Zawory dławiące

Zawory dławiące to nieodzowny element każdej instalacji pneumatycznej, gdzie precyzyjna regulacja przepływu medium – najczęściej sprężonego powietrza – ma kluczowe znaczenie dla funkcjonowania układu. W ofercie sklepu CPP PREMA znajdują się zawory dławiące w dwóch głównych grupach materiałowych: mosiężne i aluminiowe, dostępne w licznych wariantach konstrukcyjnych, regulacyjnych i przyłączeniowych. Dzięki temu możliwe jest precyzyjne dopasowanie zaworu do konkretnego systemu, bez względu na jego rozmiar, układ przestrzenny czy wymagania środowiskowe.

W grupie mosiężnych zaworów dławiących znajdują się m.in. warianty skręcane kątowe z regulacją pokrętłem lub śrubokrętem, wersje wtykowe oraz modele z gniazdem kątowym. Każdy z tych typów oferuje inne zalety: od szybkiego montażu, przez wygodę obsługi, po odporność mechaniczną i stabilność nastaw. Mosiądz jako materiał bazowy zapewnia odporność na korozję, wysoką wytrzymałość mechaniczną oraz kompatybilność z większością standardowych komponentów pneumatyki przemysłowej. Dodatkowe pokrycie niklowe zwiększa odporność powierzchni na czynniki środowiskowe i poprawia estetykę produktu.

Z kolei zawory dławiące aluminiowe, reprezentowane przez serię /8860-A/, charakteryzują się lekką konstrukcją, wysoką odpornością na zużycie i dobrą przewodnością cieplną. Aluminium jest chętnie wykorzystywane w nowoczesnych układach automatyki i mechatroniki, gdzie niska masa komponentów przy jednoczesnym zachowaniu trwałości to priorytet. Seria ta oferuje modele z gwintami od M5 do G1/2, co pozwala na zastosowanie ich zarówno w układach mikro, jak i w dużych systemach produkcyjnych.

Wszystkie zawory dławiące dostępne w sklepie CPP PREMA zaprojektowano z myślą o długotrwałej, niezawodnej pracy. Iglica w każdym modelu umożliwia dokładną regulację przepływu medium, od niemal pełnego otwarcia do znacznego dławienia, co pozwala dostosować prędkość działania siłowników i innych odbiorników do bieżących potrzeb procesu technologicznego. Konstrukcje kątowe dodatkowo usprawniają montaż w ciasnych przestrzeniach oraz ułatwiają prowadzenie przewodów pneumatycznych.

Wersje z regulacją pokrętłem pozwalają na wygodną, manualną korektę ustawień bez potrzeby używania narzędzi. Sprawdzają się zwłaszcza w aplikacjach dynamicznych, gdzie nastawy są często modyfikowane. Dla aplikacji wymagających większego bezpieczeństwa przed przypadkową zmianą parametrów przygotowano wersje z iglicą regulowaną śrubokrętem, które zapewniają większą stabilność i zabezpieczenie.

Wysoka jakość wykonania, precyzyjne gwintowanie, solidne uszczelnienia NBR oraz zgodność z normami ISO i DIN sprawiają, że zawory dławiące CPP PREMA są chętnie wybierane przez inżynierów, automatyków oraz konstruktorów maszyn. Producent – firma CPP PREMA – opiera swoje rozwiązania na dziesiątkach lat doświadczenia, co gwarantuje nie tylko wysoką jakość komponentów, ale także dostępność części zamiennych, rysunków technicznych i wsparcia inżynierskiego.

Zawory dławiące CPP PREMA stanowią więc sprawdzony wybór w układach, gdzie kluczowe są: precyzyjna regulacja przepływu, szybki montaż, trwałość oraz odporność na trudne warunki środowiskowe. Niezależnie od tego, czy użytkownik potrzebuje kompaktowego rozwiązania do prototypowego układu laboratoryjnego, czy komponentu do linii produkcyjnej w przemyśle motoryzacyjnym – znajdzie w ofercie odpowiedni zawór dławiący, który sprosta wymaganiom nawet najbardziej wymagających aplikacji.

Zawory dławiące, zarówno w wersji mosiężnej, jak i aluminiowej, stanowią istotny element systemów pneumatyki w wielu sektorach przemysłu. Ich główną funkcją jest precyzyjne ograniczanie przepływu medium – zwykle sprężonego powietrza – co umożliwia regulację prędkości działania siłowników liniowych i obrotowych, chwytaków, napędów przesuwających oraz wielu innych urządzeń wykonawczych. Dzięki zastosowaniu zaworów dławiących operatorzy i projektanci systemów mogą dostosowywać dynamikę pracy maszyn do warunków technologicznych, wymagań bezpieczeństwa i specyfiki przetwarzanych materiałów.

1. Automatyka przemysłowa i linie montażowe

W nowoczesnych zakładach produkcyjnych, gdzie dominują procesy zautomatyzowane, zawory dławiące są niezbędnym narzędziem do zarządzania ruchem siłowników. Regulacja przepływu powietrza pozwala na płynne uruchamianie i zatrzymywanie ruchomych części maszyn, co przekłada się na wydłużenie żywotności komponentów oraz zmniejszenie ryzyka awarii. Przykładowo, w liniach montażowych branży automotive zawory te umożliwiają precyzyjne pozycjonowanie części karoserii, ograniczając możliwość uderzeń i zarysowań.

2. Przemysł spożywczy i farmaceutyczny

W środowiskach o wysokich wymaganiach higienicznych, takich jak zakłady spożywcze czy farmaceutyczne, zawory dławiące mosiężne z powłoką niklową zapewniają odpowiedni poziom odporności na korozję i łatwość czyszczenia. Ich kompaktowa konstrukcja umożliwia instalację w trudno dostępnych miejscach maszyn pakujących, zasypujących czy sortujących. Regulacja przepływu pozwala na delikatny transport produktów lub precyzyjne ustawienie ruchów maszyn bez ryzyka uszkodzenia delikatnych materiałów, np. kapsułek, opakowań czy taczek z żywnością.

3. Laboratoria i aplikacje precyzyjne

W laboratoriach badawczych i ośrodkach rozwoju zawory dławiące pełnią rolę elementu do precyzyjnego dozowania powietrza lub innych gazów. Szczególnie modele aluminiowe z gwintem M5 lub G1/8 stosuje się w urządzeniach analitycznych, stanowiskach testowych czy układach badawczo-pomiarowych. Lekka konstrukcja nie obciąża układów montażowych, a ręczna regulacja pokrętłem pozwala szybko zmieniać nastawy bez potrzeby rekonfiguracji całego układu.

4. Maszyny pakujące, drukujące i etykietujące

Zawory dławiące doskonale sprawdzają się w branży opakowaniowej i poligraficznej. W maszynach do zgrzewania folii, dozowania produktu czy transportu opakowań, regulacja przepływu umożliwia delikatne, ale jednocześnie szybkie i powtarzalne ruchy elementów wykonawczych. Wersje wtykowe ułatwiają integrację z systemem przewodów, skracając czas montażu i konserwacji. To rozwiązanie sprawdza się również w przypadku częstych przezbrojeń linii produkcyjnej.

5. Sektor motoryzacyjny i warsztaty produkcyjne

W zakładach zajmujących się produkcją lub serwisowaniem pojazdów, zawory dławiące stanowią istotny komponent sterowania ruchami podnośników, docisków czy systemów pneumatycznego podawania elementów. Modele skręcane kątowe lub z gniazdem kątowym zapewniają niezawodność i trwałość nawet w środowiskach narażonych na wibracje i zapylenie. Dzięki precyzyjnej regulacji można uzyskać stałą, powtarzalną charakterystykę pracy urządzeń, co przekłada się na efektywność i bezpieczeństwo operatorów.

6. Przemysł meblarski i stolarski

W automatycznych liniach do składania i obróbki elementów drewnianych, zawory dławiące odgrywają rolę regulatorów ruchu narzędzi takich jak frezy, zaciski czy prasy. Zbyt szybki ruch elementów może prowadzić do zniszczenia materiału lub narzędzia, dlatego dławienie przepływu sprężonego powietrza pozwala zachować odpowiednią płynność i kontrolę nad pracą maszyny. Wersje mosiężne są preferowane tam, gdzie wymagana jest wytrzymałość, natomiast aluminiowe dobrze sprawdzają się w urządzeniach mobilnych lub lekkich.

7. Rolnictwo i maszyny mobilne

Zawory dławiące w wersji kątowej z gwintem zewnętrznym znajdują zastosowanie w układach pneumatycznych maszyn rolniczych oraz specjalistycznych pojazdów (np. śmieciarek, posypywarek, maszyn do zbiorów). Umożliwiają kontrolę nad siłownikami sterującymi klapami, zasuwami czy wysuwem ramion roboczych. Dzięki odporności na wibracje i elastycznej konfiguracji, zawory CPP PREMA można łatwo dopasować do różnych warunków pracy w terenie.

8. Edukacja techniczna i dydaktyka

Zawory dławiące są powszechnie wykorzystywane w szkołach technicznych, centrach szkoleniowych i na uczelniach wyższych do nauki budowy i działania układów pneumatycznych. Ich różnorodność konstrukcyjna – od skręcanych po wtykowe, z pokrętłem lub śrubokrętem – pozwala na stworzenie zróżnicowanych stanowisk dydaktycznych, na których studenci uczą się zasad przepływu, dławienia oraz integracji elementów pneumatyki.

9. Systemy testowe i stanowiska badawcze

W wielu branżach technicznych prowadzi się testy wytrzymałościowe, funkcjonalne i jakościowe z udziałem sprężonego powietrza. Zawory dławiące umożliwiają precyzyjne ustawienie parametrów testu, np. prędkości przesuwu tłoka lub siły nacisku. Dzięki temu inżynierowie mogą symulować różne warunki pracy komponentów i optymalizować konstrukcję urządzeń. Aluminiowe zawory z serii /8860-A/ sprawdzają się tutaj dzięki niskiej masie i dobrej precyzji regulacji.

10. Aplikacje niestandardowe i hobbystyczne

Zawory dławiące są również stosowane w projektach hobbystycznych, modelarstwie czy systemach DIY (do it yourself), np. w pneumatycznych manipulatorach, modelach robotów czy układach automatyki domowej. Wersje M5 i G1/8 idealnie wpisują się w potrzeby mniejszych projektów, zapewniając niezawodne działanie przy niskim koszcie i łatwym montażu.

Zawory dławiące oferowane przez CPP PREMA – zarówno w wersjach mosiężnych, jak i aluminiowych – charakteryzują się zróżnicowanymi parametrami technicznymi, które umożliwiają ich precyzyjne dopasowanie do specyfiki układu pneumatycznego. Konstrukcja każdego zaworu została zaprojektowana z myślą o bezpiecznej i stabilnej pracy w warunkach przemysłowych, z zachowaniem wysokiej szczelności, trwałości i komfortu obsługi. Poniżej zebrano najważniejsze dane techniczne, które należy wziąć pod uwagę przy doborze zaworu dławiącego.

1. Zakres ciśnienia pracy

Zawory dławiące z oferty CPP PREMA zostały zaprojektowane do pracy w typowych zakresach ciśnień dla pneumatyki przemysłowej. Większość modeli – zarówno mosiężnych, jak i aluminiowych – umożliwia bezpieczne dławienie przepływu przy ciśnieniach roboczych do 10 bar.

• Minimalne ciśnienie robocze: od 0,2–0,3 bar (w zależności od modelu i konstrukcji iglicy).

• Maksymalne ciśnienie robocze: 10 bar (standard), w niektórych przypadkach do 12 bar (dotyczy wybranych modeli mosiężnych).

Warto pamiętać, że przy niższych ciśnieniach (np. 1–2 bar) precyzja regulacji zależy od geometrii iglicy i szczelności układu.

2. Zakres temperatury pracy

W standardowych wersjach zaworów dławiących zastosowano uszczelnienia z NBR (kauczuku nitrylowego), który zapewnia dobrą odporność chemiczną oraz elastyczność w typowych warunkach przemysłowych.

• Zakres temperatury pracy: od 0°C do +60°C (w niektórych modelach do +80°C).

• Temperatura otoczenia również nie powinna przekraczać tych wartości, aby nie pogorszyć właściwości uszczelnień i materiałów obudowy.

W aplikacjach narażonych na ujemne temperatury (poniżej 0°C) zaleca się zastosowanie zaworów z uszczelnieniami odpornymi na zimno (np. EPDM) lub dodatkowe zabezpieczenia systemu przed zamarzaniem kondensatu.

3. Rodzaje gwintów przyłączeniowych

W zależności od serii i wersji konstrukcyjnej, zawory dławiące dostępne są w wielu wariantach gwintowych:

• Mosiężne zawory dławiące:

  • Gwinty zewnętrzne: G1/8, G1/4, G3/8, G1/2 (standard BSPP wg ISO 228).

  • Wersje wtykowe do przewodów pneumatycznych: fi 4, fi 6, fi 8, fi 10, fi 12 mm.

• Aluminiowe zawory dławiące /8860-A/:

  • Gwinty: M5, G1/8, G1/4, G3/8, G1/2.

Dzięki szerokiej gamie gwintów i średnic zewnętrznych, zawory te można łatwo zintegrować z rozdzielaczami, siłownikami i pozostałymi elementami układu pneumatycznego.

4. Sposób regulacji

CPP PREMA oferuje zawory dławiące z dwoma głównymi typami regulacji:

• Regulacja pokrętłem – przeznaczona do aplikacji, gdzie często zmienia się parametry przepływu. Pokrętło umożliwia szybkie i intuicyjne ustawienie poziomu dławienia, bez użycia narzędzi. Popularne w wersjach aluminiowych i mosiężnych.

• Regulacja śrubokrętem – stosowana tam, gdzie wymagana jest ochrona nastaw przed przypadkową zmianą. Iglica regulowana jest za pomocą nacięcia pod wkrętak płaski lub krzyżakowy. Szczególnie polecana w aplikacjach o zwiększonym ryzyku drgań.

Niektóre modele posiadają dodatkową nakrętkę kontrującą, która umożliwia blokadę ustawionego położenia iglicy.

5. Konstrukcja kątowa i kompaktowość

Zawory dławiące CPP PREMA mają w większości przypadków konstrukcję kątową 90°, która:

• umożliwia prowadzenie przewodów w ograniczonych przestrzeniach,

• pozwala na kompaktowy montaż w gniazdach siłowników, rozdzielaczach lub obudowach urządzeń,

• poprawia ergonomię instalacji i obsługi.

Modele wtykowe i gniazdowe dodatkowo zwiększają elastyczność konfiguracji układu, umożliwiając szybki montaż/demontaż przewodów.

6. Przepustowość i charakterystyka przepływu

Każdy zawór dławiący ma określony współczynnik przepływu (np. Kv, Cv, Nl/min), który zależy od:

• średnicy gwintu przyłączeniowego,

• średnicy kanału przepływowego,

• rodzaju iglicy i konstrukcji gniazda dławienia.

Dla przykładu:

• zawór G1/4 może mieć przepustowość rzędu 400–600 Nl/min przy ciśnieniu 6 bar,

• zawór G1/2 nawet ponad 1000 Nl/min w tych samych warunkach.

Precyzyjna charakterystyka przepływu znajduje się w kartach katalogowych – w postaci wykresów zależności ciśnienie/przepływ/pozycja iglicy.

7. Kierunek działania

• Zawory typowo dławiące – dławienie w obu kierunkach, symetryczna charakterystyka.

• Zawory dławiąco-zwrotne (jeśli występują w konkretnej serii) – dławienie tylko w jednym kierunku, przepływ swobodny w drugim (np. dzięki zaworowi zwrotnemu).

Na korpusie zaworu lub w dokumentacji technicznej znajduje się zazwyczaj strzałka przepływu, która pomaga w poprawnym montażu.

8. Pozycja montażowa

Zawory dławiące CPP PREMA można instalować w dowolnej pozycji przestrzennej, jednak zalecane jest:

• zapewnienie łatwego dostępu do elementu regulacyjnego (pokrętła lub śrubokręta),

• unikanie naprężeń montażowych,

• zabezpieczenie zaworu przed bezpośrednimi uderzeniami mechanicznymi.

9. Tolerancje montażowe i momenty dokręcania

• Typowe momenty dokręcania gwintów:

  • G1/8: 6–8 Nm

  • G1/4: 10–12 Nm

  • G3/8: 18–20 Nm

  • G1/2: 22–25 Nm

Wartości mogą się różnić w zależności od konkretnego modelu – należy zawsze kierować się instrukcją montażu producenta.

10. Żywotność i konserwacja

Przy prawidłowej filtracji (np. 40 µm) i użytkowaniu w warunkach zgodnych z dokumentacją techniczną:

• żywotność zaworów dławiących wynosi od setek tysięcy do kilku milionów cykli,

• w razie zanieczyszczenia, zawór można przedmuchać lub wymienić,

• zawory są z reguły nieserwisowalne, tzn. w razie uszkodzenia wymienia się cały element.

Zawory dławiące CPP PREMA, zarówno w wersjach mosiężnych, jak i aluminiowych, powstają z materiałów wyselekcjonowanych pod kątem wytrzymałości mechanicznej, odporności na czynniki środowiskowe oraz precyzji regulacji przepływu. Staranny dobór surowców oraz kontrola jakości każdego komponentu gwarantują ich długowieczność, szczelność i niezawodność nawet w wymagających warunkach przemysłowych. W tej sekcji opisano wszystkie istotne elementy konstrukcyjne, które wpływają na trwałość i funkcjonalność zaworów dławiących.

1. Korpus zaworu

Zawory mosiężne:

• Materiał bazowy: mosiądz CW614N (lub równoważny) – popularny stop miedzi z cynkiem, zapewniający łatwość obróbki skrawaniem, wysoką wytrzymałość mechaniczną i odporność na zużycie.

• Powłoka niklowa: stosowana w większości modeli mosiężnych, zwiększa odporność na korozję (szczególnie w środowiskach wilgotnych i narażonych na oleje techniczne), a także ułatwia czyszczenie w aplikacjach higienicznych (branża spożywcza, farmaceutyczna).

• Charakterystyka korpusu: kątowa geometria (90°), z wyprofilowanymi kanałami przepływowymi, które minimalizują straty ciśnienia i zapobiegają powstawaniu turbulencji.

Zawory aluminiowe (seria /8860-A/):

• Materiał korpusu: stop aluminium (najczęściej EN AW-6061 lub podobny), który zapewnia niską masę, dobrą odporność na utlenianie i odpowiednią sztywność konstrukcyjną.

• Powłoka anodowana lub lakierowana: zabezpiecza powierzchnię przed ścieraniem, zwiększa odporność na kontakt z wilgocią i czynnikami chemicznymi, poprawia estetykę.

• Zalety aluminium: lekkość, szybkie odprowadzanie ciepła (istotne przy pracy z szybko zmieniającymi się przepływami), niska podatność na wibracje.

2. Iglica dławiąca

• Funkcja: iglica jest elementem regulacyjnym zaworu – zmieniając swoje położenie względem gniazda, kontroluje przekrój przepływu.

• Materiał: stal węglowa (np. C45), stal nierdzewna lub mosiądz, zależnie od wersji zaworu i wymagań środowiskowych.

• Powłoki ochronne: cynkowanie lub niklowanie – zabezpieczają przed korozją i zatarciami.

• Profil: stożkowy, o precyzyjnie dobranych kątach, zapewniający płynną zmianę przepływu bez efektu skokowego, co jest kluczowe dla łagodnego rozruchu siłowników.

3. Uszczelnienia

• Materiał: NBR (kauczuk nitrylowo-butadienowy) – standardowe uszczelnienie dla zaworów dławiących.

• Cechy:

  • dobra odporność na oleje, smary, mgłę olejową i typowe składniki sprężonego powietrza,

  • elastyczność w zakresie temperatur 0°C–+60°C (czasem do +80°C),

  • odporność na odkształcenia trwałe przy wielokrotnym cyklu pracy.

• Alternatywy: w niestandardowych aplikacjach możliwe jest zastosowanie uszczelnień z FKM (Viton), EPDM lub innego elastomeru – po konsultacji z producentem.

4. Elementy złączne i przyłącza

• Gwinty przyłączeniowe: wykonywane z tej samej klasy mosiądzu lub aluminium co korpus, z precyzyjnie obrobionymi powierzchniami gwintu (BSPP, walcowy).

• Złącza wtykowe (w wersjach wtykowych):

  • Pierścień blokujący: z tworzywa sztucznego (najczęściej POM lub PA), który utrzymuje przewód w miejscu,

  • Tuleja oporowa: mosiądz niklowany lub stal nierdzewna, odpowiedzialna za wytrzymałość mechaniczną złącza i jego szczelność.

5. Pokrętła i elementy regulacyjne

• Pokrętła (w wersjach manualnych):

  • Materiał: wytrzymałe tworzywa sztuczne (np. PA, POM) lub aluminium malowane proszkowo,

  • Kształt: radełkowany, antypoślizgowy, z ergonomicznym uchwytem, przystosowany do regulacji ręką.

• Regulacja śrubokrętem:

  • Gniazdo: stalowe lub mosiężne z nacięciem na wkrętak płaski / krzyżakowy, odporne na zużycie przy częstej regulacji.

  • Opcje blokady: niektóre modele mają możliwość montażu kontrnakrętki lub pierścienia blokującego, który zabezpiecza przed przestawieniem nastawy.

6. Wykończenia i obróbka powierzchni

• Powłoki ochronne:

  • Niklowanie (dla mosiądzu) – zwiększa odporność na korozję, nadaje estetyczny wygląd i ułatwia konserwację.

  • Anodowanie (dla aluminium) – zapewnia utwardzoną powierzchnię odporną na zarysowania, utlenianie i chemikalia.

  • Cynkowanie (dla iglic i komponentów wewnętrznych) – typowe zabezpieczenie antykorozyjne, szczególnie przy styczności z wilgotnym powietrzem.

• Oznaczenia i symbole:

  • Większość zaworów dławiących posiada czytelne oznaczenia na korpusie (strzałki kierunku przepływu, typ, numer serii), ułatwiające identyfikację w trakcie montażu i konserwacji.

7. Konstrukcja gniazda zaworu

• Obróbka CNC: wnętrze gniazda iglicy wykonywane jest z dużą precyzją, aby zapewnić:

  • równomierne przyleganie,

  • brak przecieków,

  • liniową charakterystykę przepływu przy regulacji.

• Ograniczniki mechaniczne: w wielu modelach zastosowano mechaniczne ograniczniki zakresu regulacji, zapobiegające nadmiernemu wykręceniu iglicy i jej wypadnięciu.

8. Wpływ materiałów na warunki eksploatacji

• Mosiądz – dobrze znosi warunki przemysłowe, odporny na zmiany temperatury i wibracje, nieiskrzący.

• Aluminium – zalecane w aplikacjach o ograniczonej przestrzeni i masie, odporne na korozję w środowiskach suchych lub umiarkowanie wilgotnych.

• Uszczelnienia NBR – uniwersalne dla aplikacji z powietrzem smarowanym i niesmarowanym, łatwe w eksploatacji.

• Tworzywa sztuczne (pokrętła, złącza) – odporne na zużycie, lekkie, dobre właściwości mechaniczne w warunkach przemysłowych.

9. Aspekty ekologiczne

• Recykling mosiądzu i aluminium: obie grupy materiałowe są łatwe w utylizacji i odzysku, co sprzyja idei zrównoważonego rozwoju.

• Produkcja i kontrola jakości CPP PREMA: odbywa się zgodnie z normami środowiskowymi i jakościowymi, zapewniając niską emisję odpadów i dbałość o bezpieczeństwo produkcji.

Prawidłowy montaż zaworu dławiącego ma bezpośredni wpływ na jego szczelność, efektywność regulacji oraz długoterminową niezawodność w układzie pneumatycznym. Zawory dławiące – niezależnie od wersji materiałowej (mosiężne, aluminiowe) czy typu przyłącza (gwintowane, wtykowe) – należy montować zgodnie z zaleceniami producenta oraz ogólnymi zasadami inżynierii pneumatyki. Niniejsza instrukcja zawiera szczegółowe wytyczne dotyczące przygotowania miejsca montażu, doboru narzędzi, czynności montażowych oraz weryfikacji poprawności działania zaworu po instalacji.

1. Przygotowanie do montażu

a) Sprawdzenie komponentów

• Przed montażem należy upewnić się, że zawór dławiący jest kompletny, nieuszkodzony i odpowiada specyfikacji technicznej dla danego układu.

• Należy sprawdzić, czy oznaczenia gwintów (np. G1/8, G1/4) oraz kierunek przepływu na korpusie odpowiadają projektowi instalacji.

• Wersje z regulacją pokrętłem powinny mieć swobodnie działające pokrętło. Wersje śrubokrętowe – nienaruszone gniazdo regulacyjne.

b) Przygotowanie gniazda

• Gniazdo montażowe (np. w rozdzielaczu, siłowniku lub przewodzie) musi być czyste, wolne od wiórów, oleju i zanieczyszczeń.

• Zaleca się zastosowanie króćców gwintowanych lub złączy z odpowiednim uszczelnieniem.

• Gwinty powinny być w dobrym stanie – bez uszkodzeń mechanicznych, zadziorów czy zużycia.

c) Dobór uszczelnienia

• Dla gwintów cylindrycznych BSPP (G), należy zastosować:

  • pierścienie uszczelniające (O-ring) na dnie gniazda,

  • lub taśmę PTFE (teflonową) / pastę uszczelniającą na gwint (jeśli producent nie zaleca innego rozwiązania).

• W przypadku zaworów zintegrowanych z szybkozłączkami (wtykowymi), uszczelnienie następuje na zasadzie docisku wewnętrznego pierścienia i nie wymaga dodatkowego smarowania.

2. Montaż mechaniczny

a) Wkręcanie zaworu

• Zawór należy wkręcać ręcznie, aż do lekkiego oporu.

• Następnie dokręcić kluczem płaskim lub oczkowym odpowiedniego rozmiaru, stosując właściwy moment:

  • G1/8: 6–8 Nm

  • G1/4: 10–12 Nm

  • G3/8: 18–20 Nm

  • G1/2: 22–25 Nm

• Uwaga: zbyt mocne dokręcenie może prowadzić do uszkodzenia gwintu lub pęknięcia korpusu.

b) Orientacja zaworu

• Należy ustawić zawór tak, aby element regulacyjny (pokrętło lub gniazdo na śrubokręt) był łatwo dostępny.

• W przypadku konstrukcji kątowej – warto zadbać o to, by przewód mógł być podłączony bez naprężeń.

c) Wersje wtykowe

• Przewód należy przyciąć prostopadle do osi i oczyścić z wiórów.

• Wprowadzić przewód do złącza wtykowego do momentu wyczuwalnego „kliknięcia” (pełne osadzenie).

• Nie stosować smaru ani oleju na przewód – może to zmniejszyć skuteczność blokady.

3. Sprawdzenie poprawności działania

a) Test szczelności

• Po podaniu ciśnienia roboczego należy dokładnie sprawdzić połączenie pod kątem nieszczelności:

  • za pomocą wody z mydłem (obserwacja pęcherzyków),

  • lub wskaźników elektronicznych (np. czujników przepływu, manometrów).

b) Regulacja przepływu

• W przypadku wersji z pokrętłem – obrót zgodnie z ruchem wskazówek zegara powoduje zmniejszenie przepływu (większe dławienie).

• Wersje z regulacją śrubokrętem działają analogicznie – śruba dociska iglicę do gniazda.

• Zaleca się przeprowadzenie kilku prób ruchu siłownika / odbiornika w celu ustawienia optymalnej prędkości.

c) Kontrblokada nastawy

• Po ustawieniu przepływu można użyć kontrnakrętki (jeśli zawór jest w nią wyposażony), aby zabezpieczyć iglicę przed przestawieniem.

• W aplikacjach o dużych wibracjach jest to szczególnie zalecane.

4. Uwagi eksploatacyjne

• Unikać stosowania zaworów dławiących w układach narażonych na silne zanieczyszczenia – bez wcześniejszego filtrowania sprężonego powietrza (zalecana filtracja 40 µm).

• W przypadku konieczności demontażu – zawór należy odkręcać wyłącznie po odcięciu ciśnienia roboczego i spuszczeniu medium z układu.

• Nie przekraczać zakresu obrotu iglicy poza oznaczone limity – grozi to uszkodzeniem gniazda i utratą szczelności.

• Nie należy stosować narzędzi siłowych (np. szczypiec, kluczy nastawnych) do regulacji – grozi to uszkodzeniem pokrętła lub jego przekręceniem.

Prawidłowo zamontowany zawór dławiący CPP PREMA pracuje stabilnie przez długi czas, bez potrzeby częstych interwencji. Dbałość o szczegóły montażowe przekłada się na zwiększoną efektywność i bezpieczeństwo całego układu pneumatycznego.

Poniżej znajduje się zestawienie najczęściej pojawiających się pytań od klientów, projektantów, automatyków i użytkowników końcowych dotyczących zaworów dławiących CPP PREMA. Odpowiedzi zostały przygotowane na podstawie dokumentacji technicznej oraz doświadczeń eksploatacyjnych.

1. Czym różni się zawór dławiący od dławiąco-zwrotnego?

Zawór dławiący reguluje przepływ medium w obu kierunkach, ograniczając go symetrycznie, niezależnie od kierunku działania. Natomiast zawór dławiąco-zwrotny umożliwia regulację przepływu tylko w jednym kierunku, natomiast w przeciwnym kierunku medium przepływa swobodnie (przez wbudowany zawór zwrotny). W aplikacjach z siłownikiem jednostronnego działania często stosuje się dławiąco-zwrotne zawory, aby kontrolować tylko ruch w jedną stronę.

2. Czy zawory dławiące CPP PREMA są odpowiednie do pracy bezsmarowej?

Tak. Wszystkie zawory dławiące CPP PREMA przystosowane są do pracy z powietrzem smarowanym i niesmarowanym. Standardowe uszczelnienia NBR wykazują dobrą odporność na suche powietrze, jednak należy zadbać o odpowiednią filtrację (min. 40 µm), aby zapobiec przedostawaniu się zanieczyszczeń mogących zablokować iglicę dławiącą.

3. Jakie jest prawidłowe ustawienie zaworu dławiącego?

Nie ma jednego „prawidłowego” ustawienia – wszystko zależy od:

• oczekiwanej prędkości ruchu siłownika,

• objętości układu,

• ciśnienia zasilania.

Zaleca się ustawienie zaworu od pozycji zamkniętej, a następnie stopniowe otwieranie (obrót przeciwnie do wskazówek zegara) do uzyskania żądanej prędkości. Warto wykonać kilka cykli próbnych i – jeśli zawór jest wyposażony w kontrę – zablokować ustawienie.

4. Czy zawory dławiące można instalować w dowolnej pozycji?

Tak. Zawory dławiące CPP PREMA mogą być instalowane w dowolnym położeniu przestrzennym. Warto jednak zadbać o ergonomię dostępu do pokrętła/śruby regulacyjnej oraz możliwość odczytu oznaczenia kierunku przepływu (jeśli występuje). W aplikacjach o dużych wibracjach zaleca się unikanie pozycji, w których może dochodzić do samoistnego przestawiania iglicy.

5. Czy można używać zaworów dławiących do cieczy lub gazów technicznych innych niż powietrze?

Zawory dławiące CPP PREMA projektowane są z myślą o sprężonym powietrzu. Ich zastosowanie z innymi mediami (np. azot, CO₂, ciecz chłodząca, olej) wymaga konsultacji z producentem. W przypadku mediów agresywnych może dojść do degradacji uszczelnień lub korozji elementów metalowych. Przed użyciem należy sprawdzić kompatybilność materiałową.

6. Co zrobić, jeśli zawór dławiący przestał regulować przepływ?

Możliwe przyczyny:

• obecność zanieczyszczeń w układzie – sprawdzić filtrację i w razie potrzeby przedmuchać układ,

• uszkodzenie iglicy lub gniazda – w takim przypadku zawór należy wymienić,

• zablokowanie mechanizmu przez skrajne dokręcenie – należy ostrożnie cofnąć iglicę i sprawdzić reakcję układu.

Wersje z pokrętłem pozwalają na łatwiejszą weryfikację położenia – natomiast przy wersjach śrubokrętowych wymagane jest większe wyczucie.

7. Czy można rozebrać zawór dławiący w celu serwisowania?

Nie. Zawory dławiące oferowane przez CPP PREMA są elementami nieserwisowalnymi. W przypadku zużycia, zanieczyszczenia nieusuwalnego lub uszkodzenia, należy wymienić zawór na nowy. Próby rozbierania mogą skutkować utratą szczelności i nieprawidłową pracą.

8. Czy zawór dławiący może działać jako element bezpieczeństwa?

Nie. Zawory dławiące służą do regulacji przepływu, a nie do zabezpieczania układu przed przekroczeniem ciśnienia, przeciążeniem siłownika lub niekontrolowanym przepływem. Do takich funkcji służą zawory bezpieczeństwa, zawory zwrotne lub zawory odcinające. Zaworu dławiącego nie należy traktować jako elementu ochronnego.

9. Jaki jest czas reakcji zaworu dławiącego?

Zawory dławiące działają płynnie i bez opóźnień, ale ich efekty nie są natychmiastowe – wpływają one na zmianę prędkości ruchu siłownika, a nie na samo otwarcie lub zamknięcie przepływu. Ich działanie zależy od ciśnienia w układzie, objętości przestrzeni roboczej oraz nastawy iglicy. Nie stosuje się ich tam, gdzie wymagana jest szybka reakcja (np. w roli zaworów impulsowych).

10. Czy można używać zaworów dławiących wielokrotnie w różnych instalacjach?

Tak, jeśli zawór jest w dobrym stanie technicznym (gwinty nieuszkodzone, iglica działa płynnie, brak oznak korozji), można go wykorzystać ponownie. Należy jednak:

• dokładnie oczyścić gwinty i złącza,

• zastosować nową taśmę PTFE lub uszczelki,

• upewnić się, że zawór nie ma pozostałości po wcześniejszym medium (jeśli było nietypowe).

Masz dodatkowe pytania lub potrzebujesz pomocy w doborze zaworu do konkretnej aplikacji? Zespół specjalistów technicznych CPP PREMA chętnie pomoże – skontaktuj się z nami telefonicznie lub przez formularz kontaktowy na stronie internetowej.