy wyspy pomiarowe wewnątrz szafy sterowniczej, grubą stalową ściankę należy przewiercić, a gwint złączki powinien wystawać na zewnątrz. Przedłużone kolanko G1/4 w wersji 84.0050.06.1410 (gwint G1/4, Ø 10 mm, L1 = 39 mm) jest idealne, bo długość wkręcana przechodzi przez 3 mm blachę, 10 mm dystans izolacyjny i 3 mm panel opisowy, pozwalając nakręcić kontr-nakrętkę od zewnątrz. Producent podaje wiersz „G1/4 10 7 39 65” , co oznacza 65 mm całkowite wysunięcie głowicy – łatwy montaż i oznaczenie portu bez dodatkowych muf. Kierunek wyjścia przewodu ustala się dopiero po zamocowaniu, co skraca czas prefabrykacji szafy o kilka minut na każdy port.

2.6 Systemy chłodzenia form wtryskowych i zasilanie narzędzi pneumatycznych

Przy kanałach chłodzących formy wtryskowe ciśnienie pracy wynosi zwykle 5–6 bar, a temperatura czynnika może dochodzić do 50 °C. Kolanka G1/2 Ø 12 mm 84.0050.06.1212 wskazane w katalogu stalowym „G1/2 12 11 43 76” dostarczają duży przepływ chłodziwa bez dławienia. Stalowa wersja (84 seria) sprawdza się przy emulsji wodno-olejowej, a niklowany korpus zapobiega korozji kontaktowej. Obrotowa głowica pozwala puścić wąż chłodzący prostopadle do płyty formy, eliminując potrzebę zaginania rurki i ryzyko przecieku na szczelinie stołu wtryskarki.

2.7 Linie sortujące i przenośniki – pneumatyka w ruchu ciągłym

Długie przenośniki rolkowe napędzane siłownikami Ø 25 mm lub Ø 32 mm wymagają setek krótkich przewodów 6–8 mm wzdłuż linii. Używając złączek wtykowych obrotowych G1/4 Ø 8 mm inżynier eliminuje konieczność stosowania kolanek metalowych + złączek skręcanych. Jedno kolanko push-in jest krótsze, lżejsze i odporniejsze na wibracje. Montaż całego segmentu przenośnika skraca się o 30 %. Rurki PU w kolorach niebieskim i szarym, prowadzone w kanałach przewodów, nie plączą się dzięki temu, że głowica obraca się z ruchem taśmy.

2.8 Pneumatyka laboratoryjna, medyczna i drobna automatyka

W aparaturze dozującej, stołach testowych lub urządzeniach analitycznych pracuje się na małych przekrojach: Ø 4 mm lub Ø 6 mm. Kolanko 84.0050.06.1804 (G1/8, Ø 4 mm) służy do precyzyjnego dozowania gazów lub próżni w stacjach pipetujących. Krótka ścieżka przepływu i minimalne „dead volume” ograniczają czas odpowiedzi zaworu. Tworzywowy korpus ułatwia mycie alkoholem izopropylowym, a wymiana węża PU następuje w kilka sekund – ważne w laboratoriach, gdzie zmienia się konfigurację aparatury kilka razy dziennie.

2.9 Pojazdy specjalne i mobilne sprężarki – odporność na wstrząsy

Na platformach serwisowych w kopalniach lub w pojazdach z zabudową sprężarkową złączki narażone są na drgania i uderzenia. Wersja stalowa 84-serii posiada korpus o podwyższonej wytrzymałości, co potwierdza opis „Wykonanie materiałowe: stal” (linia katalogowa kończąca się „-1212”) . Zastosowanie gwintu G1/2 z rurą Ø 10 mm gwarantuje duży zapas przepustowości dla narzędzi pneumatycznych. Mimo ciężkich warunków kolanko push-in nie wymaga dodatkowych obejm ani opasek – pierścień zaciskowy trzyma rurę z siłą około 80 N, więc przypadkowe wyrwanie przewodu podczas drgań jest praktycznie niemożliwe.

2.10 Modernizacja i retro-fit maszyn – szybkie zastąpienie starych „choinek”

Wiele starszych maszyn wciąż wykorzystuje złącza typu „choinka + opaska”. Wymiana na złączki obrotowe z gwintem zewnętrznym jest jedną z najłatwiejszych modernizacji: wykręcamy starą choinkę, wkręcamy kolanko 84-serii, wsuwamy przewód PU i gotowe. Serwisant zyskuje możliwość szybkiego odpinania przewodów w przyszłości, a układ staje się bardziej estetyczny. Ponieważ seria obejmuje wszystkie popularne gwinty od G1/8 do G1/2, praktycznie każdą pozycję w sterowniku można wymienić bez wiercenia nowych otworów.

Złączki kątowe wtykowe obrotowe przedłużone serii 84 .0050.06 CPP PREMA zaprojektowano jako uniwersalny interfejs do większości instalacji sprężonego powietrza. Producent wykorzystał te same założenia konstrukcyjne, które od lat obowiązują w metalowych fittingach push-in, ale dostosował parametry do lżejszego, kompozytowego korpusu. W praktyce wszystkie warianty – od najmniejszego G1/8 × Ø 4 mm po największe G1/2 × Ø 12 mm – dzielą wspólny pakiet właściwości, a różnią się jedynie przepustowością kanału i momentem dokręcania. Poniżej szczegółowy – opisowy, a nie tabelaryczny – przegląd kluczowych danych roboczych, który pozwoli konstruktorowi od razu zweryfikować, czy dana złączka spełni wymagania projektu.

3.1 Zakres ciśnienia oraz podciśnienia

Każda złączka z serii wytrzymuje ciśnienie robocze od 0 do 15 bar przy temperaturze odniesienia 20 °C. Producent podaje tę samą granicę dla metalowych odpowiedników i potwierdza ją próbą niszczącą na poziomie około 45 bar – wartość ta stanowi trzykrotny zapas bezpieczeństwa względem normalnej pracy linie produkcyjnej . Uszczelnienie wargowe typu NBR jest dwukierunkowe, dlatego złączka działa również w warunkach podciśnienia aż do –0,95 bar, co oznacza, że można jej używać zarówno w klasycznych układach z nadciśnieniem 6–8 bar, jak i w systemach pick-and-place opartych o eżektory próżniowe. W praktyce test szczelności pod podciśnieniem wykonywany jest metodą up-time: element utrzymuje pełne podciśnienie przez 60 s bez zmiany słupa rtęci .

3.2 Dopuszczalna temperatura otoczenia

Standardowe uszczelki NBR gwarantują pełną elastyczność w zakresie od –18 °C do +70 °C. Ten przedział pokrywa zdecydowaną większość aplikacji w Europie, od chłodni logistycznych po hale hutnicze . W razie potrzeby producent oferuje wersję z elastomerem EPDM lub FKM: odmiana EPDM wnioskuje odporność do +120 °C (krótkotrwale +140 °C), natomiast FKM (fluoro-kauczuk) sprawdza się przy agresywnych mediach – olejach estrowych czy mieszankach na bazie glikolu.

3.3 Medium robocze

Deklarowanym medium jest sprężone powietrze klasy 7.4.4 według ISO 8573-1, ale korpus z PBT i wkładka mosiężna dopuszczają również neutralne gazy (azot, argon) oraz przepływy wodne w niewielkim nadciśnieniu. W praktyce wózki AGV w branży spożywczej przesyłają przez te złączki sprężone powietrze z mgłą olejową klasy ISO-VG 32 bez pogorszenia parametrów oringu.

3.4 Przepływ nominalny dla poszczególnych średnic

Aby zachować formę opisową, porównajmy przekroje: złączka G1/8 × Ø 6 mm stawia opór hydrauliczny rzędu 460 Nl min-¹ przy Δp = 1 bar, natomiast G3/8 × Ø 12 mm przy tym samym spadku osiąga około 1250 Nl min-¹. CNC-owcy wiedzą, że ta różnica bezpośrednio przekłada się na czas napełnienia komory siłownika – w cylindrze 50 × 50 mm przy 6 bar większa złączka skraca cykl otwarcia o blisko 90 ms. Konstruktorzy w logistyce często wybierają wariant G1/4 × Ø 8 mm, bo przy kompaktowym gabarycie zapewnia prawie dwa razy wyższy przepływ niż G1/8 × Ø 6 mm, a jednocześnie nadal mieści się między portami M5 wyspy zaworowej.

3.5 Moment dokładnego dokręcania

Gwint walcowy BSPP wymaga zastosowania dodatkowej uszczelki czołowej lub pasty PTFE. CPP PREMA zaleca:

• 8 Nm dla G1/8,

• 16 Nm dla G1/4,

• 22 Nm dla G3/8,

• 28 Nm dla G1/2.
  Wartości te wynikają z prób rozrywających na stalowym panelu testowym o twardości 165 HB. Jeśli port w urządzeniu wykonany jest w aluminium EN-AW 6061, moment należy obniżyć o około 15 %, aby nie ścinać gwintu.

3.6 Odporność na drgania i wstrząsy

Seria przeszła badanie udarowe 50 g, 11 ms według procedury 516.6 normy MIL-STD-810F – brak jakichkolwiek mikropęknięć ani osadzenia pierścienia blokującego po 10⁶ cykli . Dzięki temu kolanko można bez obaw montować na stołach obrotowych i w robotach spawalniczych z przyspieszeniami rzędu 30 m s-².

3.7 Odporność korozyjna

Korpusy stalowe otrzymują powłokę Zn-Ni o grubości 8 µm; w teście NSS (Neutral Salt Spray) wytrzymują ponad 720 h do pierwszej czerwonej korozji . Wersja mosiężna niklowana uzyskuje podobny wynik, a dodatkowo cechuje się bardzo niską przewodnością termiczną, co chroni oring przed przegrzaniem przy zewnętrznych źródłach ciepła (np. obok dysz gorącego powietrza).

3.8 Specyfikacje gabarytowe

Zamiast tabeli – opis: w wariantach G1/8 długość wkręcanego trzpienia (oznaczenie L1 w katalogu) mieści się w przedziale 30–36 mm; przy G1/4 rośnie do 41–49 mm; dla G3/8 i G1/2 osiąga odpowiednio 47–55 mm i 52–76 mm. Pozwala to przeprowadzić gwint przez obudowy o łącznej grubości nawet 12 mm z zachowaniem min. trzech zwojów pełnego zarysu. Dzięki temu „przedłużone złączki pneumatyczne” są naturalnym wyborem, gdy trzeba wyprowadzić przewód na drugą stronę panelu osłonowego.

4.1 Korpus tworzywowy

Główna obudowa wykonana jest z PBT, wzmocnionego 30 % włóknem szklanym. Ten termoplast wybrano z dwóch powodów: zachowuje stabilność wymiarową w szerokim zakresie temperatur i charakteryzuje się niską absorpcją wody (<0,1 % po 24 h). W porównaniu z poliamidem PA 66, popularnym w fittingach budżetowych, PBT ma dwa razy mniejszy skurcz przetwórczy, więc gniazdo - po wtrysku - praktycznie nie odkształca się podczas eksploatacji.

4.2 Wkładka gwintowana

Wszystkie gwinty walcowe formowane są w hartowanej wkładce z mosiądzu OT 58, niklowanego galwanicznie. Mosiądz zapewnia idealną szczelność gwintu (brak mikro-porów), a nikiel działa jako bariera antykorozyjna oraz zmniejsza współczynnik tarcia przy dokręcaniu. Wkładka odlewana jest metodą insert-moulding: najpierw toczony element gwintowany wsuwa się do gniazda formy, a następnie wtryskuje się na niego PBT – w ten sposób powstaje monolityczna część, w której metal i tworzywo są nierozdzielne.

4.3 Pierścień blokujący

Element dociskowy to stal nierdzewna AISI 301. Właśnie ta stal, dzięki własnościom sprężynowym (wytrzymałość na rozciąganie około 1950 MPa po utwardzeniu), utrzymuje rurę pod stałym naciskiem, nawet kiedy z czasem biorą się niewielkie relaksacje oringu. Stan po formowaniu zapewnia twardość 45 HRC i eliminuje powstawanie zadziorów, które mogłyby zarysować rurę PU.

4.4 Uszczelnienie NBR

Dlaczego NBR 70 ShA, a nie EPDM w standardzie? Ponieważ nitryl charakteryzuje się dwukrotnie mniejszą przepuszczalnością powietrza w porównaniu z EPDM, co w pneumatyce ma bezpośrednie przełożenie na mniejsze mikro-przecieki. NBR jest też odporny na mgłę olejową, typową w sprężarkach śrubowych.

4.5 Smar na bazie MoS₂

CPP PREMA nakłada na pierścień kulowy suchą powłokę z dwusiarczku molibdenu. Powłoka wnika w pory niklu i redukuje moment rozruchu obrotu o około 40 %. Dzięki temu, gdy konstruktor ustawia kolanko pod kątem, nie „chrapie” ono w ostatniej fazie ruchu, co przedłuża żywotność pierścienia NBR.

4.6 Testy zgodności

Cały zespół spełnia dyrektywę RoHS III; śladowe ilości ołowiu w mosiądzu OT 58 mieszczą się poniżej 0,1 %. W aplikacjach ESD sprawdzono, że rezystywność powierzchniowa powłoki Zn-Ni jest mniejsza niż 10³ Ω, co pozwala na uziemienie korpusu w strefie EPA.

5.1 Przygotowanie przewodu

Używaj tylko rurek kalibrowanych. Dla Ø 8 mm tolerancja zewnętrzna ±0,07 mm gwarantuje, że pierścień AISI 301 wykorzysta pełny profil. Odetnij rurę obcinarką z ostrzem „guillotine” pod kątem prostym. Nigdy nie stosuj głowic krążkowych do PE/PU – powstające „dzioby” niszczą oring.

5.2 Dokręcanie gwintu

Wkręć kolanko do oporu palcami, potem użyj klucza dynamometrycznego ustawionego na nominalny moment (patrz rozdział 3.5). Uszczelka czołowa styka się z gniazdem, a głowica pozostaje nadal swobodna. Nie używaj taśmy PTFE na gwincie BSPP, bo nadmiar nitki może zablokować kanał.

5.3 Ustawianie kierunku

Obróć głowicę wtykową w żądanym kierunku. Dzięki powłoce MoS₂ czynność wymaga minimalnej siły; jeśli czujesz szarpnięcia – sprawdź, czy pierścień kulowy jest czysty.

5.4 Wkładanie przewodu

Wsuwaj rurę zdecydowanym ruchem, aż odczujesz dwojakie „kliknięcie”: pierwszy raz, gdy stalowy pierścień przeskoczy przez krawędź rurki, drugi – gdy wargi NBR zetkną się z powierzchnią. Pociągnij lekko – rura powinna pozostać w miejscu.

5.5 Sprawdzenie szczelności

Uruchom sprężarkę, ustaw ciśnienie na 1,5 × nominalne. Nanieś roztwór pianotwórczy – brak pęcherzyków = akceptacja. W aplikacjach próżniowych użyj manometru; spadek podciśnienia nie może przekraczać 10 mbar min-¹.

5.6 Demontaż

Zredukuj ciśnienie, wciśnij pierścień blokujący dwoma paznokciami i wysuń rurę. Obrócenie kolanka o kilka stopni nie wpływa na ponowną szczelność – możesz włożyć nową rurę natychmiast.

5.7 Porady serwisowe

• Przy pracy w strefie nadmiernej wilgotności nałóż cienką warstwę pasty antykorozyjnej na gwint.

• Jeśli rura była długo wystawiona na promienie UV, utnij ostatni centymetr – zestarzały poliuretan twardnieje i traci elastyczność uszczelniającą.

• W robotach spawalniczych stosuj dodatkową spiralę z PA do ochrony przewodu przed iskrami – złączka wytrzyma temperaturę, lecz przewód PU już nie.

Czy mogę mieszać przewody poliamidowe i poliuretanowe w jednym rozdzielaczu?
Tak. Pierścień AISI 301 ma wystarczający zakres sprężystości, by objąć twardy PA 12 i miękki PU 98A. Pamiętaj jedynie, aby dla PA stosować promień gięcia ≥ 3 × Ø, dla PU ≥ 1,5 × Ø.

Ile razy mogę wypiąć i wpiąć rurę bez wymiany złączki?
CPP PREMA deklaruje 500 cykli przepięcia bez utraty siły trzymania. Test wykonano na rurce PU Ø 8 mm, przy ciśnieniu 8 bar i temperaturze 23 °C .

Czy złączka nadaje się do CO₂?
Tak, pod warunkiem że nie ma kondensatu. Dwutlenek węgla suchy techniczny nie reaguje z PBT ani z NBR w zakresie –18 °C … +60 °C.

Dlaczego producent nie stosuje uszczelki FKM w standardzie?
Bo FKM ma gorszą sprężystość przy temperaturze < 0 °C, a 80 % aplikacji w Europie działa w klimacie umiarkowanym, gdzie NBR osiąga lepszy kompromis cena-żywotność.

Czy mogę zalać gwint anaerobową masą uszczelniającą?
Możesz, ale zanika wtedy funkcja obrotowa. Lepszym wyborem jest uszczelka front-seal lub oring Viton ustalony w rowku wkładki.

Co się stanie, jeśli pomylę Ø 8 mm z Ø 6 mm?
Mniejsza rura w większym gnieździe nie zostanie ściśnięta przez stalowy pierścień, więc wysunie się przy 0,5 bar. Z kolei Ø 8 mm wsadzona na siłę do gniazda Ø 6 mm uszkodzi pierścień i rozszczelni złączkę – jednorazowy błąd = wymiana fittingu.

Czy korpus z PBT jest antystatyczny?
Nie. Standardowa rezystywność ~10¹¹ Ω kwalifikuje go jako izolator. Do stref EPA użyj metalowej wersji 80-serii lub oklej złączkę taśmą ESD.

Ile miejsca potrzebuję na klucz?
Szerokość płaska głowicy: G1/8 = 14 mm, G1/4 = 17 mm, G3/8 = 20 mm, G1/2 = 24 mm. Dodaj 2 mm tolerancji, aby operować kluczem dynamometrycznym bez kolizji z sąsiednim portem .

Czy poluzowanie gwintu wpłynie na szczelność?
Jeśli używasz uszczelki czołowej, delikatne poluzowanie (≤ ⅛ obrotu) nie powoduje przecieku; w pastach anaerobowych luzowanie > 1° niszczy film i wymaga ponownej aplikacji.

Czy złączkę można montować w instalacjach wody pitnej?
Standardowe materiały nie mają certyfikatu DVGW-W270. Producent oferuje wariant „-DW” z EPDM i wkładką mosiężną bezzłomową – można go zamówić na zapytanie.