Kategorie

Lista podgrup: Elektrozawory membranowe odcinające Do wody i powietrza 2/2 NO, NZ, pośrednie i bezpośrednie

Pośredniego działania 2/2 NZ od 0,5 bar

Bezpośredniego działania 2/2 NO

Pośredniego działania 2/2 NO od 0,5 bar

Elektrozawory membranowe odcinające Do wody i powietrza 2/2 NO, NZ, pośrednie i bezpośrednie

Elektrozawory membranowe odcinające, zaprojektowane i produkowane przez CPP PREMA, odpowiadają na potrzeby branży hydraulicznej, pneumatycznej i ogólnie pojętej automatyki przemysłowej. W kategorii „Elektrozawory membranowe i zawory do różnych mediów\Elektrozawory membranowe odcinające Do wody i powietrza 2/2 NO, NZ, pośrednie i bezpośrednie” znajdują się cztery główne rodziny produktów:

Bezpośredniego działania 2/2 NO (normalnie otwarte) – w stanie bez napięciowym przepływ jest otwarty. Po podaniu zasilania przepływ zostaje zablokowany.
Bezpośredniego działania 2/2 NZ (normalnie zamknięte) – w stanie bez napięciowym przepływ jest zablokowany. Po podaniu zasilania przepływ zostaje otwarty.
Pośredniego działania 2/2 NO od 0,5 bar – wymagają minimalnego ciśnienia wstępnego (zwykle w zakresie 0,3–0,5 bar), aby mogły się poprawnie otworzyć. W normalnym stanie pozostają otwarte.
Pośredniego działania 2/2 NZ od 0,5 bar – analogicznie wymagają ciśnienia wstępnego, ale ich podstawowym stanem bez zasilania jest pozycja zamknięta.

Wszystkie te rozwiązania zostały stworzone z myślą o instalacjach, w których kluczowe jest automatyczne odcinanie bądź umożliwianie przepływu wody, powietrza lub innych mediów nieagresywnych. Przykładem mediów są: woda zimna, gorąca, sprężone powietrze z niewielką domieszką olejów mineralnych, a w niektórych przypadkach (po odpowiednim doborze uszczelnienia) również ciecze o wyższej temperaturze czy pary wodne o umiarkowanym ciśnieniu. Dzięki zaawansowanej technologii membranowej, elektrozawory te zapewniają wysoką szczelność oraz pewne działanie w wymagających warunkach.

CPP PREMA stosuje sprawdzone rozwiązania inżynierskie. Korpusy najczęściej wykonuje z mosiądzu, a elementy wewnętrzne z mosiądzu i stali nierdzewnej. Taka konstrukcja skutkuje długą żywotnością zaworów i wysoką odpornością korozyjną. Dodatkowo użytkownicy mogą dobrać uszczelnienia (NBR, EPDM, FKM) w zależności od warunków pracy i rodzaju medium.

Dużą rolę odgrywa tutaj zasada działania: bezpośrednia lub pośrednia (servo-assisted). Zawory bezpośrednie cechują się brakiem konieczności posiadania minimalnego ciśnienia wstępnego. Są one doskonałym wyborem w niewielkich instalacjach, w których ciśnienie może spadać do wartości bliskiej zeru. Zawory pośrednie natomiast pozwalają na większe przepływy przy mniejszym poborze mocy cewki, ale wymagają pewnego poziomu ciśnienia, aby otworzyć się całkowicie. Różnica ciśnień wspomaga wówczas podnoszenie membrany, co pozwala na pracę przy dużych przepływach bez konieczności stosowania silnych cewek.

Podział na NO i NZ (normalnie otwarte/zamknięte) definiuje, jak zawór reaguje w stanie spoczynku (bez zasilania). Wersje NO przepuszczają medium w pozycji spoczynkowej, zaś egzemplarze NZ blokują przepływ. Ten wybór jest szczególnie ważny w kontekście bezpieczeństwa i wymogów danej aplikacji. Jeśli priorytetem jest utrzymanie przepływu w sytuacji awaryjnej (zwykle brak zasilania), lepiej sprawdzają się zawory normalnie otwarte. Jeśli natomiast chcemy zapobiec niekontrolowanemu wyciekowi bądź dopływowi medium przy awarii zasilania, stawiamy na wersje normalnie zamknięte.

Elektrozawory te znajdują zastosowanie w szerokim spektrum branż:

instalacje przemysłowe – chłodzenie maszyn, sterowanie przepływem wody technologicznej, automatyka linii produkcyjnych;
HVAC – regulacja wody i powietrza w układach grzewczych i klimatyzacyjnych;
instalacje wodociągowe – odcinanie dopływu wody w systemach automatyki budynkowej;
rolnictwo – nawadnianie szklarni i pól, sterowanie dopływem wody w systemach kropelkowych;
branża spożywcza – dozowanie cieczy i płukanie linii produkcyjnych w zakładach przetwórczych;
motoryzacja i warsztaty – sterowanie sprężonym powietrzem w kompresorach i urządzeniach pneumatycznych.

Wszystkie produkty z tej kategorii wyróżnia wysoka jakość wykonania, potwierdzona przez wieloletnie doświadczenie CPP PREMA. Zarówno zawory bezpośrednie, jak i pośrednie, przechodzą rygorystyczne testy ciśnieniowe i szczelnościowe. Producent zapewnia szeroki zakres napięć zasilania (12 V DC, 24 V DC, 24 V AC, 110 V AC, 230 V AC) i klas izolacji cewek, co umożliwia integrację w większości systemów sterowania. Każdy zawór posiada również standaryzowane przyłącze elektryczne (najczęściej DIN 43650), co upraszcza montaż i ewentualny serwis.

Elektrozawory membranowe odcinające w wersji 2/2 (NO i NZ, zarówno pośrednie, jak i bezpośrednie) znajdują niezwykle szerokie zastosowanie w różnych sektorach przemysłu, rolnictwa i gospodarki wodnej. Ich główną funkcją jest automatyczne sterowanie przepływem, co w praktyce oznacza otwieranie lub zamykanie dopływu wody, powietrza czy innych neutralnych gazów i cieczy. Ten pozornie prosty mechanizm pełni kluczową rolę w niezliczonych aplikacjach, zapewniając bezpieczeństwo, oszczędność energii i efektywną kontrolę procesów.

Systemy chłodzenia i klimatyzacji (HVAC)
W przemyśle oraz budynkach użyteczności publicznej stosuje się różne układy chłodzące i klimatyzacyjne. Elektrozawór membranowy może regulować dopływ wody do chłodnic, wież chłodniczych czy klimakonwektorów. W sytuacji, gdy wymagana jest przerwa w pracy (np. serwis lub ograniczanie energii), zawór automatycznie zamyka obieg. W zależności od konstrukcji, można mieć pewność, że w razie awarii zasilania obieg pozostanie zamknięty (NZ) lub otwarty (NO), w zależności od potrzeb bezpieczeństwa.
Linie produkcyjne i procesy przemysłowe
Elektrozawory 2/2 membranowe królują w zakładach, gdzie istotne jest dozowanie cieczy lub gazu. Mogą obsługiwać media w temperaturach typowych dla wody (20–90°C), a jeśli zastosuje się EPDM lub inne uszczelnienia – także gorętsze płyny. Np. w liniach spożywczych zawory otwierają się, by dopuścić ciecz myjącą do linii CIP (Cleaning In Place). Po zakończeniu cyklu mycia i płukania, zawór wraca do pozycji wyjściowej, utrzymując instalację suchą lub przepłukaną, zależnie od konstrukcji (NO/NZ).
Instalacje wodociągowe i dystrybucja wody
Woda w obiektach mieszkalnych czy przemysłowych wymaga często automatycznej kontroli przepływu – np. w sytuacjach zagrożenia wyciekiem. Zawór NZ montowany w punktach newralgicznych umożliwia automatyczne odcięcie obiegu wody w razie wykrycia przecieków lub przekroczenia zadanych parametrów ciśnienia. W odwrotnej roli (NO) można zastosować zawór tam, gdzie istotne jest utrzymanie minimalnego przepływu zawsze, jeśli tylko nie ma sygnału zasilającego – np. w systemach bezpieczeństwa pożarowego.
Systemy sprężonego powietrza
W warsztatach i zakładach przemysłowych często korzysta się z powietrza pod ciśnieniem. Elektrozawór zamykający dopływ powietrza w razie wyłączenia danej sekcji linii eliminuje straty energii i zapobiega niekontrolowanemu wydmuchiwaniu powietrza z sieci. Dzięki temu, że zawory membranowe charakteryzują się stosunkowo niewielkim poborem mocy przy sporym przepływie, są atrakcyjne dla układów, gdzie kluczowa jest efektywność energetyczna.
Rolnictwo i nawadnianie
Automatyzacja w rolnictwie nie byłaby tak powszechna bez możliwości sterowania dopływem wody do poszczególnych stref nawadnianych. Elektrozawory 2/2 (NO/NZ) współpracują z timerami lub czujnikami wilgotności gleby, zapewniając optymalne podlewanie roślin w szklarniach czy na polach. W razie braku prądu zawór normalnie zamknięty zapobiega niekontrolowanemu zużyciu wody, zaś wariant normalnie otwarty może podtrzymać przepływ w krytycznych sytuacjach (choć w rolnictwie zwykle priorytetem jest unikanie nadmiernego wycieku, więc NZ cieszy się większą popularnością).
Myjnie samochodowe i procesy czyszczące
Przy cyklicznej pracy w myjniach kluczowa jest możliwość krótkotrwałego, precyzyjnego włączenia strumienia wody czy środka czyszczącego. Elektrozawory odcinające (2/2) potrafią działać przy sporych różnicach ciśnień, co umożliwia szybkie zmiany stanu na linii doprowadzającej środki myjące. Wersje NO i NZ dostosowuje się do konkretnego scenariusza. Jeżeli priorytetem jest bezpieczeństwo (brak zasilania = brak przepływu), stosuje się zawory normalnie zamknięte.
Systemy bezpieczeństwa pożarowego
W niektórych konfiguracjach, np. w instalacjach tryskaczowych lub hydrantowych, powszechniej występują zawory normalnie otwarte. Jednak w pewnych aplikacjach, w których kluczowe jest utrzymanie stref suchych do czasu faktycznego alarmu, stosuje się membranowe zawory normalnie zamknięte sterowane pilotem. Dzięki temu instalacja wodna jest blokowana do czasu, aż centrala ppoż. poda sygnał do uwolnienia przepływu.
Przemysł spożywczy i farmaceutyczny
W produkcji artykułów spożywczych i leków sterylność jest kluczowa. Elektrozawory membranowe (zwłaszcza w wersji pośredniej) gwarantują, że medium przepływa przez odizolowaną przestrzeń roboczą (membranę), co ogranicza zanieczyszczenia wewnętrznych mechanizmów. Dodatkowo uszczelnienia EPDM bądź FKM mogą być zgodne z normami sanitarnymi, ułatwiając zachowanie czystości linii technologicznych.
Technologie basenowe i fontanny
W instalacjach basenowych, wannach z hydromasażem czy fontannach miejskich często wykorzystuje się zawory do automatycznego odcinania i sterowania przepływem wody pod ciśnieniem. W zależności od scenariusza (np. nocne wyłączanie fontanny), zawory normalnie zamknięte sprawdzają się doskonale, ponieważ w czasie braku zasilania woda pozostaje odcięta.
Układy pilotowe w maszynach i urządzeniach
Elektrozawory odcinające w wersji 2/2 potrafią pełnić funkcję pilotową dla zaworów głównych, szczególnie w większych instalacjach. Zawór pilotowy (o stosunkowo niewielkiej średnicy) decyduje o zasileniu komory sterującej zaworu głównego, co pozwala sterować przepływem dużych ilości medium przy użyciu niewielkiej cewki. Ta idea leży u podstaw zaworów pośrednich, w których to różnica ciśnień staje się główną siłą otwierającą membranę.

Znaczenie bezpośredniego vs. pośredniego działania

Zawory bezpośredniego działania pracują bez względu na ciśnienie w układzie. Otwarcie lub zamknięcie zależy wyłącznie od działania elektromagnesu. Ich zaletą jest możliwość pracy przy niskim (a nawet zerowym) ciśnieniu wstępnym. Wadą bywa mniejsza przepustowość oraz wyższy pobór mocy cewki przy dużych średnicach.
Zawory pośrednie wykorzystują ciśnienie medium do wspomagania otwierania. Dzięki temu niewielka cewka może skutecznie sterować dużym przepływem. Wymogiem jest minimalne ciśnienie – typowo 0,3–0,5 bar. Te zawory obsługują duże natężenia przepływu przy niskim poborze prądu, co bywa niezastąpione w wielu aplikacjach przemysłowych.

Rola wariantu NO lub NZ

NO (normalnie otwarte): najlepsze, gdy w razie zaniku zasilania chcemy utrzymać przepływ. Przykład to układ chłodzenia awaryjnego w krytycznej maszynie.
NZ (normalnie zamknięte): preferowane, gdy bezpieczeństwo wymaga odcięcia przepływu przy utracie zasilania (typowo zapobiega zalaniom, stratom cennego medium, wyciekom).
Wybór zależy zatem od logiki bezpieczeństwa i priorytetów zakładu.

Szczególne przypadki użycia

W laboratoriach i w przemyśle chemicznym, gdzie kluczowa jest precyzja dozowania, zawory 2/2 (zwłaszcza bezpośrednie) radzą sobie z niewielkimi przepływami i małymi różnicami ciśnień.
W instalacjach ogrzewania podłogowego (sterowanie strefami) nierzadko stosuje się kompaktowe elektrozawory 2/2. Minimalizuje to straty energii, a sterowanie staje się proste dzięki podłączeniu do termostatów.

Główne zalety stosowania elektrozaworów membranowych 2/2

Oszczędność energii – w wersjach pośrednich cewka może być niewielka, bo to ciśnienie medium zasadniczo wykonuje większość pracy otwierania/zamykania.
Niskie koszty utrzymania – trwałe materiały konstrukcyjne (mosiądz, stal nierdzewna, solidne membrany z NBR/EPDM) zapewniają długą żywotność.
Bezpieczeństwo – zależnie od wybranej wersji (NO lub NZ), zawory zachowują się w sposób przewidywalny podczas zaniku zasilania.
Łatwa integracja – złącza DIN 43650 i standaryzowane gwinty G1/8, G1/4, G1/2, G3/4, G1 itp. pozwalają na szybkie włączenie w istniejącą instalację.
Uniwersalność – szeroka gama uszczelnień i modeli zapewnia dopasowanie do najróżniejszych mediów: zimna i gorąca woda, sprężone powietrze, roztwory chemiczne o umiarkowanej agresywności.

W wielu zastosowaniach można zauważyć, że elektrozawory membranowe stały się standardowym rozwiązaniem. O ile jeszcze kilkadziesiąt lat temu zastanawiano się nad mechanizmami, tak dzisiaj powszechnie akceptuje się, że najwygodniej i najpewniej steruje się przepływem przez zawory zasilane elektrycznie. Krótkie impulsy napięcia wystarczają, by sprawnie przełączać stan zaworu. W zależności od organizacji pracy (zasilanie ciągłe czy pulsacyjne), można dodatkowo ograniczać zużycie energii.

Kluczowe aspekty wdrożenia

Filtry: w instalacjach o wysokim stężeniu zanieczyszczeń w wodzie (np. cząstki rdzewne, osady kamienia) konieczny jest filtr mechaniczny przed elektrozaworem. Chroni to membranę i kanał pilotowy przed uszkodzeniem czy zatkaniem.
Regularna konserwacja: co kilka miesięcy lub lat (zależnie od intensywności pracy) warto sprawdzić stan uszczelnienia.
Dobór cewki: moc i napięcie cewki muszą być dopasowane do warunków zasilania. Często popularne są cewki 24 V DC, 230 V AC, ale dostępne są też inne warianty.
Minimalne ciśnienie wstępne (dotyczy pośrednich): zapobieganie spadkom ciśnienia poniżej wartości progowej to warunek poprawnej pracy.

Wyboru między zaworem NO i NZ często dokonuje się również z uwzględnieniem lokalnych przepisów BHP lub wymagań branżowych. W systemach chłodzenia maszyn CNC w zakładach obróbki metalu, rezygnuje się z ryzyka przegrzania, stawiając na zawory normalnie otwarte (przepływ w razie zaniku prądu nadal chłodzi). Z kolei w instalacjach wodociągowych w budynkach wielokondygnacyjnych częściej stosuje się normalnie zamknięte, aby uniknąć zalania w razie braku energii.

Rodzaj działania
- Bezpośrednie: Zawór otwiera się i zamyka wyłącznie na skutek przesunięcia rdzenia (tłoczka) w cewce, bez udziału ciśnienia w instalacji. Przepływ zależy od rozmiaru oryginalnego gniazda zaworu. Takie modele są niezależne od ciśnienia wstępnego (mogą pracować od 0 bar).
- Pośrednie (servo-assisted): Wymagane jest minimalne ciśnienie (najczęściej 0,3–0,5 bar). Zawór wykorzystuje różnicę ciśnień po obu stronach membrany, co pozwala znacznie zmniejszyć wymaganą moc cewki przy dużych przepływach.
Stan wyjściowy (NO lub NZ)
- Normalnie otwarty (NO): Bez energii przepływ jest swobodny. Po podaniu napięcia – zawór się zamyka.
- Normalnie zamknięty (NZ): Bez energii przepływ jest zablokowany. Po podaniu napięcia – zawór otwiera się.
- Wybór zależy od tego, czy priorytetem jest swobodny przepływ przy braku zasilania (NO), czy też zamknięcie dla bezpieczeństwa (NZ).
Gwint i średnica nominalna
- W ofercie dostępne są typowe rozmiary gwintów: G1/8, G1/4, G3/8, G1/2, G3/4, G1, G1 1/4, G1 1/2, G2.
- Dobór DN (np. 10, 12, 16, 25 mm itp.) łączy się z wymaganą przepustowością (współczynnik Kv). Im większy DN, tym wyższy przepływ – ale i większe rozmiary zaworu.
- Jeśli planujesz sterować niewielkim przepływem, wystarczy G1/4 czy G3/8. Do większych instalacji (kilkanaście lub kilkadziesiąt m³/h) sięga się po G1 bądź G2.
Ciśnienie robocze
- Bezpośrednie zawory 2/2 w większości obsługują ciśnienia do 10–16 bar (zależne od konstrukcji).
- Pośrednie zwykle gwarantują pracę w zakresie od 0,3–0,5 bar do 16 bar (zależnie od modelu).
- Ważne jest, by instalacja miała stabilne ciśnienie w minimalnym zalecanym przedziale, szczególnie dla wariantu pośredniego.
Temperatura medium i zakres otoczenia
- Standardowa górna granica temperatury medium to ok. 80–90°C dla NBR, do ~120°C dla EPDM (w niektórych seriach).
- Temperatura otoczenia zwykle: –10°C do +50°C.
- Jeśli media są bardziej gorące czy agresywne, warto zapytać o specjalne wersje uszczelnione FKM (Viton) lub dedykowane do wysokich temperatur.
Uszczelnienia
- NBR – dobry do wody zimnej i ciepłej (do ok. 80°C), sprężonego powietrza i olejów mineralnych.
- EPDM – lepiej radzi sobie z wyższą temperaturą i parą wodną, ale słabo znosi kontakt z olejami ropopochodnymi.
- FKM (Viton) – odporne na wyższe temperatury i agresywne chemikalia, choć rzadziej stosowane w klasycznych instalacjach wodno-pneumatycznych.
- Dobór materiału membrany i innych uszczelnień to klucz do długiej eksploatacji i braku przecieków.
Pobór mocy cewki
- Zawory bezpośrednie często wymagają mocniejszych cewek przy większych średnicach.
- Zawory pośrednie stosują mniejsze cewki, np. 6–15 W, ponieważ ciśnienie medium wspomaga otwarcie.
- Napięcie zasilania cewki to zazwyczaj 12 V DC, 24 V DC, 24 V AC, 110 V AC, 230 V AC. Zawsze należy zwrócić uwagę na maksymalną tolerancję napięcia (±10%).
Klasa izolacji i stopień ochrony IP
- Popularnym rozwiązaniem jest złącze elektryczne DIN 43650-A, gwarantujące IP65 (przy użyciu odpowiedniej uszczelki).
- Cewki mogą mieć klasę izolacji F (155°C) czy H (180°C). Klasa ta wpływa na dopuszczalną temperaturę uzwojeń cewki podczas pracy ciągłej.
- W warunkach wysokiej wilgotności bądź zapylenia IP65 jest kluczowe, by uniknąć zwarć i awarii.
Czas przełączenia
- Zawory bezpośrednie zazwyczaj działają szybciej, bo nie wymagają czasu na wyrównanie ciśnienia w komorze nad membraną.
- Pośrednie mogą mieć czas otwarcia/zamknięcia rzędu kilkuset milisekund do sekundy, zależnie od wielkości DN i różnicy ciśnień.
- W większości typowych aplikacji jest to w zupełności wystarczające.
Minimalne ciśnienie wstępne w zaworach pośrednich

Najczęściej 0,3–0,5 bar. Jeśli ciśnienie w instalacji spada poniżej tej wartości, zawór może nie otworzyć się w pełni lub będzie działał niestabilnie.
Dla układów grawitacyjnych, bez pomp, często konieczne są zawory bezpośrednie, niewymagające ciśnienia wstępnego.

Wytrzymałość i trwałość

Konstrukcja z mosiądzu i stali nierdzewnej odznacza się długą żywotnością, sięgającą kilkuset tysięcy cykli w standardowych warunkach.
W przypadku intensywnej eksploatacji (np. tysięcy przełączeń dziennie) konieczna jest okresowa konserwacja i ewentualna wymiana membrany.
Aby wydłużyć żywotność, zaleca się montaż filtrów siatkowych przed elektrozaworem, zwłaszcza w przypadku wody zawierającej piasek czy kamień.

Wymiary zewnętrzne

Zawory o małych przyłączach (G1/8, G1/4) potrafią mieć masę kilkuset gramów i kompaktowe gabaryty.
Modele G3/4, G1 czy G2 to już większe korpusy (nawet parę kilogramów), co wymaga stabilnych mocowań i odpowiedniego miejsca w instalacji.

Opcje dodatkowe

Niektórzy użytkownicy potrzebują zaworów ze wskaźnikiem LED, informującym o stanie cewki. Taki konektor można dokupić osobno.
Również dostępne są warianty ATEX (antywybuchowe) do stref zagrożonych wybuchem, jednak trzeba potwierdzić to w katalogu bądź u producenta.
Wielu klientów docenia też cewki typu Low Power, redukujące zużycie energii przy długotrwałym załączeniu.

Interpretacja oznaczeń w numerach zamówieniowych

Przykład: „2VE25DA N1 G1/2 NC normalnie zamknięty, NBR, 0,3–16 bar” – Zwykle liczba 2VE oznacza zawór dwudrogowy (2/2). Kolejne cyfry (25, 13, 6 itp.) mogą wskazywać rozmiar lub serię. Dodatkowe litery (DA, DC, DF, itp.) definiują typ działania (pośredni, bezpośredni) i rodzaj uszczelnienia.
Występują też oznaczenia określające minimalne i maksymalne ciśnienie oraz typ uszczelki (N1, E2, F2 itp.).

Bezpieczeństwo i normy

Zawory przechodzą testy ciśnieniowe, co zapewnia zgodność z normami PN-EN.
W zależności od wymagań branżowych (np. branża spożywcza, instalacje wodne), warto sprawdzić, czy zawór posiada stosowne atesty (np. PZH w Polsce).
Przy instalacjach gazowych należy zweryfikować, czy uszczelnienie i konstrukcja są dopuszczone dla danego medium.

Trwałość i niezawodność elektrozaworów membranowych 2/2 od CPP PREMA wynikają z przemyślanego doboru materiałów konstrukcyjnych, w których kluczową rolę odgrywają:

Korpus mosiężny
- Najczęściej używa się mosiądzu CW617N (lub zbliżonych stopów), charakteryzującego się odpowiednią odpornością korozyjną oraz dobrą skrawalnością.
- Dla zastosowań bardziej wymagających można spotkać warianty z innych stopów lub nawet stali nierdzewnej (zależnie od zamówienia).
- Mosiądz jest materiałem o dużej odporności na kontakt z wodą i powietrzem, a także na przeciętne temperatury pracy (do ~90°C), co czyni go idealnym wyborem dla zaworów przemysłowych i instalacji budowlanych.
Części wewnętrzne (rdzeń, sprężyny, tłoczek) z mosiądzu i stali nierdzewnej
- Rdzeń i tłoczek w cewce odpowiadają za reakcję na pole elektromagnetyczne, które unosi lub opuszcza trzpień blokujący przepływ (zależnie od wersji NO/NZ). Stal nierdzewna typu AISI 300 zapewnia odporność na rdzewienie i zużycie.
- Sprężyny muszą wytrzymywać liczne cykle pracy, zatem używa się stali sprężynowych (nierdzewnych), by zachować elastyczność i odporność na zmęczenie materiału.
Membrana
- W elektrozaworach pośrednich membrana jest kluczowym elementem odpowiedzialnym za blokowanie lub otwieranie głównego kanału przepływu. Dodatkowo w zaworach bezpośrednich może pełnić funkcję uszczelnienia.
- NBR (kauczuk nitrylowy) – standard dla wody, powietrza, olejów mineralnych. Zakres temperatur do ok. 80–90°C.
- EPDM – zwiększona odporność na wyższą temperaturę i chemikalia wodne (np. inhibitory korozji, chlor w wodzie basenowej), brak odporności na oleje ropopochodne.
- FKM (Viton) – wysoka odporność chemiczna i termiczna. Najrzadziej używany w typowych instalacjach wodno-powietrznych, ale niezastąpiony przy agresywnych mediach i wyższych temperaturach.
Uszczelki pomocnicze i o-ringi
- Poza główną membraną w zaworze mogą występować dodatkowe o-ringi. Wykonywane są zazwyczaj z tego samego materiału co membrana, by zachować kompatybilność z medium i temperaturą.
- Precyzyjna obróbka rowków w korpusie i pokrywie zaworu gwarantuje doskonałe dopasowanie uszczelnień.
Obudowa cewki (tworzywo, epoksyd)
- Wewnątrz cewki znajduje się uzwojenie (miedziane), zalewane najczęściej żywicą epoksydową lub otoczone tworzywem sztucznym odpornym na temperaturę.
- Taka konstrukcja zapewnia ochronę elektryczną i wilgocioodporność – cewki nierzadko mają klasę izolacji F lub H, co przekłada się na bezpieczeństwo przy długotrwałym zasilaniu.
Powłoki antykorozyjne i wykończeniowe
- Mosiężne powierzchnie często poddaje się niklowaniu, zwłaszcza gdy zawór pracuje w środowisku o podwyższonej wilgotności czy w kontakcie z wodą morską.
- Powłoka niklowa dodatkowo ułatwia utrzymanie czystości – szczególnie ważne w branżach spożywczych i farmaceutycznych.
Gwinty i przyłącza
- Najczęściej to gwinty walcowe G (BSP). W wielu instalacjach na rynku europejskim to standard.
- W razie potrzeby adaptacji do systemu NPT (np. w Ameryce Północnej) lub innych norm producent może dostarczyć odpowiednie warianty na specjalne zamówienie.
Konektor złącza DIN 43650
- Standaryzowane złącze elektryczne pozwala na uniwersalne dopasowanie przewodów sterujących. IP65 zapewnia szczelność przed zachlapaniem i pyłem.
- Dodatkowo można zastosować konektory z LED lub mostkiem prostowniczym (dla prądu AC/DC), w zależności od potrzeb instalacji.
Sprężyny dociskowe
- W wersjach normalnie zamkniętych (NZ) sprężyna dociska membranę lub grzybek do gniazda w stanie spoczynkowym.
- W wersjach normalnie otwartych (NO) sprężyna unosi grzybek w stanie beznapięciowym.
- Stal sprężynowa nierdzewna zapewnia stabilność siły przez tysiące cykli pracy.
Minimalizacja oporów przepływu

Kanały przepływowe wewnątrz korpusu projektowane są tak, by zredukować spadki ciśnienia. Im większa średnica i wyższa jakość wykończenia, tym płynniejszy przepływ.
W pośrednich zaworach kluczowe jest gładkie wykonanie kanału pilotowego, aby nie zalegały w nim zanieczyszczenia.

Trwałość a warunki eksploatacji

Nawet najlepsze materiały nie wytrzymają, jeśli medium jest skrajnie zanieczyszczone lub zawiera szkodliwe substancje chemiczne niewłaściwe dla danej membrany.
Wysokie temperatury oraz duża liczba cykli przełączeń mogą skracać żywotność uszczelnienia. Rozwiązaniem są przerwy serwisowe, w trakcie których kontroluje się stan membrany, sprężyn i gniazd.

Optymalizacja kosztów eksploatacyjnych

Zawory pośrednie pozwalają na zastosowanie cewki o niższej mocy, co przynosi oszczędności energii, gdy zawór jest często otwarty przez długi czas.
W zaworach bezpośrednich, przy większych DN, cewki mogą być większe i droższe w eksploatacji. Jednak w sytuacjach z brakiem minimalnego ciśnienia wstępnego są nieodzowne.

Dopasowanie do branż

Branża spożywcza: mosiądz z powłoką niklową i uszczelnienia EPDM nie wchodzą w reakcje z większością środków czyszczących.
Przemysł petrochemiczny: wymaga często membran FKM, odpornych na ropopochodne.
Farmacja: stawia na higienę i możliwość dezynfekcji. Wersje z minimalnymi przestrzeniami martwymi i uszczelnieniami dopuszczonymi do kontaktu z wodą pitną cieszą się tu dużą popularnością.

Elementy łączące jako detal

Wszystkie śruby, nakrętki i wkręty stosowane do mocowania pokrywy korpusu produkuje się z materiałów o wysokiej odporności na korozję (stal nierdzewna A2 lub A4). Zapobiega to problemom z demontażem w razie potrzeby wymiany membrany.

Podsumowanie wartości dodanej

Trzonem konstrukcji jest korpus z mosiądzu i stalowych elementów, do tego dochodzi precyzyjnie zaprojektowana membrana. Cewka, zalana tworzywem, staje się odpornym na wstrząsy i wilgoć komponentem sterującym.
Wersje NO i NZ różnią się konfiguracją sprężyny i ułożeniem membrany czy tłoczka, a wersje bezpośrednie i pośrednie – odmiennym przeznaczeniem i zapotrzebowaniem na minimalne ciśnienie wstępne.

Przygotowanie narzędzi i stanowiska
- Wyłącz zasilanie całej instalacji (zarówno elektryczne, jak i ciśnieniowe). Upewnij się, że nie ma pozostałego ciśnienia w rurociągu.
- Zaopatrz się w klucze o odpowiedniej szerokości szczęk do gwintów, uszczelniacze (taśma PTFE, pakuły, ewentualnie uszczelki płaskie), śrubokręt do podłączenia konektora cewki.
- Przydatne bywają filtry mechaniczne, jeśli wiesz, że medium może zawierać zanieczyszczenia stałe.
Sprawdzenie danych i oznaczeń
- Upewnij się, że wybrany model pasuje do docelowego gwintu (np. G1/4, G1/2), posiada odpowiednią klasę ciśnieniową i właściwy rodzaj uszczelnienia (NBR, EPDM).
- Zwróć uwagę na kierunek strzałki na korpusie zaworu, która wskazuje dopływ medium.
- Skontroluj, czy napięcie cewki (12 V DC, 230 V AC itp.) odpowiada Twojej instalacji.
Instalacja w rurociągu
- Oczyść wnętrze rurociągu, by pozbyć się rdzy, piasku i zanieczyszczeń.
- Jeśli to zawór bezpośredni, nie ma znaczenia minimalne ciśnienie. Przy zaworze pośrednim sprawdź, czy ciśnienie w sieci wynosi min. 0,3–0,5 bar (wg specyfikacji).
- Nakręć zawór na gwint, używając niewielkiej ilości materiału uszczelniającego, zgodnie z kierunkiem wkręcania. Dokręcaj kluczem z wyczuciem – zbyt duża siła grozi uszkodzeniem gwintu.
Pozycja montażu
- W zaworach pośrednich zwykle zaleca się montaż cewką do góry, by powietrze nie zbierało się w obszarze pilotowym. Pozycja pozioma jest czasem dopuszczalna, ale warto potwierdzić w instrukcji.
- W zaworach bezpośrednich pozycja montażu bywa mniej krytyczna, ale nadal zaleca się pion w celu ułatwienia drenażu.
- Upewnij się, że do cewki pozostaje wolna przestrzeń, umożliwiająca podłączenie kabla i ewentualne prace serwisowe.
Montaż cewki i złącza
- W wielu przypadkach cewkę dostarczono już zamontowaną. Jeśli nie, nasuń ją na trzpień rdzenia i przykręć nakrętką (lub innym elementem mocującym).
- Załóż wtyk DIN 43650 (lub inny) z uszczelką. Śruby dokręć równomiernie.
- Sprawdź szczelność połączenia, aby zapewnić klasę IP65.
Podłączenie elektryczne
- Zasilanie cewki przeprowadź zgodnie z informacjami na tabliczce znamionowej: m.in. 24 V DC, 110 V AC, 230 V AC.
- Dwa styki służą zasilaniu (L, N przy AC albo +, – przy DC), trzeci to PE (uziemienie).
- Sprawdź, czy w instalacji jest zabezpieczenie przed przepięciami, zwłaszcza przy dłuższych kablach prowadzących do cewki.
Uruchomienie i testy
- Otwórz powoli zawór główny instalacji, by wypełnić rurociąg medium. Unikniesz wstrząsu wodnego.
- Obserwuj połączenia pod kątem wycieków. Jeżeli gwint jest nieszczelny, dokręć z wyczuciem lub popraw uszczelnienie.
- Podłącz zasilanie elektryczne do cewki, zdalnie uruchom zawór. W zaworze NZ przepływ powinien się rozpocząć po podaniu napięcia. W zaworze NO – odwrotnie, dopływ powinien się wówczas zatrzymać.
- Sprawdź ciśnienie na manometrach przed i za zaworem, aby upewnić się, że parametry są zgodne z danymi technicznymi.
Sprawdzanie minimalnego ciśnienia (tylko w pośrednich)
- Jeśli zawór nie otwiera się w pełni, przyczyną może być zbyt niskie ciśnienie wstępne. Upewnij się, że masz co najmniej 0,3–0,5 bar różnicy ciśnień.
- W razie problemów z płynnym otwieraniem, zainstaluj pompę podnoszącą ciśnienie lub wybierz model bezpośredni.
Konserwacja okresowa
- Zawory membranowe (zwłaszcza pośrednie) warto co jakiś czas otworzyć (demontując pokrywę) i skontrolować stan membrany i sprężyny. Okres zależy od intensywności eksploatacji, ale zwykle od 6 do 24 miesięcy.
- Usuwaj osady kamienia i ewentualne drobinki zanieczyszczeń. Twarda woda może przyspieszyć zużycie membrany lub kanałów pilotowych.
- Sprawdź także stan cewki. Jeśli zewnętrzna żywica jest uszkodzona mechanicznie, może dojść do zawilgocenia i awarii elektrycznej.
Wymiana uszczelnień

Jeśli stwierdzisz nieszczelność na osi rdzenia czy membranie, możesz wymienić samą membranę lub o-ringi. Producent CPP PREMA często oferuje zestawy naprawcze zawierające fabryczne elementy uszczelniające.
Podczas składania pokrywy zaworu po wymianie membrany zwróć uwagę na poprawne ułożenie i na równe dokręcenie śrub – unikniesz wycieków lub deformacji uszczelnień.

Usterki i środki zapobiegawcze

Gdy zawór „buczy” lub drga w trakcie załączenia (zwłaszcza przy zasilaniu AC), lekkie wibracje mogą być normalne. Natomiast głośne stukanie oznacza najczęściej wahania ciśnienia lub uszkodzenie sprężyny pilotowej.
Jeśli zawór nie wraca do położenia spoczynkowego, sprawdź, czy w cewce nie ma zanieczyszczeń i czy sprężyna nie uległa pęknięciu.

Środowisko montażu

Upewnij się, że temperatura otoczenia nie przekracza dopuszczalnej (zazwyczaj +50°C).
W środowisku zapylonym warto okresowo czyścić obudowę cewki, by zapobiec nagromadzeniu brudu.
W razie pracy na wolnym powietrzu zadbaj o daszek lub obudowę chroniącą przed bezpośrednim deszczem i promieniowaniem słonecznym. Wprawdzie IP65 zapewnia pewną szczelność, ale przedłużona ekspozycja na warunki atmosferyczne bywa niekorzystna.

Uwaga na kolejność załączania

W bardziej rozbudowanych instalacjach (np. systemach sterowania kilkoma zaworami) warto przewidzieć logikę sterującą, tak by unikać jednoczesnego załączania wielu zaworów w sposób, który wywołuje ogromne skoki ciśnienia (tzw. water hammer).
Jeśli pojawia się ryzyko uderzenia hydraulicznego, montuje się tłumiki lub zbiorniki kompensacyjne.

Dokumentacja i oznaczenia

Zalecane jest, by każdy zawór otrzymał etykietę informującą o jego roli w instalacji i parametrach (np. „Zawór nawodnienia strefy A, 24 V AC, EPDM, 0,3–16 bar”). To ułatwia serwis.
Przechowuj dokumentację techniczną w pobliżu instalacji (np. w szafce sterowniczej).

Czym różni się zawór bezpośredni 2/2 od pośredniego 2/2?
Zawór bezpośredni nie wymaga minimalnego ciśnienia wstępnego – elektromagnes bezpośrednio unosi grzybek czy membranę. Zawór pośredni potrzebuje pewnego ciśnienia (np. 0,3–0,5 bar), by ciśnienie medium wspomagało otwarcie. Zawory pośrednie są bardziej energooszczędne przy dużych przepływach, ale nie działają prawidłowo przy znikomym ciśnieniu wstępnym.
Kiedy wybrać wariant NO, a kiedy NZ?
- NO (normalnie otwarty): przepływ jest otwarty w stanie beznapięciowym. Po podaniu zasilania zawór się zamyka. Wybieraj go tam, gdzie priorytetem jest utrzymanie przepływu przy awarii prądu (np. chłodzenie awaryjne).
- NZ (normalnie zamknięty): przepływ jest zablokowany w stanie beznapięciowym. Po zasileniu się otwiera. Taką konfigurację wybierasz w instalacjach, gdzie bezpieczeństwo wymaga odcięcia przy braku zasilania (zapobieganie wyciekom).
Jaki wybrać materiał membrany – NBR, EPDM czy FKM?
- NBR: najlepszy do wody zimnej i ciepłej, powietrza i olejów. Zakres temp. do ok. 80°C.
- EPDM: do gorącej wody i pary, odporniejszy na wyższe temperatury, lecz nie na oleje ropopochodne.
- FKM (Viton): wytrzymuje wysokie temperatury i chemikalia, ale jest droższy i rzadziej potrzebny w standardowych instalacjach.
Czy mogę zamontować zawór pośredni w instalacji bez ciśnienia wstępnego?
Zawory pośrednie zwykle się nie otworzą, gdy ciśnienie spada blisko 0 bar. W takiej sytuacji potrzebny jest zawór bezpośredni lub zewnętrzne podniesienie ciśnienia (np. niewielka pompka).
Jak dobrać rozmiar gwintu?
Sprawdź wymaganą przepustowość (wartość Kv) i porównaj z parametrami zaworów w tabelach producenta. Nie opieraj się wyłącznie na dotychczasowym rozmiarze instalacji – jeżeli modernizujesz projekt, możesz potrzebować większego czy mniejszego DN, by osiągnąć pożądany przepływ i spadek ciśnienia.
Czy cewka może się przegrzać przy długim załączeniu?
Cewki w ofercie CPP PREMA są zaprojektowane do pracy ciągłej (100% ED). Niemniej jednak nagrzewanie do 50–70°C jest normalnym zjawiskiem. Upewnij się, że temperatura otoczenia nie przekracza dopuszczalnej, a sama cewka ma właściwą klasę izolacji (np. F lub H).
Zawór buczy przy prądzie AC. Co robić?
Lekki dźwięk przy zasilaniu zmiennoprądowym może być normalny. Głośne brzęczenie może świadczyć o luźnym rdzeniu lub wahaniu napięcia. Upewnij się, że cewka jest właściwie osadzona. Czasem pomagają konektory z warystorem czy diodą tłumiącą.
Co oznacza IP65 w opisie zaworu?
IP65 świadczy o ochronie przed pyłem (cyfra 6) oraz strumieniami wody (cyfra 5) z każdej strony. To wystarczające do większości instalacji wewnątrz przemysłowych i na zewnątrz (z zadaszeniem).
Ważne jednak, by konektor i uszczelka były prawidłowo zamontowane – bez tego realna szczelność może być niższa.
Czy istnieją wersje z przyłączem kołnierzowym?
Standardowo elektrozawory 2/2 sprzedawane są z gwintem G. Dostępne bywają warianty kołnierzowe (np. DN50) do większych przepływów, co w dokumentacji często widnieje jako modele z dopiskiem „kołnierz” lub „flange”. W razie potrzeby warto zapytać producenta o indywidualną ofertę.
Czy mogę stosować te zawory do pary wodnej?
Zależy to od temperatury i ciśnienia pary. Przy niższym ciśnieniu (2–3 bar) i temperaturze do ~120°C często wystarczy EPDM. Dla wyższych parametrów wody przegrzanej/ pary konieczne są modele specjalistyczne (większa odporność termiczna), ewentualnie FKM.
Jak długo wytrzymuje membrana?
Przy normalnym użytkowaniu (czysta woda/ powietrze, ciśnienie w zakresie 1–10 bar, temperatura do 80°C) membrana NBR potrafi przetrwać kilka lat i tysiące cykli. Intensywna eksploatacja skróci jej żywot. W przypadku wody o wysokiej twardości i dużej ilości zanieczyszczeń konieczne są częstsze kontrole i ewentualnie wymiana.
Mam zanik przepływu mimo że zawór jest otwarty. Co może być przyczyną?

Zatkany filtr lub w ogóle jego brak, przez co kanały pilotowe mogły się zanieczyścić.
Ciśnienie w instalacji spadło poniżej wymaganego minimum (dot. zaworów pośrednich).
Membrana uległa uszkodzeniu, a sprężyna pilotowa blokuje się w niewłaściwym położeniu.

Czy mogę podłączyć cewkę 24 V DC do źródła 24 V AC (lub odwrotnie)?
Absolutnie nie, każda cewka jest przystosowana do jednego rodzaju prądu i innego napięcia. Zamiana mogłaby spowodować spalenie cewki. Zawsze sprawdzaj tabliczkę znamionową i zamawiaj właściwy wariant.
Jakie są typowe problemy przy montażu?

Montaż odwrotny do kierunku przepływu.
Brak zachowania minimalnego ciśnienia w zaworach pośrednich.
Za dużo taśmy teflonowej powodującej zatkanie kanału pilotowego.
Nieprawidłowe przyłącze elektryczne (np. brak uziemienia czy niewłaściwe napięcie).

Czy zawór 2/2 membranowy jest głośny podczas pracy?
Przy przełączeniu może być słyszalne kliknięcie cewki. W stacjach CIP lub innych dynamicznych środowiskach słychać też szumy przepływu. Ale generalnie praca jest raczej cicha w porównaniu z zaworami kulowymi czy pneumatycznymi.
Czy nadaje się do cieczy spożywczych w temperaturze pokojowej?
Jak najbardziej, o ile uszczelnienie (NBR lub EPDM) jest dopuszczone do kontaktu z żywnością. Niektóre modele posiadają atesty, np. PZH w Polsce. Warto to sprawdzić w dokumentacji.
Jak kontrolować, czy zawór jest otwarty czy zamknięty?

Najprościej obserwować przepływ lub ciśnienie za zaworem.
Dodatkowo można zainstalować czujniki położenia rdzenia (o ile producent oferuje taką opcję). Lub użyć cewki z diodą sygnalizacyjną.
W klasycznej instalacji sprawdzenie stanu sprowadza się do zobaczenia, czy cewka jest zasilana (dla NZ znaczy to zwykle otwarcie przepływu, chyba że wystąpiła awaria mechaniczna).

Mogę wymienić tylko cewkę bez wymiany całego zaworu?
Tak, to jedna z zalet tych rozwiązań. Jeśli cewka ulegnie uszkodzeniu lub zmienia się napięcie w układzie, można dokupić samą cewkę pasującą do tego konkretnego korpusu. Istotne jest tylko zachowanie kompatybilności mocowania (np. nakrętka M22 czy inny standard) i wymiarów.
Czy montaż poziomy obniża wydajność w zaworach pośrednich?
Niekoniecznie całkowicie obniża, ale pionowy montaż (cewką do góry) jest rekomendowany, aby pęcherzyki powietrza nie zalegały w kanale pilotowym. Montaż poziomy czasem wymaga nieco większej różnicy ciśnień, by działać bez zarzutu.
Jakie są główne powody, dla których warto wybrać elektrozawory CPP PREMA?

Wieloletnie doświadczenie producenta w projektowaniu i testach zaworów.
Szeroka gama modeli: NO i NZ, bezpośrednich i pośrednich, z różnymi uszczelniaczami.
Standardy jakościowe (testy ciśnieniowe, kontrola szczelności, dopracowana obróbka mosiądzu i stali nierdzewnej).
Uniwersalne przyłącza i łatwość integracji z systemem sterowania.
Wsparcie techniczne i dostęp do części zamiennych oraz zestawów serwisowych.

Regionalni specjaliści